DI/100000/451/1333/2012 - Nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości polis dotyczących medycyny pracy.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku: uznaje stanowisko zawarte we wniosku z dnia 19 listopada 2012 r. złożonym w dniu 21 listopada 2012 r. przez (...) za nieprawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości polis dotyczących medycyny pracy ze względu na błędną argumentację.

Dnia 21 listopada 2012 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) z dnia 19 listopada 2012 r. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 17 grudnia 2012 r. doręczonym dnia 20 grudnia 2012 r.

Wnioskodawca wskazał, iż zakupił polisy ubezpieczeniowe na życie i zdrowie dla pracowników. Pierwsza z polis dotyczy medycyny pracy i są tam ujęte obowiązkowe świadczenia dla pracowników, jakie wynikają z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy. Druga z polis jest polisą grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie II. Przedmiotem tej polisy są dwa zakresy:

Uprawnienia do korzystania z tych polis wynikają z regulaminu wynagradzania. Takie ubezpieczenia są dodatkowym świadczeniem, jakie pracodawca zobowiązał się zapewnić pracownikom. Warunkiem przystąpienia do polis jest częściowa odpłatność za ubezpieczenie. Konstrukcja tej odpłatności polega na tym, iż pracodawca opłaca polisę w składkach miesięcznych, następnie pobiera częściową odpłatność za pracownika. Zatem świadczenia nie są darmowe, są świadczeniami odpłatnymi w wielkości ustalonej przez pracodawcę, z zastrzeżeniem, iż odpłatność za obie polisy nie jest rozdzielona, a pracownik jest zobowiązany do ponoszenia opłaty za ubezpieczenia, w jednej kwocie. Wysokość odpłatności za zakupione polisy ubezpieczeniowe dla pracowników nie wynika wprost z regulaminu wynagradzania, a jest ustalona na podstawie zarządzenia zarządu.

Wnioskodawca jest zainteresowany w uzyskaniu odpowiedzi na pytania:

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych pracowników stanowi przychód w rozumieniu art. 4 - zgodnie z tym przepisem - przychód ten oznacza przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy. Źródła przychodów wskazuje rozdział 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Od zasady, że podstawą wymiaru składek są przychody, rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przewiduje wyjątki. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 tego rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 kwietnia 2008 r. (IIUK 172/07, OSNP 2009/13-14/181) stanął na stanowisku, że skoro z treści § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia wynika, iż podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody w postaci korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu polegające między innymi na korzystaniu z odpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, to do materii normatywnej tych aktów lub przepisów prawa pracy należy określanie tego rodzaju korzyści materialnych, które są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Z konstrukcji § 2 pkt 26 cytowanego rozporządzenia wynika, iż wyłączeniu na tej podstawie mogą podlegać takie świadczenia, które spełniają łącznie dwa warunki, tj. gdy zostaną przyznane pracownikom na podstawie układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu oraz gdy pracownik ponosi częściową odpłatność za otrzymane świadczenia.

Koszt świadczeń, które będą udostępniane pracownikom spółki na podstawie zapisów w regulaminie wynagradzania i częściowo finansowane przez pracowników, spełnia wymogi określone w § 2 pkt 26 ww. rozporządzenia, zatem należy uznać, iż świadczenia te nie będą stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wypadkowe i chorobowe otrzymujących go pracowników. Wnioskodawca wskazuje, iż podobną kwestię Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozstrzygnął w piśmie z dnia 23 grudnia 2010 r. nr 440000/61/0201/2010/DORi. Podsumowując powyższe, spółka wskazuje, iż świadczenia wynikające z polis ubezpieczeniowych obejmujących pracowników, jak i ich rodziny i partnerów nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Jednocześnie w uzupełnieniu wniosku wnioskodawca stwierdził jednoznacznie, iż świadczenia wchodzące w zakres polisy dotyczących medycyny pracy nie są traktowane jako przychód pracownika.

Druga z polis będąca polisą grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie rodziny i partnerów jest uznawana jako przychód pracownika w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zapłaconą przez pracodawcę a odpłatnością, jaką uiszcza pracownik. Zatem przychodem do opodatkowania jest cena rynkowa tej polisy pomniejszona o odpłatność - jako świadczenie częściowo odpłatne. Pracownicy będą każdorazowo uprawnieni do zakupu polis po cenie niższej, niż detaliczna, to znaczy pracodawca udostępnia pracownikom możliwość zakupu polis po cenie niższej, niż sam kupuje od ubezpieczyciela.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 6 i ust. 7 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W razie nieuiszczenia opłaty w terminie wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia. Jednocześnie w przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wobec faktu, iż (...) w przypadku wniosku DI/100000/451/1333/2012 uiściła opłatę za jeden z przedstawionych stanów faktycznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych pozostawił bez rozpatrzenia wniosek przedłożony dnia 21 listopada 2012 r. w części dotyczącej ustalenia:

- czy świadczenia wynikające z polisy dotyczącej ubezpieczenia na życie i zdrowie ubezpieczonego (pracownika), inne niż medycyna pracy, wchodzą do podstawy naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne oraz

- czy świadczenia wynikające z polisy ubezpieczenia na życie i zdrowie ubezpieczonego obejmujące również swoim zakresem rodzinę i wskazanego partnera ubezpieczonego wchodzą do podstawy naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne.

Po upływie 7 od dnia złożenia wniosku, brak w postaci nieopłacenia wniosku w prawidłowej wysokości nie podlega uzupełnieniu. Jednocześnie pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia nie zamyka przedsiębiorcy prawa do jego ponownego złożenia.

Stanowisko wyrażone przez (...) w części rozpatrywanej t.j. w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości polis dotyczących medycyny pracy uznać należy za nieprawidłowe ze względu na błędną argumentację.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów podatkowych, gdyż leży to w gestii organów podatkowych, a tym samym Zakład nie posiada kompetencji, by kwestionować ustalenia wnioskodawcy dotyczące problematyki podatkowej. Wynika to również z faktu, iż w trybie wydawania pisemnych interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada kompetencji do prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego, nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Biorąc pod uwagę przedstawione przez wnioskodawcę okoliczności i odnosząc je do zaprezentowanej argumentacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie może uznać zaprezentowanego stanowiska za prawidłowe.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie zgodnie z przywołanym przez wnioskodawcę § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Konstrukcja § 1 i 2 rozporządzenia jednoznacznie wskazuje, iż, aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, tymczasem wnioskodawca, w uzupełnieniu wniosku podkreśla, iż świadczenia wynikające z polis dotyczących medycyny pracy, nie posiadają takiego charakteru.

Stwierdzenie takie jest konsekwencją pytania - czy wartość polis ubezpieczeniowych, o których traktuje wniosek, stanowi przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, które to pytanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawarł w wezwaniu z dnia 4 grudnia 2012 r. doręczonym dnia 12 grudnia 2012 r.

Taka okoliczność powoduje, iż przepisy ww. rozporządzenia nie mają zastosowania, a przedstawione przez wnioskodawcę stanowisko, z racji błędnej argumentacji w odniesieniu do zakupionych polis dotyczących medycyny pracy - nie stanowiących przychodu pracownika- nie może być uznane za prawidłowe.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 229 § 6 Kodeksu pracy, wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie są przeprowadzane na koszt pracodawcy. Pracodawca ponosi ponadto inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy. Od wartości tego rodzaju świadczeń, nie stanowiących przychodu pracownika (co w rzeczonym przypadku potwierdza wnioskodawca), nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne.

Tym samym należy zaznaczyć, iż błędne rozumowanie zastosowane we wniosku nie skutkuje uznaniem, iż wartość polis dotyczących medycyny pracy (obejmujących obowiązkowe świadczenia dla pracowników, jakie wynikają z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy), będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jednak przyjęte uzasadnienie własnego stanowiska w sprawie, w którym jednakowo potraktowano polisy dotyczące medycyny pracy i polisy dotyczące świadczeń dodatkowych (których status podatkowy jest odmienny) uniemożliwia dokonanie innej interpretacji, niż niniejsza.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.