DI/100000/451/205/2011 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości świadczenia medycznego przyznanego pracownikom przebywającym na urlopach wychowawczych oraz w możliwość wyłączenia wartości tego świadczenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia,13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 4 kwietnia 2011 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości świadczenia medycznego przyznanego pracownikom przebywającym na urlopach wychowawczych oraz w sprawie wyłączenia wartości tego świadczenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W dniu 4 kwietnia 2011 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia. 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r., Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.).

Wnioskodawca w treści złożonego wniosku wskazał, iż zgodnie z Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy ma obowiązek zapewnić możliwość skorzystania przez pracowników z przychodni lekarskiej finansowanej przez spółkę na podstawie zawartych umów.

Wypełniając te obowiązki spółka zawarła umowę na świadczenie usług opieki medycznej dla swoich pracowników. W przedmiotowej umowie, odrębnie, zostały określone czynności wykonywane w ramach medycyny pracy oraz pozostałe usługi opieki zdrowotnej. Opieką medyczną w ramach zawartej umowy objęci są zarówno pracownicy świadczący pracę, jak i pracownicy pozostający na urlopach wychowawczych. W przypadku pracowników świadczących pracę wartość świadczenia związanego z dodatkową opieką medyczną jest doliczana do wynagrodzenia i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz jest uwzględniana w podstawie, od której naliczane są, składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. Pracownicy przebywający na urlopach wychowawczych oprócz świadczenia związanego z dodatkową opieką medyczną nie uzyskują od spółki żadnych innych świadczeń np. z tytułu umowy zlecenia.

W tym stanie faktycznym wnioskodawca powziął wątpliwość, czy wartość świadczenia medycznego przyznanego pracownikom przebywającym na urlopach wychowawczych, w przypadku, gdy osoby te nie uzyskują żadnych innych świadczeń i podlegają ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym na mocy art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) stanowi podstawę naliczenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy oraz czy wartość, świadczenia medycznego przyznanego pracownikom w okresie korzystania przez nich z urlopu wychowawczego powinna być wliczona do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne.

W ocenie wnioskodawcy świadczenia w postaci opieki medycznej (abonamenty medyczne) przyznawane pracownikom przebywającym na urlopach wychowawczych, w przypadku gdy osoby te nie uzyskują żadnych innych świadczeń i podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na mocy art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie stanowią podstawy naliczenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy. Spółka nie ma w tym przypadku obowiązku naliczenia i opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne, a także nie powinna doliczać do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne wartości świadczenia medycznego za osoby przebywające na urlopie wychowawczym.

Jak argumentuje wnioskodawca stosunek pracy oraz przebywanie na urlopie wychowawczym stanowią odrębne tytuły do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Zdaniem wnioskodawcy wprowadzenie przez ustawodawcę odrębnych tytułów do ubezpieczeń społecznych w okresie świadczenia pracy oraz w okresie przebywania. na urlopie wychowawczym skutkowało ustaleniem w przepisach odrębnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych tytułów.

Pracownik w okresie korzystania z urlopu wychowawczego nie podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu ze stosunku pracy. Okres urlopu wychowawczego stanowi przerwę w ubezpieczeniu z tytułu stosunku pracy. Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym, pomimo iż łączy ją z pracodawcą stosunek pracy nie świadczy w tym okresie pracy na jego rzecz. Oznacza to, iż świadczenia w postaci opieki medycznej przysługujące pracownikowi w okresie przebywania na urlopie wychowawczym nie jest. powiązane ze stosunkiem pracy. Prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy, lecz z racji przebywania na urlopie wychowawczym. Wartość świadczeń medycznych przysługujących pracownikowi w okresie przebywania na urlopie wychowawczym nie rodzi więc obowiązku naliczania i odprowadzania. składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Podobnie stanowisko wnioskodawca zajął w przypadku wyłączenia tych świadczeń z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne.

W związku z tym, iż osoba przebywająca na urlopie wychowawczym nie świadczy pracy, nie jest tym samym objęta ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu stosunku pracy. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osoby przebywającej na urlopie wychowawczym stanowi jedynie wartość świadczenia pielęgnacyjnego. Okoliczność otrzymywania świadczenia w postaci opieki medycznej w okresie przebywania na urlopie wychowawczym nie stanowi odrębnego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego. Dlatego też, wnioskodawca uważa, iż wartości świadczeń medycznych, przysługujących pracownikowi w okresie przebywania na urlopie wychowawczym nie należy również wliczać do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretację w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, późn. zm.) podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego opiekuńczego świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, późn. zm.) z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Jeżeli wartość świadczenia medycznego (pakietu medycznego) stanowi przychód uzyskiwany przez pracownika w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pracownicy ponoszą za niego częściową odpłatność (choćby symboliczną) to zostanie on wyłączony z podstawy wymiaru składek na podstawie powołanego wyżej przepisu. W przypadku, gdy wartość świadczenia medycznego będzie finansowana w całości przez pracodawcę to będzie stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (także na ubezpieczenie zdrowotne).

Natomiast przebywanie na urlopie wychowawczym stanowi odrębny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od umowy o pracę. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym, w tym także ubezpieczeniu zdrowotnemu. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest korzystanie z urlopu wychowawczego, jeżeli osoba ta nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych, tak wynika z dyspozycji art. 6 ust. 1 pkt 19 w związku z art. 9 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Składki na ubezpieczenia społeczne za osoby przebywające na urlopach wychowawczych ustalane są wyłącznie od kwoty minimalnego wynagrodzenia, za wyjątkiem przychodów ze stosunku pracy należnych za wcześniejszy okres świadczenia pracy wypłacanych w okresie urlopu wychowawczego.

Zatem, wartość świadczenia medycznego przyznanego pracownikowi w okresie przebywania na urlopie wychowawczym nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, ponieważ prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy, tylko z racji przebywania na urlopie wychowawczym.

W takim przypadku wartość świadczenia medycznego nie stanowi również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne z tytułu stosunku pracy.

Osoby przebywające na urlopie wychowawczym, zgodnie z dyspozycją treści art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) podlegają z tego tytułu ubezpieczeniu zdrowotnemu, jeżeli nie mają innego tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział Ubezpieczeń Społecznych. Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.