DI/100000/451/275/2011/ - Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę, która świadczy pracę na podstawie umowy zlecenia przed 14 stycznia 2000 r. i posiada ustalone prawo do emerytury.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko, zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) spółki akcyjnej, z siedzibą w (...), złożonym w dniu 4 maja 2011 r., a dotyczącym obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, za osobę, która świadczy pracę na podstawie umowy zlecenia przed 14 stycznia 2000 r. i posiada ustalone prawo do emerytury.

Dnia 4 maja 2011 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 26 kwietnia 2011 r. złożony przez (...) spółkę akcyjną z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uzupełniony w dniu 3 czerwca 2011 r. o własne stanowisko w sprawie. Wnioskodawca wskazał, iż w dniu 1 października 1999 r. zawarł na czas nieokreślony, umowę zlecenia z panią (...). W czasie zawarcia umowy zleceniobiorca ww. zatrudniona była w spółce, (...) SA., na podstawie umowy o pracę, z wynagrodzeniem wyższym, niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Z uwagi na powyższe wnioskodawca z tytułu zawartej umowy zlecenia naliczał i opłacał składki na ubezpieczenie zdrowotne. Od dnia 1 maja 2005 r. ww. osoba uzyskała prawo do prawo do emerytury - i rozwiązała umowę o pracę, jednocześnie świadcząc do chwili obecnej usługi na podstawie zawartej w 1999 r. umowy zlecenia.

Wątpliwości wnioskodawcy budzi fakt, czy słusznie spółka jest nadal zobowiązana do odprowadzania za powyższą osobę składek wyłącznie na ubezpieczenie zdrowotne, a nie ma takiego obowiązku w przypadku składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, z uwagi na zmianę od dnia 14 stycznia 2000 r. zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenia.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Artykuł 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Należy podkreślić, iż obecne brzmienie powyższego artykułu w zakresie wydawania pisemnych interpretacji co do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne zostało dodane do art. 10, poprzez Ustawę z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 888). Nowelizacja weszła w życie w dniu 20 września 2008 r. Do tego czasu brak było podstaw prawnych, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mógł wydawać indywidualne interpretacje dotyczące. składek na ubezpieczenia, społeczne i zdrowotne. W ustawie zmieniającej z dnia 10 lipca 2008 r. ustawodawcą nie zamieścił. również przepisów, które rozszerzałyby stosowanie wydawania interpretacji, co do składek na ubezpieczenia społeczne dla tych stanów faktycznych, które miały miejsce przed zmianą Ustawy, dlatego Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wyłącznie odnieść się do zagadnienia będące przedmiotem wniosku przedsiębiorcy o wydanie pisemnej interpretacji zaistniałym po dniu 20 września 2008 r., a więc obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, za osobę świadczącą pracę na podstawie umowy zlecenia, gdy zleceniobiorca posiada ustalone prawo do emerytury.

Stanowisko takie zdaje, się być potwierdzone w orzecznictwie sądowym, gdzie Sąd Apelacyjny w Katowicach stwierdził w uzasadnieniu wyroku z 5 maja 2010 r. (sygn. Akt: III AUa 3404/09), iż wykładnia art. 10 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie może być wszakże, dokonywana w oderwaniu od regulacji zawartej W ust. 1 tego przepisu Stąd, przy równoczesnym zastosowaniu wykładni celowościowej i systemowej, użyte w omawianym art. 10 ust. 2 określenie zaistniałego stanu faktycznego, które zdaniem Sądu Apelacyjnego, winno być rozumiane w taki sposób, że nie jest istotne, kiedy ów stan faktyczny powstał: Istotne znaczenie ma natomiast, to, aby ów stan faktyczny zaistniał rzeczywiście, a skutki jego zaistnienia nadal (tj. również w dacie zgłoszenia wniosku o interpretację) wymagały dokonania interpretacji przepisów, które w ramach subsumcji mają być stosowane w odniesieniu do tego stanu-faktycznego. Dlatego też wnioskowana interpretacja zdaniem Sądu Apelacyjnego, o której mowa w art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, może dotyczyć także takiego stanu faktycznego, który zaistniał wprawdzie w przeszłości (przed wejściem ustawy z dnia 10 lipca 2008 r.), ale nadal wywiera skutki prawne polegające na konieczności zastosowaniu określonych przepisów, których owa interpretacja ma dotyczyć, gdyż z ich zastosowania wynikać będzie obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stanowisko przedsiębiorcy co do stanu faktycznego zawartego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji należy uznać za prawidłowe.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane są w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 6 ust. 1 pkt 4 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z. Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, natomiast zgodnie z art. 9 ust. 4a. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy. Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, która ma jednocześnie ustalone prawo do emerytury lub renty podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o ile równocześnie nie pozostaje w stosunku pracy. Jeżeli zatem osoba posiadająca uprawnienia emerytalne lub rentowe zawiera w okresie od 14 stycznia 2000 r. umowę zlecenie i jest to dla niej jedyny tytuł do ubezpieczeń, z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Osoba taka podlega także obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu.

Powyższy stan prawny obowiązujący od 14 stycznia 2000 r., został wprowadzony na mocy Ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1999 r. Nr 110, poz. 1256) - zwanej dalej ustawą zmieniającą. W sprawie będącej przedmiotem wniosku przedsiębiorca, zawarł w dniu 1 października 1999 r. umowę zlecenia, która trwa nadal, z osobą, która, następnie nabyła uprawnienia emerytalne.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w brzmieniu obowiązującym do 13 stycznia 2000 r., obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegały osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej były osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jeżeli zostały zawarte z jednym zleceniodawcą na czas dłuższy niż 14 dni, jednakże zgodnie z art. 9 ust. 1 pracownicy spełniający jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów. Zatem osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, która zawarła umowę zlecenia z innym podmiotem w okresie do 13 stycznia 2000 r., z tytułu Wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegała wyłącznie dobrowolnie.

Wątpliwości wnioskodawcy dotyczą oceny skutków umowy zawartą pod rządami określonej regulacji prawnej, obowiązującej w czasie zawierania umowy, która następnie została zmieniona. Ustawodawca racjonalnie przewidując sytuacje, gdy umowa została zawarta w określonym stanie prawnym, który został zmieniony, zaś umowa trwa nadal, wywołując określone skutki prawne wprowadził w ustawie zmieniającej stosowny przepis przejściowy. Art. 14 Ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, który stanowi, że do-umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej, umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz do umowy o dzieło - zawartej przed upływem 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy ustawy.

O systemie ubezpieczeń społecznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy. Taką regulacja skutkuje tym, iż do umowy zawartej przed dniem 14 stycznia 2000 r., stosuje się. poprzednie przepisy ustawy tak długo, jak długo trwa taka umową. Trzeba również zaznaczyć, że przedłużenie aneksem umowy zlecenia zawartej przed 14 stycznia 2000 r. nie powoduje, że umowa ta zaczyna podlegać regułom w zakresie obowiązku ubezpieczeń społecznych określonym w tej ustawie dla umów zawartych po dniu... 13 stycznia 2000 r. Z uwagi na powyższe, wnioskodawca z tytułu zatrudniania na podstawie umowy zlecenia zawartej w dniu 1 października 1999 r. pracownicy (która trwa do chwili obecnej), która następnie nabyła prawo do emerytury nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zawartej umowy zlecenia.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń, społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego - VIII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.