DI/100000/451/1520/2012 - Podleganie ubezpieczeniom społecznym przez osobę posiadającą uprawnienia emerytalne prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w zbiegu z pracę świadczoną na podstawie umowy o wykonywanie funkcji wyznaczonego lekarza weterynarii, której przedmiot pokrywa się z zakresem prowadzonej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010r., Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 14 grudnia 2012 r., złożonym przez przedsiębiorcę (…), a dotyczącym braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osobę posiadającą uprawnienia emerytalne prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w zbiegu z pracę świadczoną na podstawie umowy o wykonywanie funkcji wyznaczonego lekarza weterynarii, której przedmiot pokrywa się z zakresem prowadzonej działalności gospodarczej.

Dnia 17 grudnia 2012 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż jest lekarzem weterynarii, który wykonuje zawód od 1974 r. i od tego czasu wykonuje takie sama czynności obejmujące badanie przed i poubojowe zwierząt rzeźnych i mięsa, przy czym początkowo była to praca na podstawie umowy o pracę, a od 1999 r., w ramach spółki cywilnej Usługi Weterynaryjne, zaś od 2005 r. usługi były świadczone w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej (…). W uzyskanych zaświadczeniach o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej w pkt 3 określenie przedmiotu działalności na pierwszym miejscu jest wpis: w zaświadczeniu z 2005 r. - 85.20.Z - działalność weterynaryjna, a w zaświadczeniu z 2011 r., 75.00.Z - działalność weterynaryjna. Z kolei w uzyskanym zaświadczeniu o numerze identyfikacyjnym REGON, jako rodzaj przeważającej działalności wskazano wg Polskiej Klasyfikacji Działalności z 2004 r.- 8520Z- działalność weterynaryjna, a wg Polskiej Klasyfikacji Działalności z 2007 r.- 7500Z- działalność weterynaryjna

Przedsiębiorca podkreśla, że był zmuszony założyć pozarolniczą działalność gospodarczą, aby posiadać odrębny tytuł do opłacania osobiście składek na ubezpieczenia społeczne, oraz żeby mieć możliwość założenia rachunku bankowego dla osób prowadzących działalność gospodarczą, na który to rachunek zleceniodawca przelewa wynagrodzenie w wysokości określonej przepisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 2 sierpnia 2004 r. w sprawie warunków i wysokości wynagrodzenia za wykonywane czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez powiatowego lekarza weterynarii.

W dniu 28 grudnia 2006 r. wnioskodawca nabył prawo do emerytury i wskazuje, że prowadzenie przez niego, jako emeryta pozarolniczej działalności gospodarczej nie stanowi obowiązkowego tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, zgodnie bowiem z art. 9 ust. S ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby te podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, dlatego nie odprowadza składek na ubezpieczenia społeczne. Jednakże wnioskodawca nadal świadczy pracę na podstawie umowy zlecenia, której przedmiot pokrywa się z zakresem prowadzonej działalności gospodarczej, w ramach której zleceniodawca zleca, a zleceniobiorca przyjmuje do wykonania czynności polegające na sprawowaniu nadzoru nad ubojem zwierząt rzeźnych, w tym badaniu przedubojowym i poubojowym, ocenie mięsa i nadzorze nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt w trakcie uboju, oraz pobieraniu próbek mięsa do badań. Zdaniem przedsiębiorcy wykonywane czynności są usługami weterynaryjnymi, które są wykonywane osobiście, bowiem zgodnie z postanowieniami pkt 5 zawartej umowy zlecenia, zleceniobiorca nie może powierzyć wykonania czynności będących przedmiotem niniejszej umowy osobie trzeciej. Z kolei przychód z ww. umowy zlecenia jest jedynym dla wnioskodawcy przychodem z wykonywanych usług weterynaryjnych, zaś w zeznaniu rocznym kierowanym do Urzędu Skarbowego wykazuje ten przychód w deklaracji podatkowej PIT 36 w pkt 5, jako przychód z działalności wykonywanej osobiście o której mowa w art. 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle powyższego stanu faktycznego wyraził stanowisko, że jako osoba uprawniona do emerytury, która prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, i dodatkowo wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia, której przedmiot pokrywa się z zakresem prowadzonej działalności, a przychód uzyskiwany jest jego jedynym przychodem z wykonywanej pracy, z tytułu wykonywanej umowy zlecenia nic podlega ubezpieczeniom społecznym, ani obowiązkowo, ani dobrowolnie.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 18 stycznia 2013 r. (wpływ do oddziału ZUS w Gdańsku dnia 21 stycznia 2013 r.) przedsiębiorca wskazał, że umowa zlecenia, której dotyczy wniosek została poprzedzona decyzją wydaną przez powiatowego inspektora weterynarii o wyznaczeniu wnioskodawcy do wykonywania zadań z zakresu inspekcji weterynaryjnej, zaś czynności wynikające z zawartej umowy zlecenia wykonywane są. pod nadzorem i w imieniu inspekcji weterynaryjnej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.

Artykuł 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, ze przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Ubezpieczeniom społecznym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 3585 z późn. zm.). W art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca wskazał wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia społecznego zostały określone w tym przepisie, zostaje objęta tymi ubezpieczeniami i staje się Stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Wyliczenie to jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.

W przedstawionym stanie faktycznym osoba mająca ustalone prawo do emerytury i prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą świadczy usługi weterynaryjne na podstawie zawartej umowy zlecenia, przy czym w myśl postanowień art. 6 ust. 1 pkt 4 powyższej ustawy, osoby fizyczne, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej świadczą pracę na postawie umowy agencyjnej, lub umowy zlecenia podlegają z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o ile nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadpodstawowych oraz studentami do ukończenia 26 roku życia. Z kolei w myśl postanowień art. 6 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnym i ubezpieczeniu rentowemu. Obowiązkowe dla tych osób jest również ubezpieczenie wypadkowe (art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Jednakże należy mieć na uwadze, że zawarcie umowy zlecenia do wykonywania czynności nastąpiło jako wykonanie decyzji wydanej w oparciu o art. 44 ustawy z 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych, obowiązującej do 1 maja 2004 r. oraz art. 16 ustawy z 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 121, po2. 842 z późn. zm.)., bowiem powiatowy lekarz weterynarii może wyznaczyć lekarza weterynarii, niebędącego pracownikiem Inspekcji, do wykonywania czynności z zakresu inspekcji weterynaryjnej. Wyznaczenie do wykonywania czynności następuje w drodze decyzji administracyjnej powiatowego lekarza weterynarii, określającej rodzaj i zakres przekazanych do wykonania czynności. Wykonywanie tych czynności następuje po zawarciu przez powiatowego lekarza umowy z wybranymi osobami (lekarzami weterynarii).

Usługi świadczone przez wnioskodawcę - lekarza weterynarii na rzecz i w imieniu inspekcji weterynaryjnej są wykonywane na podstawie decyzji powiatowego lekarza weterynarii o wyznaczeniu lekarza weterynarii, nie będącego pracownikiem Inspekcji Weterynaryjnej, do wykonywania czynności z 2akresu działania tej Inspekcji, w oparciu o umowę zawartą między wyznaczonym lekarzem, a powiatowym lekarzem weterynarii. Natomiast przychód z takiej umowy jak sam wskazuje wnioskodawca traktowany jest jako przychód z działalności wykonywanej osobiście, stosownie do art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), gdyż zgodnie z tym art. za przychody z działalności wykonywanej osobiście uznaje się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zleci! wykonanie określonych czynności.

Istotne przy tym jest, iż wykonywane przez wnioskodawcę czynności, stanowiące realizację zawartej umowy są czynnościami pod nadzorem i w imieniu Inspekcji Weterynaryjnej, 2aś zleceniobiorca z uwagi na treść umowy nie może skutecznie wyręczyć się osobą trzecia przy wykonywaniu czynności z zakresu inspekcji weterynaryjnej, bowiem stosownie do art. 5 ust. 3 i art. 22 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej lekarz weterynarii wyznaczony do świadczenia usług weterynaryjnych wykonuje je pod nadzorem i w imieniu organów Inspekcji i przy wykonywaniu tych czynności podlegają ochronie prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.

Z art. 4 ww, ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika natomiast, iż osoba prowadząca działalność gospodarczą wykonuje ją we własnym imieniu i na własny rachunek, ponosząc w całości związane z nią ryzyko gospodarcze, a przy jej wykonywaniu nie korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych, zaś czynności wyznaczonego lekarza weterynarii wykonywane są pod nadzorem oraz na rzecz i w imieniu Inspekcji Weterynaryjnej, w związku z czym nie są wykonywane w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez lekarza weterynarii.

W przypadku osoby uprawnionej do emerytury, która prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i jednocześnie uzyskuje przychody z działalności wykonywanej osobiście wykonując funkcję wyznaczonego lekarza weterynarii na podstawie umowy cywilnej, której przedmiot umowy pokrywa się z zakresem prowadzonej działalności, to stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 w związku z art. 13 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w okresie od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania funkcji lekarza wyznaczonego do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu z tytułu umowy cywilnoprawnej. Ubezpieczenie chorobowe jest dla tej osoby dobrowolne o czym stanowi art. 11 ust. 2 wskazanej ustawy.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego. Odwołanie

wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.