DI/100000/43/982/2014 - Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w sprawie z wniosku Pani (...) prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą z dnia 6 sierpnia 2014 r. doręczonego dnia 11 sierpnia 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji:

- uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku w części dotyczącej ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorcy będącego równocześnie organem prowadzącym szkoły i pobierającego wynagrodzenie w związku z pełnieniem funkcji dyrektora na podstawie mianowania

Dnia 11 sierpnia 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek Pani (...) prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni wskazała, iż od 18 kwietnia 2000 r. jako osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) z podstawowym PKD (...) działalność wspomagająca edukację wpisana do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Burmistrza Miasta (...) NIP (...) REGON (...).

Założone przez to z dniem 1 września 2010 r. szkoły posiadają wpis do ewidencji niepublicznych szkół i placówek oświatowych oraz REGON będący rozszerzeniem numeru podstawowego.

Będąc organem prowadzącym ww. szkół ww. pełni również funkcję dyrektora i z tego tytułu pobiera wynagrodzenie, które podobnie jak inne wydatki bieżące szkół, finansowane jest z dotacji jednostek samorządu terytorialnego.

Szkoły funkcjonują jako jednostki organizacyjne firmy (...) pod tym samym numerem NIP (...), nie posiadają odrębnej osobowości prawnej a umowy z pracownikami szkół zawierane są przez firmę jedynym zarejestrowanym pod nr NIP 81 płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i podatku dochodowego jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą będąca organem prowadzącym ww. szkół.

Wnioskodawczyni zwraca się z prośbą o odpowiedź na dwa pytania:

- czy powinna odprowadzać dodatkowe składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia za funkcję dyrektora szkoły,

- czy płatnikiem składek od wynagrodzeń pracowników szkoły jest firma i czy składki mogą być odprowadzane z konta firmowego płatnika, a nie z konta szkoły.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawczyni wskazała, iż jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega ona ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym na zasadach określonych w art. 6 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowiącego, iż "obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Natomiast podstawę wymiaru składek, zgodnie z art. 18 ust. 8 ww. ustawy, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy.

W świetle powyższych przepisów, w opinii wnioskodawczyni, wynagrodzenie pobierane przez ww. jako dyrektora szkoły, nie może stanowić podstawy do naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne. Nie można też uznać, iż pełniąc funkcję dyrektora ww. występuje w roli pracownika, gdyż zgodnie z art. 108 Kodeksu cywilnego, nie może ona zawierać umów sama ze sobą. W takim przypadku nie dochodzi do wystąpienia stosunku pracy zdefiniowanego w kodeksie pracy (art. 22), gdyż nie występuje opisana tu zależność pracodawca-pracownik, a co za tym idzie wnioskodawczyni nie spełnia wymagań, by nazwać ją pracownikiem zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Powyższe stanowisko potwierdza orzeczenie SN o sygn. akt II UK 357/09.

Wnioskodawczyni wskazuje dalej, iż w zakresie drugiego pytania, uważa, iż składki dotyczące pracowników szkół powinny być dokonywane z konta firmowego (...) Szkoły, jako, ze nie posiadają osobowości prawnej, nie mogą zawierać umów, a tym samym zatrudniać pracowników. To firma (...) jako organ prowadzący zawiera umowy z pracownikami szkół a tym samym odpowiada za naliczenie i zapłatę składek na ubezpieczenia społeczne.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 2 września 2014 r. doręczonym dnia 4 września 2014 r. wnioskodawczyni wyjaśniła, iż jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą o atrybutach: (...) Działalność wspomagająca edukację. Jako osoba fizyczna jest ona płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i podatku dochodowego oraz pracodawcą dla pracowników zatrudnionych przez firmę (...)

Prowadzone przez wnioskodawczynię szkoły nie są jej odrębną działalnością, nie posiadają odrębnej osobowości prawnej, są jedynie jednostki organizacyjnymi prowadzonej przez ww. działalności pod firmą (...) i nie są tym samym płatnikiem zobowiązań publiczno-prawnych.

Pani (...) wskazała, iż nie ma wątpliwości co do tego, że nie jest pracownikiem w swojej własnej firmie, wnosi jedynie o ustalenie wymiaru od jakiego powinna płacić składki na ubezpieczenia społeczne w związku z wynagrodzeniem otrzymywanym za pełnienie funkcji dyrektora szkoły. Dotychczas zgodnie z przepisami prawa ww. odprowadza składki jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. Funkcję Dyrektora pełni na podstawie jednostronnego aktu mianowania, gdyż nie może sama ze sobą, w świetle prawa, zawrzeć umowy o pracę.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Wprowadzony art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z 2012 r. poz. 1342) art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stanowisko przedstawione przez przedsiębiorcę we wniosku z dnia 6 sierpnia 2014 r. doręczonym dnia 11 sierpnia 2014 r. w części dotyczącej ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorcy będącego równocześnie organem prowadzącym szkoły i pobierającego wynagrodzenie w związku z pełnieniem funkcji dyrektora na podstawie mianowania należy uznać za prawidłowe jednak z nieco innych powodów niż wskazane przez wnioskdoawczynię.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Jednocześnie, jak stanowi art. 8 ust. 6 pkt 5 ustawy za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się także osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty. Z tego też powodu osoby działające na podstawie wpisu do ewidencji placówek oświatowych, nawet jeśli nie posiadają wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej są uważane za osoby prowadzące pozarolniczą działalność i podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.

Osoba prowadząca szkołę jest więc uważana za osobę prowadzącą działalność pozarolniczą (bez względu na fakt, iż pełni ona funkcję dyrektora mianowanego).

W opisanym przypadku istotne znaczenie ma brzmienie art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, iż osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10 (a więc również osoba prowadząca działalność pozarolniczą), jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał-najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym lub rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł do ubezpieczeń.

Wnioskodawczym jako osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) od dnia 18 kwietnia 2000 r., natomiast szkoły, których jest organem prowadzącym zostały wpisane do ewidencji niepublicznych szkół i placówek oświatowych z dniem 1 września 2010 r. Wnioskodawczyni jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym jedynie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej pod nazwą Obowiązkowe jest również z tego tytułu ubezpieczenie wypadkowe (art. 12 ust. 1 ustawy). Jak słusznie wskazała wnioskodawczyni podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których w art. 6 ust. 5 ww. ustawy, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Również pełnienie funkcji dyrektora mianowanego i pobieranie z tego tytułu wynagrodzenia, finansowanego z dotacji jednostek samorządu terytorialnego nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mianowanie rzeczywiście, wobec treści art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie stanowi odrębnego tytułu, który rodziłby obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jednak w opisanym przypadku najistotniejszy dla braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne jest przepis art. 9 ust. 2 ustawy, omówiony powyżej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje jednocześnie, iż pismem z dnia 22 sierpnia 2014 r. doręczonym dnia 1 września 2014 r. pozostawił bez rozpatrzenia wniosek z dnia 6 sierpnia 2014 r. w zakresie stanu faktycznego określonego w pkt 2 z powodu braku opłaty. Uiszczenie opłaty w dniu 5 września 2014 r. nie powoduje przywrócenia terminu do rozpatrzenia wniosku, gdyż ustawodawca nie przewidział takiej możliwości, a tym samym zostanie ona zwrócona na rachunek bankowy wnioskodawczym.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.