DI/100000/43/94/2021 - Ustalenie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku w (...) z dnia 5 lutego 2021 r., złożonym w dniu 5 lutego 2021 r. w przedmiocie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Dnia 5 lutego 2021 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek _w

Ί o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek został uzupełniony pismem złożonym w dniu 10 marca 2021 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że w okresie od dnia 1 października 2019 r. do dnia 1 października 2020 r. odbywał staż podyplomowy lekarsko-dentystyczny w gabinecie

Staż podyplomowy jest niezbędnym elementem do uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarz a-dentysty. Odbywanie stażu podyplomowego wymagało podpisania umowy o pracę na czas określony od 1 października 2019 r. do 1 października 2020r. Wnioskodawca w ramach stażu przyjmował pacjentów i realizował świadczenia zdrowotne jedynie pod ścisłą opieką opiekuna stażu, obserwował pracę innych lekarzy zatrudnionych w gabinecie oraz uczył się wykonywania zawodu lekarza dentysty. Jako stażysta nie był uprawniony do samodzielnego stawiania diagnozy i planowania leczenia pacjentów, wszystkie decyzje musiał konsultować z opiekunem stażu, świadczone przez Wnioskodawcę usługi również były monitorowane przez opiekuna. Wnioskodawca dodaje, że w trakcie odbywania stażu nabywał umiejętności niezbędne dla przyszłej pracy lekarza dentysty. Jako stażysta nie był również uprawniony do wystawiania recept ani zwolnień lekarskich. Po zakończeniu stażu, zarejestrował własną działalność gospodarczą. dnia 6 listopada 2020r. Nigdy wcześniej nie prowadził działalności gospodarczej. Po założeniu działalności gospodarczej pomiędzy Wnioskodawcą a została zawarta umowa o współpracy, w ramach której ma świadczyć usługi medyczne z zakresu stomatologii dla gabinetu ' Usługi świadczone są przez

Wnioskodawcę samodzielnie, nie pracuje on pod opieką żadnego innego lekarza z gabinetu.

W związku z powyższym Wnioskodawca zwraca się z pytaniem, czy przysługuje mu prawo do skorzystania z tzw. preferencyjnej podstawy wymiaru składek, wskazanej w art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, z późn. zm.), zgodnie z którym "Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Przepisy ust. 1 nie mają zastosowania do osób, które wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej".

We własnym stanowisku w sprawie Wnioskodawca wskazał, że art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, z późn.zm.) ma na celu zmniejszyć czasowo obciążenia fiskalne dla szerokiej grupy osób podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą. Korzystanie z tej ulgi odbywa się jedynie kosztem przyszłego świadczenia ubezpieczonego i jest uzależnione wyłącznie od decyzji przedsiębiorcy. Zgodnie z treścią art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, z późn.zm.), zgodnie z którym "Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Przepisy ust. 1 nie mają zastosowania do osób, które wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej". Powyższy zapis "Przepisy ust. 1 nie mają zastosowania do osób, które wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej". Wnioskodawca zaznacza, że aby rozważyć, czy lekarz dentysta prowadzący własną działalność gospodarczą, nie wykonuje na rzecz byłego pracodawcy tych samych czynności, które wchodziły w zakres wykonywanej wcześniej umowy o pracę, należy wziąć pod uwagę specyficzne stanowisko, jakie Wnioskodawca zajmował w gabinecie (lekarza stażysty) jak również prawa, obowiązki i uprawnienia, które to wynikały z zajmowanego przez Wnioskodawcę stanowiska lekarza stażysty. W ocenie Wnioskodawcy, ponieważ jako stażysta nie mógł samodzielnie świadczyć usług medycznych pacjentom, które to usługi mogą być świadczone jedynie przez posiadającego Prawo

Wykonywania Zawodu lekarza dentystę, oraz jako stażysta dużą ilość czasu poświęcał nauce do pełnionego w przyszłości zawodu lekarza dentysty, nie zachodzi w żaden sposób przesłanka wyłączająca prawo do zastosowania tzw. preferencyjnej podstawy wymiaru składek,

Uzupełniając wniosek pismem złożonym w dniu 10 marca 202l r. Wnioskodawca wskazał, że jego intencją było uzyskanie interpretacji indywidualnej w zakresie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadził innej działalności pozarolniczej oraz czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach stażu podyplomowego różniły się diametralnie od czynności wykonywanych w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Głównym obowiązkiem Wnioskodawcy jako lekarza stażysty była nauka pracy lekarza dentysty i zdobywanie, wiedzy w zakresie wszystkiego, co z tą pracą jest związane. Najważniejszym elementem wykonywania pracy lekarza stażysty jest nauka właśnie, co jest główną różnicą pomiędzy odbywaniem stażu a pracą w ramach własnej działalności gospodarczej, którą może założyć dopiero po ukończeniu stażu. Staż był podzielony na staże cząstkowe, w ramach których Wnioskodawca zdobywał wiedzę z różnych dziedzin medycyny i nauk pokrewnych. Wnioskodawca, w ramach stażu uczył się i odbywał obowiązkowe kursy z zakresu m.in. ratownictwa medycznego, bioetyki, prawa medycznego, orzecznictwa lekarskiego. W trakcie stażu jego obowiązkiem było uczęszczanie na zajęcia z tych dziedzin, które to zajęcia kończyły się zaliczeniami, czynności te nie wchodzą w zakres świadczeń wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Nie spoczywa na Wnioskodawcy obowiązek edukacji do zawodu lekarza dentysty, ponieważ kwalifikacje do wykonywania tego zawodu zdobył w trakcie studiów i na stażu podyplomowym, który prowadził w klinice, dla której obecnie wykonuje czynności w ramach własnej działalności gospodarczej. Co więcej, w trakcie stażu wszelkie czynności związane z przyjmowaniem pacjentów odbywały się tylko i wyłącznie pod opieką i odpowiedzialnością opiekuna stażu, którym był (...). Jako lekarz dentysta prowadzący własną działalność gospodarczą, wszystkie podejmowane przez Wnioskodawcę decyzje są samodzielne i wykonywane na jego własną odpowiedzialność. Wykonywane przez Wnioskodawcę zabiegi są podpisywane jego nazwiskiem, a nie nazwiskiem opiekuna stażu. Jest to różnica zasadnicza, ponieważ jako lekarz stażysta nie opiekował się pacjentem i nie prowadził leczenia pacjenta, a jedynie wykonywał zlecane przez opiekuna praktyk czynności, to opiekun prowadził leczenie pacjenta. Jako lekarz dentysta prowadzący własną działalność gospodarczą na rzecz pracodawcy, Wnioskodawca samodzielnie prowadzi opiekę nad pacjentem. Kuratela opiekuna praktyk jest niezbędna w procesie edukacji do zawodu lekarza dentysty, która to edukacja jest niezbędnym i najważniejszym elementem stażu podyplomowego - Jest to element, który jest nieobecny w pracy lekarza dentysty prowadzącego własną działalność gospodarczą. Reasumując Wnioskodawca wskazał, że w ramach zatrudnienia na umowę o pracę jako lekarz stażysta, charakter czynności wykonywanych w ramach owej umowy jest zupełnie różny od czynności wykonywanych przez lekarza dentystę, wykonującego świadczenia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ praca stażysty jest kontynuacją i zwieńczeniem procesu nauki do zawodu lekarza dentysty, który to zawód wykonywany jest w ramach działalności gospodarczej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczące prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna).

Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje Indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 4 tej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek.

W myśl natomiast art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które: prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność a także wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Jednocześnie zgodnie z art. 18aa ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przepis art. 18a ust- 1 stosuje się również do przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, którzy kontynuują działalność gospodarczą po upływie okresu, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. W takim przypadku okres 24 miesięcy kalendarzowych liczy się od dnia objęcia ubezpieczeniami na zasadach określonych w art. 18a ust. 1 i art. 36.

Mając na uwadze brzmienie powyżej wskazanych przepisów zauważyć należy, że art. I8a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uzależnia możliwość skorzystania przez przedsiębiorcę z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia, od spełnienia przesłanki niewykonywania w ramach prowadzonej działalności na rzecz byłego pracodawcy czynności tożsamych do uprzednio (w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym) wykonywanych w ramach stosunku pracy.

Powyższe oznacza, iż zakres czynności świadczonych na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może choćby częściowo pokrywać się z zakresem obowiązków wykonywanych w ramach stosunku pracy. Przez zwrot "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności" należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy. Należy zaznaczyć w tym miejscu, że wystarczy aby zakres wykonywanej przez daną osobę działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy choćby w części pokrywał się z czynnościami wykonywanymi w ramach łączącego ją uprzednio z tym pracodawcą stosunku pracy, żeby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie miała prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w rybie art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj. od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Dopiero, gdy wykonywana w ramach prowadzonej działalności praca ma zupełnie inny charakter, niż zakres czynności świadczonych w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - osoba prowadząca działalność może skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Jednocześnie Zakład zaznacza, że w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie ma możliwości oceny czy czynności wchodzące w zakres wykonywanej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej w tym również, które zamierza świadczyć na rzecz byłego pracodawcy są całkowicie różne od czynności jakie ww. wykonywał uprzednio w ramach umowy o pracę, wobec powyższego opiera się na informacjach zawartych w treści złożonego wniosku o interpretację Indywidualną oraz pisma uzupełniającego.

Z treści wniosku oraz pisma stanowiącego jego uzupełnienie wynika, że Wnioskodawca będzie współpracować w ramach nowo rozpoczętej działalności gospodarczej wykonując usługi medyczne dla podmiotu, u którego był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w ramach stażu podyplomowego. Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego oraz pisma stanowiącego jego uzupełnienie nie wynika jednoznacznie, że zakres obowiązków wykonywanych uprzednio przez lekarza stażystę w ramach stosunku pracy jest całkowicie odmienny od czynności, które będą wykonywane w ramach prowadzonej przez lekarza działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy. Wnioskodawca wskazując, że będąc zatrudniony w ramach stażu podyplomowego jako lekarz stażysta, pracował pod nadzorem opiekuna, a w ramach Praktyki Lekarskiej pracuje samodzielnie - potwierdza, iż głównym kryterium różnicującym te czynności jest samodzielność ich wykonywania.

W tym miejscu należy podkreślić, że Sąd Najwyższy w wyroku z 23 marca 2010 r. (I UK 323/09), wskazał, iż (...) usługi zdrowotne (w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego) świadczone przez lekarza prowadzącego działalność gospodarczą (zawodową) w formie indywidualnej praktyki lekarskiej na rzecz podmiotu, w którym był zatrudniony jako stażysta, wyłączają możliwość preferencyjnego ustalenia wysokości składki na zasadach opisanych w art. 18a ustawy systemowej, gdy usługi te odpowiadają czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy (...). W ocenie Sądu Najwyższego, (... (wykonywanie, przez lekarza prowadzącego indywidualną praktykę lekarską działalności gospodarczej (zawodowej) na rzecz byłego pracodawcy, w postaci świadczenia usług zdrowotnych nie może być uznane, z powodu uzyskania kwalifikacji do samodzielnego wykonywania tych czynności, za nieodpowiadające czynnościom wykonywanym przez tego lekarza w ramach stosunku pracy, w sytuacji, gdy zakres obowiązków wynikających z umowy cywilnoprawnej i wcześniej wykonywanej umowy o pracę są tożsame. Dopiero ustalenie, że świadczone w ten sposób usługi na rzecz byłego pracodawcy, nie odpowiadają czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy, umożliwia skorzystanie z preferencyjnych składek na ubezpieczenie społeczne

Również Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 14 stycznia 2015 r. (III A Ua 1263/14), stwierdził, że (...) jedynie ze wzglądu na okoliczność braku uprawnień wnioskodawcy do wykonywania tych czynności samodzielnie, wobec ustawowego wymogu odbycia stażu będącego niezbędnym elementem doskonalenia zawodowego lekarzy, usługi medyczne świadczone były pod nadzorem lekarza dentysty posiadającego pełne uprawnienia do wykonywania zawodu. W ocenie Sądu Apelacyjnego sama ta okoliczność nie przesadza, iż Wnioskodawca wykonywał inne czynności z zakresu opieki zdrowotnej - stomatologicznej, niż czynności świadczone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz tego podmiotu". Ponadto Sąd Apelacyjny zauważył, że usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego świadczone przez lekarza stomatologa prowadzącego indywidualną praktykę lekarską, jak I lekarza stomatologa stażysty na podstawie umowy o pracę, należy kwalifikować zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz.U. z 2011. Nr 277, poz. 1634 z późn. zm.). Zgodnie z tą ustawą lekarz stomatolog prowadzący indywidualną praktykę nie świadczy innych usług z zakresu ochrony zdrowia od lekarza dentysty stażysty. Z kolei z przedstawionego przez wnioskodawcę we wniosku stanu faktycznego nie wynika, aby czynności z zakresu opieki dentystycznej świadczone w czasie stażu i później w ramach wykonywanej praktyki lekarskiej w przeważającym zakresie się nie pokrywały.

Biorąc pod uwagę, że Wnioskodawca nie wykazał różnic w czynnościach wykonywanych wcześniej na rzecz byłego pracodawcy jako stażysta w ramach stażu podyplomowego od tych wykonywanych obecnie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a wskazał, że głównym kryterium różnicującym te czynności jest brak samodzielności ich wykonywania w ramach umowy o pracę, nie można uznać, że w przedmiotowej sprawie zachodzą przestanki uprawniające przedsiębiorcą do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzje dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 5 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 8 ustawy z dnia 6 marca 2018 r., Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej JUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji,