DI/100000/451/313/2011/KG - Możliwość uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości przekazanych pracownikom kuponów żywieniowych z przeznaczeniem na zakup posiłków.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 10 maja 2011 r. przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) przedmiocie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości przekazanych pracownikom kuponów żywieniowych z przeznaczeniem na zakup posiłków.

Dnia 17 maja 2011 r. wpłynął do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Gdańsku wniosek przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a dotyczący konieczności uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości przekazanych pracownikom kuponów żywieniowych z przeznaczeniem na zakup posiłków.

Wnioskodawca wskazał, iż przekazuje pracownikom zatrudnionym na stanowiskach przedstawicieli handlowych kupony żywieniowe z przeznaczeniem na zakup posiłków do wartości 190 zł miesięcznie. Pracownicy spółki realizują otrzymane kupony w punktach gastronomicznych i restauracjach, które zawarły umowę z emitentem kuponów na ich akceptację, a także w punktach handlowych oferujących m.in. artykuły spożywcze i napoje.

Na tle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego przedsiębiorca powziął wątpliwość, czy uprawniony jest do nie uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przychodów stanowiących wartość przekazanych pracownikom kuponów żywieniowych z przeznaczeniem na zakup posiłków, do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł.

We wniosku o wydanie interpretacji Wnioskodawca zaprezentował stanowisko wskazujące na to, iż uprawniony jest do nie uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości tych składników w myśl § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.). W ocenie przedsiębiorcy zarówno celowość przywołanego przepisu wskazuje, iż jego treścią objęte są nie tylko sytuacje, w których do udostępnienia posiłków swoim pracownikom dochodzi bezpośrednio u pracodawcy, lecz również wówczas, gdy pracownikowi przekazywane są kupony żywieniowe z przeznaczeniem do zakupu za nie posiłków do spożycia niezależnie od miejsca, gdzie posiłek ten zostanie udostępniony.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 11 wskazanego powyżej rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody stanowiące wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wartości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł.

Z powyższego wywieść należy, iż przychody pracownika ze stosunku pracy stanowiące wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wówczas, gdy kumulatywnie zostaną spełnione następujące przesłanki:

- następuje udostępnienie posiłków pracownikom przez pracodawcę - oznacza to, iż z wyłączenia, o którym mowa powyżej nie będą korzystać pracownicy, którzy sami przygotowują sobie posiłki, uprzednio dokonując zakupu niezbędnych produktów, zaś rachunek lub faktura za posiłek wystawiona jest na nazwisko pracownika,

- udostępnienie posiłków nie może zostać zastąpione wypłatą ekwiwalentu za te świadczenia - w przypadku więc, gdy przepisy prawa pracy obowiązujące u danego pracodawcy przewidują alternatywę w postaci udostępnienia posiłków albo wypłatę ekwiwalentu, to wówczas zarówno wartości posiłków, jak również wartość ekwiwalentów należy włączyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne,

- wartość świadczeń polegających na udostępnieniu posiłków nie może w stosunku miesięcznym przekroczyć kwoty 190 zł, co oznacza, iż w przypadku sfinansowania przez pracodawcę zakupu posiłków za kwotę wyższą niż 190 zł, górna wartość, o którą można obniżyć podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi kwota 190 zł.

- w sytuacji, gdy udostępnienie przez pracodawcę posiłków swym pracowników odbywa się poprzez przekazanie bonów, talonów lub kuponów żywieniowych konieczne jest, aby dowody te uprawniały do otrzymania jedynie posiłku (w postaci gotowej, przetworzonej), nie zaś poszczególnych artykułów spożywczych,

- wymiana bonów, talonów kuponów żywieniowych winna być dokonana wyłącznie w tych lokalach gastronomicznych, restauracjach, barach, stołówkach, które umożliwiają zakup posiłku w rozumieniu wyżej przedstawionym,

- bony, talony, kupony żywieniowe udostępniane pracownikom przez pracodawcę muszą uprawniać do zakupu wyłącznie posiłków, w sytuacji więc gdy dowód uprawniający do zakupu posiłku umożliwia dokonanie zakupu także innych produktów (pojedynczych artykułów spożywczych, artykułów odzieżowych, alkoholi, paliw etc.) brak jest możliwości skorzystania z wyłączenia, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 cytowanego rozporządzenia. Należy zwrócić przy tym uwagę na fakt, iż podpisywane przez pracowników oświadczenia, o tym, iż otrzymane bony lub kupony będą przez nich wymieniane jedynie na posiłki stanowią jedynie kontrakt (zobowiązanie) skuteczne jedynie między stronami, które go zawarły. Okoliczność ta, jako nie wykluczająca ex ante możliwości zakupu towarów o charakterze innym niż posiłki (co pośrednio zostało przyznane przez Wnioskodawcę) pozostaje bez znaczenia prawnego w świetle § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia, co w konsekwencji powoduje iż konieczne jest uwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości tych składników.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.