DI/100000/43/943/2017

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy (...) z dnia 19 czerwca 2017 r., doręczonego dnia 26 lipca 2017 r. w przedmiocie braku obowiązku uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kosztów noclegów udostępnianych bezpłatnie pracownikom w okresie delegowania do pracy za granicą niebędącego podróżą służbową, przejazdów do miejsca delegowania oraz w trakcie delegowania.

W dniu 26 lipca 2017 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 28 sierpnia 2017 r., doręczonym w dniu 30 sierpnia 2017 r. oraz pismem z dnia 27 września 2017 r., doręczonym w dniu 2 października 2017 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazuje, że zajmuje się produkcją wraz z montażem maszyn i urządzeń do przetwarzania odpadów. W zakres usług firmy wchodzi zatem również montaż własnych wyrobów u zleceniodawcy, także poza granicami kraju. Usługi te wykonują wyspecjalizowani pracownicy firmy. Projekty realizowane są przez tych pracowników w formie delegowania do pracy, także za granicą. Ta forma delegowania nie stanowi podróży służbowej, chociaż praca jest wykonywana na polecenie służbowe. Z pracownikami podpisywane są aneksy do umów o pracę na zasadzie dobrowolności oraz następuje czasowa zmiana miejsca wykonywania pracy. Oddelegowanie to następuje w celu realizowania obowiązków pracowniczych na rzecz Spółki, a związanych z wykonywanymi przez spółkę projektami zlokalizowanymi poza siedzibą pracodawcy i poza miejscem zamieszkania pracownika. W czasie świadczenia ww. usług pracodawca zamierza udostępnić nieodpłatnie pracownikom noclegi oraz zapewnić przejazd z siedziby pracodawcy do miejsca delegowania oraz w razie potrzeby przejazdy z miejsca czasowego zakwaterowania do miejsca wykonywania pracy w okresie delegowania. Udostępnienie wynika z konieczności zapewnienia możliwości wykonywania przez pracowników swych obowiązków służbowych i leży w interesie pracodawcy ponieważ umożliwia wykonanie zlecenia oraz osiągnięcie przychodu przez pracodawcę.

Wnioskodawca nadmienia, iż po zapoznaniu się z najnowszą linią orzecznictwa w przedmiocie, którego dotyczy niniejszy wniosek ma wątpliwości interpretacyjne dotyczące konieczności uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości ww. noclegów i przejazdów delegowanych pracowników.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, iż w jego ocenie wartość finansowanych przez Spółkę i udostępnianych bezpłatnie w czasie delegowania pracownikom noclegów i przejazdów, z których będą oni korzystać w związku z koniecznością świadczenia pracy w ramach tego oddelegowania na poszczególnych projektach poza siedzibą spółki i poza miejscem swego zamieszkania nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. 2015 r. poz. 2236 z późn. zm.) i w rezultacie w opisanej sytuacji Spółka nie ma obowiązku uwzględniania tych świadczeń we wskazanej powyżej podstawie wymiaru składek.

Wnioskodawca uzasadnia swoje stanowisko wskazując, iż w myśl art. 18 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej u.s.u.s.) oraz paragrafu 1 rozporządzenia Minister Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998 w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej u.p.d.o.f.) Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. W ocenie wnioskodawcy z przywołanych powyżej przepisów wynika, iż co do zasady podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracownika stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez tę osobę z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Mimo bardzo szerokiego ujęcia przychodów ze stosunku pracy (por. pkt 3.2.5 uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 08. 07.2014 r. K 7/13, www.trybunal.qov.pl nie każde świadczenie spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika jest świadczeniem podlegającym podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Wnioskodawca nadmienia, iż w przypadku miejsc noclegowych udostępnianych w czasie oddelegowania skorzystanie z tych świadczeń warunkuje możliwość wywiązania się tych, pracowników z obowiązków służbowych. Nie bez znaczenia dla powyższej oceny pozostaje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 08. 07.2014 r., w którym Trybunał uznał że za przychód pracownika mogą być uznane tylko takie świadczenia, które zostały spełnione za jego zgodą i w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który byłby zmuszony ponieść, a korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi. Jak dalej wskazał Trybunał kryterium wyróżnienia nieodpłatnych świadczeń stanowiących przychód pracownika musi być obiektywna ocena czy świadczenie leżało w interesie pracownika, a jest tak wtedy gdy stanowi ono realną korzyść majątkową. W konsekwencji zdaniem Trybunału przeprowadzona analiza przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na określenie cech istotnych kategorii "innych nieodpłatnych świadczeń" jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia które:

Wnioskodawca wskazuje, że zagadnieniem wymagającym oceny w niniejszej sprawie jest kwestia czy finansowane świadczenia w postaci oferowanych przez Spółkę noclegów oraz pokrycie kosztów przejazdów jest spełnione w interesie pracownika, a nie w interesie pracodawcy i przynosi mu realną korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który byłby zmuszony ponieść.

Wnioskodawca podkreśla, że powyższy wyrok interpretacyjny TK określa prokonstytucyjną wykładnię wymienionych w nim przepisów i dokonując takiej właśnie wykładni w kontekście nakreślonego w niniejszym wniosku zdarzenia należy przyjąć, że jakkolwiek skorzystanie ze świadczenia w postaci noclegu czy przejazdu do' miejsca pracy i z powrotem zapewnionego przez pracodawcę następuje za zgodą pracownika nie mniej świadczenie to nie jest spełnione w jego interesie ale w interesie pracodawcy oraz nie przynosi pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcie wydatków, które musiałby ponieść. Udostępnienie miejsc noclegowych leży wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie pracowników, którzy swoje potrzeby mieszkaniowe zaspakajają w zupełnie innym miejscu i w inny sposób oraz którzy gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków wynikających z umowy o pracę nie mieli by powodu do ponoszenia kosztu takich noclegów. Mając to na względzie wnioskodawca stwierdza, że świadczenie w postaci zapewnienia oddelegowanym pracownikom bezpłatnych noclegów jest spełnione w interesie pracodawcy, a nie pracownika, a tym samym nie prowadzi do uzyskania przez pracownika jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z: 19 września 2014 r., II FSK 2280/12; 2 października 2014 r. II FSK 2387/12; z 23 lipca 2015 r. II FSK 1689/13, z 15 kwietnia 2.016 r. II FSK 635/14, oraz z 23 lutego 2017 r. II FSK 233/15, 17 maja 2017 r. II FSK 1132/15). Również Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zajął stanowisko (decyzja z dnia 19 kwietnia 2016 r. WPI/200000/43/394/2016), że wartość noclegów udostępnianych przez pracodawcę nieodpłatnie oddelegowanym pracownikom jako niestanowiącą przychodu z tytułu stosunku pracy, nie stanowi również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ponieważ stosownie do przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Biorąc powyższe pod uwagę, Spółka stoi na stanowisku, że wartość noclegów i przejazdów udostępnianych przez pracodawcę nieodpłatnie oddelegowanym pracownikom nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Jest zatem zainteresowana uzyskaniem interpretacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w temacie, czy wartość finansowanych przez pracodawcę bezpłatnych miejsc noclegowych oraz kosztów dojazdów do pracy w czasie oddelegowania nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Pismem z dnia 18 sierpnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wezwał wnioskodawcę do uzupełnienie wniosku. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 28 sierpnia 2017 r. złożonym w dniu 30 sierpnia 2017 r., w którym wnioskodawca wskazuje, iż w jego opinii wartość wydatków ponoszonych przez pracodawcę w związku z nieodpłatnym świadczeniem w postaci zapewnienia pracownikom noclegów oraz przejazdu z siedziby pracodawcy do miejsca delegowania nie stanowi przychodu tych osób z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.)

Ponadto, w części wniosku dotyczącej "własnego stanowiska wnioskodawcy w sprawie" Spółka wskazuje, że w sytuacji, kiedy według jej opinii wartość finansowanych przez Spółkę i udostępnianych bezpłatnie w czasie delegowania pracownikom noclegów i przejazdów, z których będą oni korzystać w związku z koniecznością świadczenia pracy w ramach tego oddelegowania na poszczególnych projektach poza siedzibą spółki i poza miejscem swego zamieszkania nie stanowi podstawy wymiaru składek na, ubezpieczenie emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. Z 2015 r. poz. 2236 z późn. zm.) nie stanowi również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe.

Pismem z dnia 21 września 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 września 2017 r. złożonym w dniu 2 października 2017 r., w którym wnioskodawca wskazuje, że wartość wydatków ponoszonych przez pracodawcę w związku z nieodpłatnym świadczeniem w postaci zapewnienia pracownikom noclegów oraz przejazdu z siedziby pracodawcy do miejsca delegowania nie stanowi przychodu tych osób z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m.in. rozstrzygnięcia czy dany składnik wynagrodzenia stanowi przychód ze stosunku pracy. Jak stanowi art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201). Dlatego też, Zakład wydając interpretację w danej sprawie poprzestaje na oświadczeniu wnioskodawcy, iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowią bądź nie stanowią przychodu pracownika ze stosunku pracy, traktując takie oświadczenie jako element opisu zdarzenia przyszłego.

Nadmienić w tym miejscu należy także, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Dla rozstrzygnięcia, czy dany przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji czy powstaje obowiązek opłacania składek m.in. na te ubezpieczenia, decydujące znaczenie ma, czy dla celów podatkowych zostanie on zakwalifikowany jako przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Rzeczony przychód w sytuacji opisanej we wniosku nie został przez wnioskodawcę zakwalifikowany jako przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W związku z powyższym stanowisko wnioskodawcy wskazujące, że świadczenia o których mowa we wniosku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika uznać należy za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.