DI/100000/43/974/2016

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.) w związku z art. 83d ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020r. poz. 266 z późn. zm.) oraz w zw. z art. 196 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz. U. z 2018 r., poz. 650), oraz wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia (...) w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stanowisko przedstawione we wniosku

z dnia 6 września 2016 r., złożonym w dniu 8 września 2016 r. w przedmiocie:

- uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom, uznaje za prawidłowe;

* nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy I Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego lub świadczenia rehabilitacyjnego kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom, uznaje za nieprawidłowe;

- nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom, uznaje za nieprawidłowe,

- nieuwzględnienia kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, uznaje za prawidłowe.

W dniu 8 września 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 6 września 2016 r. złożony przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że jest podmiotem wykonującym działalność leczniczą w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 618 z późn. zm.). W związku z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz zawartymi ze związkiem zawodowym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1628) w dniu 30 października 2015 r. Wnioskodawca zawarł z zakładowymi organizacjami związkowymi reprezentującymi pielęgniarki porozumienie, na mocy którego wypłacał pracownikom (określonym w porozumieniach pielęgniarkom i położnym) czasowy dodatek do wynagrodzenia.

Dalej Wnioskodawca dodaje, że dodatek wypłacany jest w okresie od 1 października 2015 r. do 31 sierpnia 2016 r., zaś obecnie w toku są rozmowy nad zawarciem porozumienia na kolejny - roczny okres. Instytut jest podmiotem zobowiązanym do posiadania Regulaminu Wynagrodzenia zgodnie z art. 77² Kodeks pracy. Z uwagi na czasowy charakter dodatku oraz podstawę jego przyznania (Rozporządzenie Ministra Zdrowia oraz Rozporządzenie zmieniające Ministra Zdrowia, które przewidują przyznanie dodatku także za okres wsteczny) nie przewidziano zmian do Regulaminu Wynagrodzenia, lecz zgodnie z ww. Rozporządzeniem uzgodniono warunki wypłaty dodatku w porozumieniu ze związkiem zawdowym.

Obecnie Instytut oraz organizacje związkowe przewidują zawrzeć porozumienie mające uregulować wypłatę dodatku na kolejny okres - od 1 września 2016 r. i zawrzeć w nim zapisy, iż będzie on wypłacany pracownikom także w okresie przebywania na zwolnieniach chorobowych, zasiłkach rehabilitacyjnych, urlopach macierzyńskich i urlopach rodzicielskich, jeżeli za te okresy przysługiwać będzie wynagrodzenie lub zasiłek zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie.

W związku z powyższym wnioskodawca skierował pytania:

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie w zakresie pytania 1 i 2 wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r., w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

W ocenie Instytutu dodatek do wynagrodzenia należy uznać za przychód należny za okres świadczenia pracy, od którego składki winny być opłacone. Wiąże się to również z koniecznością uwzględnienia wartości dodatku w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, FEP, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Wnioskodawca dodaje, że z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Analogicznie - wobec treści art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 149) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 272 z późn. zm.) przedstawia się kwestia ustalenia podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Tym samym powyższe będzie miało zastosowanie również do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, FEP, Fundusz Pracy i Fundusz gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Wnioskodawca zaznacza, że w myśl § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zdaniem Instytutu kwota dodatku winna być uwzględniona w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych.

Jednakże, w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego kwota dodatku (kwota dodatku w pełnej wysokości za ten okres) jest wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FEP, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych z uwagi na to, że zgodnie z regulacją wewnętrzną obowiązującą w Instytucie tj. porozumieniem zawartym ze związkami zawodowymi, pracownik zachowuje prawo do dodatku także w okresie przebywania na zwolnieniach chorobowych, zasiłkach macierzyńskich i urlopach rodzicielskich, jeżeli za te okresy przysługiwać będzie wynagrodzenie lub zasiłek zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie.

W odniesieniu do pytania 3 Wnioskodawca jest zdania, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa "Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku". Tym samym, wysokość dodatku nie powinna być uwzględniana przy podstawie wymiaru zasiłku chorobowego.

Natomiast w zakresie pytania nr 4 wnioskodawca podkreśla, że w świetle art. 41 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe "przepisami o wynagradzaniu" są obowiązujące porozumienia zawarte pomiędzy pracodawcą a związkiem zawodowym określające zasady wypłaty określonego składnika wynagrodzenia. Przepisy "prawa pracy" ani regulacje z zakresu ubezpieczeń społecznych nie definiują pojęcia "przepisy o wynagrodzeniu", stąd w ocenie Instytutu mieszczą się w nim wszystkie regulacje odnoszących się do problematyki wynagrodzenia tj. Regulamin Pracy, porozumień zbiorowych zawieranych między pracodawcą a związkami zawodowymi, a nawet indywidualnych uzgodnień pomiędzy stronami stosunku pracy.

Wnioskodawca dodaje, że w przypadku porozumień zawieranych pomiędzy pracodawcą z związkiem zawodowym na podstawie rozporządzenia (a zatem prawa powszechnie obowiązującego) nie powinno być wątpliwości co do uznania ustalonych warunków dotyczących dodatku za "przepisy o wynagrodzeniu" w rozumieniu ww. aktów prawnych. Zawarte porozumienia winny być traktowane jako "przepisy", gdyż stanowią źródło prawa pracy w rozumieniu kodeksu pracy (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2000 r., I PKN 674/99, OSNAPiUS 2001, Nr 22, poz. 664), według którego postanowienia nieopartego na ustawie zbiorowego porozumienia prawa pracy stanowią dla pracowników źródło zobowiązań pracodawcy będącego stroną tego porozumienia, które jako korzystniejsze niż przepisy prawa pracy zostają objęte treścią indywidualnych stosunków pracy: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2006 r. III PK 114/05. OSNP 2007, w którym przyjęto, że porozumienie zbiorowe partnerów społecznych określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy, także zawarte bez "oparcia na ustawie" jest źródłem prawa pracy {art. 59 ust. 2 i 4 Konstytucji RP w zw. z art. 9 § 1 k.p.), a treść porozumień odnosi się do problematyki wynagrodzenia pracowników.

Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, porozumienia niewątpliwie stanowią "przepisy o wynagrodzeniu" w rozumieniu art. 41 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Wobec powyższego Zakład decyzją nr 389 z dnia 6 października 2016 r., znak: DI/100000/43/974/2016 w sprawie z wniosku przedsiębiorcy z dnia 6 września 2016 r. odmówił wydania pisemnej interpretacji z uwagi na okoliczności podane w uzasadnieniu.

W następstwie wydanej decyzji przedsiębiorca wniósł odwołanie pismem doręczonym w dniu 13 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w wyrokiem z dnia (...)wydanym w sprawie (...) zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że nakazał organowi rentowemu Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wydanie interpretacji w sprawie z wniosku z dnia 6 września 2016 r. w sprawie dotyczącej uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne. Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych kwot dodatku do wynagrodzeń wypłacanych pracownikom; uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego lub świadczenia rehabilitacyjnego kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom; uwzględnienia kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł apelację od ww. wyroku Sądu Okręgowego, natomiast Sąd Apelacyjny w (...) wyrokiem z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt: (...) oddalił apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Gdańsku. Postanowieniem z dnia 4 lutego 2020 r. Sąd Apelacyjny oddalił wniosek Zakładu o wstrzymanie wykonalności wyroku.

Wobec powyższego w związku z wykonaniem ww. wyroku Sądu Okręgowego w zaistniała konieczność uzupełnienia wniosku w opisie stanu faktycznego.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 24 marca 2020 r., doręczonym w dniu 31 marca 2020 r. Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, w szczególności różnego rodzaju dodatki. W związku z powyższym dodatek stanowił przychód pracowników. Prawo do dodatku do wynagrodzenia w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego zostało uregulowane w ramach porozumienia z dnia BO października 2015 r., zawartego między a zakładową organizacją związkową reprezentującą pielęgniarki. Dodatek przysługiwał pracownikowi w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego. Dodatek wypłacany w okresie od 1 października 2015 r. do 31 sierpnia 2016 r. nie był pomniejszany za czas choroby. Dodatek obowiązywał do 31 sierpnia 2018 r.

Ponadto Wnioskodawca zaznaczył, iż w regulaminie wynagrodzeń obowiązującym w nie ma zapisów dotyczących dodatku, ponieważ był on oddzielnie uregulowany w porozumieniu z dnia 30 października 2015 r., zawartym między (...) a zakładową organizacją związkową reprezentującą pielęgniarki.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m in.: rozstrzygnięcia czy dany składnik wynagrodzenia stanowi przychód ze stosunku pracy. Jak stanowi art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 149, z późn. zm.). Dlatego też Zakład wydając interpretację w danej sprawie poprzestaje na oświadczeniu wnioskodawcy, iż świadczenia o których stanowi wniosek stanowią bądź nie stanowią przychodu pracownika ze stosunku pracy, traktując takie oświadczenie jako element opisu zdarzenia przyszłego.

Nadmienić w tym miejscu należy także, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku działając w wykonaniu wyroku Sądu Okręgowego w (...) z dnia (...) r.

wydanym w sprawie uznał za prawidłowe stanowisko wyrażone

przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Dla rozstrzygnięcia, czy dany przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji czy powstaje obowiązek opłacania składek m.in. na te ubezpieczenia, decydujące znaczenie ma, czy dla celów podatkowych zostanie on zakwalifikowany jako przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub z tytułu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

Dla rozstrzygnięcia, czy dany przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji czy powstaje obowiązek opłacania składek m.in. na te ubezpieczenia, decydujące znaczenie ma, czy dla celów podatkowych zostanie on zakwalifikowany jako przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Jeśli więc określone świadczenie (składnik wynagrodzenia) nie stanowi przychodu ze stosunku pracy, to nie istnieje z tego tytułu obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Rzeczony przychód w sytuacji opisanej we wniosku został przez Wnioskodawcę zakwalifikowany jako przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, jednocześnie przepisy ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 18 grudnia 1998 r. nie wymieniają w zamkniętym katalogu przychodów korzystających z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłaconego pracownikom w związku z czym stanowisko Wnioskodawcy wskazujące, że wartość dodatku wypłacanego pracownikom stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, uznać należy za prawidłowe.

Jednocześnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1373 z późn. zm.) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe znajdzie zastosowanie również w odniesieniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Powyższe ma również zastosowanie w odniesieniu do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych. Wynika to z brzmienia art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 1482 z późn. zm.), art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 7) oraz art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 1924 z późn. zm.).

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego lub świadczenia rehabilitacyjnego kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom, uznaje za nieprawidłowe.

Składki na ubezpieczenia społeczne odprowadza się po ustaleniu takiego obowiązku, w sytuacji istnienia tytułu podlegania tym ubezpieczeniom od podstawy wymiaru składek.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są pracownikami.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Zgodnie zaś z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru, składek na ubezpieczenia emerytalne I rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Co do zasady więc, jeśli określony składnik wynagrodzenia stanowi przychód ze stosunku pracy to istnieje z tego tytułu obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, chyba, że przychód ten korzysta z wyłączenia przewidzianego w § 2 ww. rozporządzenia.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi, iż składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z brzmieniem przepisu § 2 ust. 1 pkt 24 ww. rozporządzenia z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają jedynie te przychody, które wynikają z układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu.

Jak wynika z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji prawo do dodatku do wynagrodzenia w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego zostało uregulowane w ramach porozumienia z dnia 30 października 2015 r. zawartego między a zakładową organizacją związkową reprezentującą pielęgniarki. Okoliczność braku regulacji w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy lub wewnętrznych przepisach o wynagradzaniu, postanowień, z których wynikałoby prawo pracownika do dodatku do wynagrodzenia za okres pobierania wynagrodzenia za okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego lub świadczenia rehabilitacyjnego, nie pozwala na uznanie stanowiska Wnioskodawcy w tej części za prawidłowe. Wobec powyższego przychody (tu dodatek do wynagrodzenia), wynikające ze stosunku pracy, które pracownik otrzymuje w okresie choroby lub w okresie pobierania zasiłków stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zgodnie z generalną zasadą wynikającą z art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Powyższe biorąc pod uwagę przytoczone przepisy ustaw: o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, o ochronie roszczeń pracowniczych, o emeryturach pomostowych ma zastosowanie również w odniesieniu do składek na ubezpieczenie zdrowotne, do składek na Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w okresie pobielania zasiłku macierzyńskiego kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom, uznać należy za nieprawidłowe, ze względu na wskazanie przez przedsiębiorcę, iż podstawą dla nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okresie ww. usprawiedliwionych nieobecności w pracy zastosowanie znajdą przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 tej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczpospolitej Polskiej są osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Pobieranie zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim stanowi odrębny tytuł (niż stosunek pracy) do ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 18 ust. 6 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku.

Powyższe oznacza, że za okres przebywania pracownika na urlopie macierzyńskim, nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczeń związanych z zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy. Ustawodawca na czas opieki nad dzieckiem, w miejsce stosunku pracy (mimo jego formalnego trwania), wprowadził odrębny tytuł obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w postaci pobierania zasiłku macierzyńskiego.

W konsekwencji wartość dodatku wypłacanego pracownikom pobierającym zasiłek macierzyński nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Emerytur Pomostowych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych.

Nie można uznać za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy, wskazujące iż wartość dodatku do wynagrodzenia wypłacanego przez pracodawcę pracownikom w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ze względu na błędną argumentację wnioskodawcy, iż w przedmiotowym zakresie zastosowanie znajdą przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jak wskazano wyżej rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, które wymienia enumeratywnie świadczenia, jako niepodlegające wliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odnosi się do przychodów ze stosunku pracy. Natomiast osoby przebywające na urlopie macierzyńskim, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym jako pracownicy, a biorąc pod uwagę zasady ustalania podstawy wymiaru składek z art. 18 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i okoliczność, że prawo do ww. świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy przepisy ww. rozporządzenia nie znajdą zastosowania w odniesieniu do sytuacji przedstawionej w niniejszym wniosku.

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej Interpretacji w części dotyczącej nieuwzględnienia kwoty dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z art. 41 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2019 r., poz. 645 z późn. zm.) przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego oraz pozostałych świadczeń w razie choroby i macierzyństwa, nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik, zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, zachowuje prawo w okresie pobierania tych zasiłków, czyli składniki wynagrodzenia są wypłacane pracownikowi za okres pobierania zasiłków.

Natomiast w myśl art. 41 ust. 2 ww. ustawy składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracą lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia sią przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie.

Jak wynika z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji prawo do dodatku do wynagrodzenia w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego zostało uregulowane w ramach porozumienia z dnia 30 października 2015 r. zawartego między a zakładową organizacją związkową reprezentującą pielęgniarki. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że dodatek był wypłacany do 1 września 2018 r.

Reasumując w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresach pobierania zasiłków, innymi słowy: które w myśl przepisów wewnątrzzakładowych wypłacane są za okresy choroby. Jeżeli zatem u Wnioskodawcy istnieją zapisy przyznające prawo pracownikowi do dodatku do wynagrodzenia w okresie pobierania zasiłków, to należy postąpić zgodnie z tymi wytycznymi - czyli jeżeli dodatek nie przysługuje za czas absencji, to powinien być przyjęty do podstawy zasiłku. Jeśli natomiast, mimo absencji chorobowej, pracownik ją otrzymuje, to wartość takiego składnika nie jest wliczana do zasiłku.

W sytuacji opisanej w przedmiotowym wniosku pracownicy zatrudnieni u Wnioskodawcy zachowywali prawo do dodatku do wynagrodzenia w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego lub świadczenia rehabilitacyjnego.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie nieuwzględnienia dodatku do wynagrodzenia wypłacanego pracownikom przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należało uznać za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust: 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.