DI/100000/451/1197/2013 - Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 21 sierpnia 2013 r. przez pana (...), prowadzącego (...) odnośnie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Dnia 29 sierpnia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek przez pana (...), prowadzącego (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, że w dniu (...) r. rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej pod nazwą (...). Siedzibą wykonywania tej działalności jest lokal Patrona wnioskodawcy z okresu aplikacji adwokackiej znajdujący się przy (...). W związku z rozpoczęciem wykonywania zawodu adwokata, które jest związane ze stopniowym zdobywaniem zleceń na usługi prawnicze, przedsiębiorca zamierza świadczyć usługi także dla swojego byłego pracodawcy (...) u którego był zatrudniony w okresie od (...) r. do (...) r., W tym okresie wnioskodawca odbywał aplikację adwokacką pod patronatem pracodawcy. Usługi te będą świadczone na rzecz byłego pracodawcy i obejmować będą w szczególności sporządzanie pism procesowych, bezpośredni kontakt z klientami Kancelarii, zastępstwo procesowe (substytucja).

Na tle powyższego stanu faktycznego wnioskodawca powziął wątpliwość, czy jest uprawniony do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej jako adwokat. Jednocześnie przedsiębiorca wyraził stanowisko, że jako osoba rozpoczynająca po raz pierwszy działalność gospodarczą, ww. usługi świadczone we wskazanych okolicznościach na rzecz byłego pracodawcy nie stanowią przesłanki do zastosowania wyłączenia określonego w art. 18a ust. 2 pkt 2 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a tym samym nie stanowią przeszkody dla możliwości skorzystania z tzw. preferencyjnych składek na ubezpieczenie społeczne w okresie pierwszych 24 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazuje także, iż czynności, jakie wykonywał na rzecz patrona nie są tożsame z czynnościami, jakie będą świadczone w ramach prowadzonej obecnie działalności gospodarczej, zaś świadcząc pracę pozostawał jednocześnie pod patronatem swojego pracodawcy, który stanowi specyficzny stosunek prawny uregulowany Ustawą z dni£ 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze. Z uwagi na powyższe przedsiębiorca świadcząc pracę, pozostawał pod bezpośrednim zwierzchnictwem swojego pracodawcy, na którym jednocześnie spoczywał szereg obowiązków patronackich, w szczególności odpowiedniego przygotowania do Wykonywania czynności, omówienia spraw sądowych przez terminami rozpraw, wyjaśnienia pojawiających się w nich problemów i zagadnień prawnych. Obecnie wnioskodawca prowadząc działalność gospodarczą i wykonując zawód adwokata posiada samodzielność, a w przypadku popełnienia błędu ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną oraz cywilną.

Jednocześnie przedsiębiorca podziela pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2013 r. sygn. akt II UP 2/13, w którym stwierdzono, że: "pad stawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe adwokata wykonującego działalność gospodarczą na postawie przepisów ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze w okresie pierwszych 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności może stanowić zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych), także wówczas gdy działalność tę wykonuje na rzecz byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony jako aplikant adwokacki (art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń Społecznych)". Wnioskodawca podkreśla, iż ww. uchwała stanowi potwierdzenie linii orzeczniczej interpretacji przedstawionego zagadnienia, (w szczególności wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 sierpnia 2011 r. II Aua 2719/11, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2010 r., I UK 323/09).

W uzupełnieniu wniosku z dnia 17 września 2013 r. (wpływ do Oddziału ZUS w Gdańsku w dniu 23 wrześnie 2013 r.) przedsiębiorca wskazał, iż prowadzona przez niego działalność gospodarcza jest pierwszą i jedyną jego pozarolniczą działalnością gospodarczą, a w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed aktualnie prowadzoną działalnością gospodarczą, nie prowadził innej pozarolniczej działalności, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1-5 ustawy z dnia 18 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku z ważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe,

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 i, o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Stosownie do treści art. 18a ust. 1 powyżej cytowanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia przysługuje osobom, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy, tj. osobom prowadzącym działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Z kolei dyspozycja treści art. 18a ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, iż powyższy przepis nic ma zastosowania do osób, które:

* prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;

* wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Celem powyższej regulacji jest umożliwienie obniżenia kosztów publicznoprawnych, do jakich poniesienia zobowiązani są przedsiębiorcy, a związanych z podjęciem pierwszej działalności gospodarczej (lub kolejnej po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od zakończenia poprzedniej działalności) w okresie pierwszych 24 miesięcy jej prowadzenia, jednakże trzeba wyraźnie podkreślić, że uregulowanie zawarte w art. 18a ust. 1 ww. ustawy stanowi wyjątek od ogólnej zasady i dlatego przepis ten powinien być interpretowany ściśle.

Decydujące znaczenie przy dokonywaniu oceny dopuszczalności skorzystania przez przedsiębiorcę z preferencji w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne określonych w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca przypisuje charakterowi czynności wykonywanych w ramach umowy o pracę, a następnie w ramach działalności gospodarczej. Prawa do deklarowania jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia nie nabędzie więc w świetle cytowanego wyżej przepisu m.in. osoba uprzednio ubezpieczona jako osoba pozostająca w stosunku pracy, podejmująca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej i wykonująca na rzecz osoby, z którą uprzednio pozostawała w stosunku pracy, a która w ramach obecnie prowadzonej działalności wykonuje te same czynności, które wykonywała jako pracownik. Należy podkreślić, że wystarczy, aby zakres wykonywanej przez daną osobę działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy tylko w części pokrywał się z czynnościami wykonywanymi w ramach łączącego ją uprzednio z tym pracodawcą stosunku pracy, żeby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie miała prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Dopiero, gdy wykonywana praca w ramach prowadzonej działalności ma inny charakter, niż zakres czynności wykonywanych w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - osoba prowadząca działalność może skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Jednocześnie należy w tym miejscu wskazać, iż proce dując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji zakreślają ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego.

Wydając pisemną interpretacje Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego obciąża jedynie przedsiębiorcę.

W związku ze stwierdzeniem wnioskodawcy, iż działalność gospodarcza jako adwokata, którą prowadzi od (...) r. jest jego pierwszą pozarolniczą działalnością oraz że wykonywane przeze niego czynności jako aplikanta adwokackiego w ramach umowy o pracę nie są tożsame z czynnościami, jakie będą świadczone na rzecz byłego pracodawcy jako adwokata w ramach prowadzony działalności gospodarczej, to stanowisko zaprezentowane w treści wniosku uznać należało za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego - Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.