DI/100000/43/892/2019 - Brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez prokurenta powołanego mocą uchwały Walnego Zgromadzenia Wspólników i braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia otrzymywanego z tytułu pełnienia tej funkcji.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r., poz. 1292), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) z dnia 10 września 2019 r. złożonym w dniu 16 września 2019 r. w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez prokurenta powołanego mocą uchwały Walnego Zgromadzenia Wspólników i braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia otrzymywanego z tytułu pełnienia tej funkcji.

W dniu 16 września 2019 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) z dnia 10 września 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazuje, ze posiada jednoosobowy zarząd, w którym funkcję Prezesa Zarządu pełni Pan (...) Ze względu na chęć wprowadzenia większej samodzielności i reorganizacji odpowiedzialności, a także ze względu na skutki finaπsowo-ekonomiczno-prawne planowane są zmiany w strukturze reprezentacji Spółki. Walne Zgromadzenie Wspólników planuje powołanie na podstawie uchwały prokurentów. Osoby, które mają zostać powołane na prokurentów pełnią w Spółce funkcje dyrektorów działów i zatrudnieni są na umowę o pracę. Jednocześnie uchwała Walnego Zgromadzenia Wspólników oprócz powołania prokurentów określać ma również wynagrodzenie dla prokurentów, zupełnie niezależne od wynagrodzenia ze stosunku pracy.

W przedstawionej sytuacji podstawą prawną działania i wynagradzania prokurentów w tym zakresie będzie akt powołania przez zgromadzenie wspólników oraz uchwała o wynagrodzeniu, natomiast prawa i obowiązki prokurentów określać będzie ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 505 z zm.). Z umowy o pracą oraz przyjętego opisu zakresu czynności będzie zatem jednoznacznie wynikać, że w ramach stosunku pracy dyrektorzy wykonywać będą inne zadania niż te wykonywane na podstawie uchwały Zgromadzenia Wspólników o powołaniu ich do pełnienia funkcji prokurenta.

Obecnie w Spółce prokurentem samoistnym jest jeden z udziałowców, który nie otrzymuje z tytułu pełnienia funkcji prokurenta wynagrodzenia. Osoba ta jest również zatrudniona na stanowisku Dyrektora Finansowego i otrzymuje wynagrodzenie od Spółki na podstawie stosunku pracy. W wyniku opisanej powyżej reorganizacji, również obecny prokurent będzie pobierać wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji prokurenta na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia Wspólników, na takich samych zasadach jak ww. pięciu nowych prokurentów. Osoba ta wykonuje obecnie inne zadania w ramach stosunku pracy a inne w ramach prokury. Zakres zadań dla tych funkcji pozostanie różny również po reorganizacji.

Na tle powyższego zdarzenia przyszłego Spółka powzięła wątpliwość, czy istotnie wynagrodzenie za wykonywanie funkcji prokurenta na rzecz nie będzie stanowiło podstawy do naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne w sytuacji, gdy wskazani prokurenci są jednocześnie zatrudnieni w Spółce, na podstawie umowy o pracę na stanowiskach dyrektorów.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie, wnioskodawca wskazuje, że żaden przepis prawa nie zakazuje jednoczesnego zatrudnienia tych samych osób w różnym charakterze i w oparciu o rożne źródła obowiązku świadczenia pracy (umowne i bezumowne). Przepisy prawa nie zabraniają konstrukcji opisanej w zdarzeniu przyszłym. Obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne jest konsekwencją podlegania ubezpieczeniom społecznym, przy czym krąg osób, które podlegają takiemu obowiązkowi, został wskazany w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z zm., dalej: ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych) w zakresie ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz w zakresie ubezpieczenia chorobowego - art. 11 i ubezpieczenia wypadkowego art. 12.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu i rentowemu, a także jak wynika z dalszych przepisów chorobowemu i wypadkowemu) podlegają pracownicy. Z tej przyczyny wynagrodzenie wynikające z zawartej umowy o pracę będzie podlegało składkom. Równocześnie żaden przepis prawa, a w szczególności katalog Zawarty w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie zawiera przepisu, na podstawie którego można przyjąć, że pełnienie funkcji prokurenta wyłącznie na podstawie uchwały stanowi podstawę do podlegania ubezpieczeniom społecznym, a w konsekwencji obowiązku uiszczania składek, przy czym wymaga podkreślenia, że obowiązek opłacania składek winien mieć jednoznaczną podstawę prawną, a nie można interpretować rozszerzająco katalogu zamkniętego zawartego w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z tej przyczyny Spółka pozostaje na stanowisku, że wynagrodzenie otrzymywane przez prokurenta za pełnienie tej funkcji nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych. Stanowisko to znalazło potwierdzenie m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:

z dnia 9 stycznia 2019 r., DI/100000/43/1363/2018, z dnia 11 maja 2018 r., WPI/200000/43/576/2018, z dnia 14 lutego 2018 r., DI/100000/43/109/2018, z dnia 18 sierpnia 2016 r. WPI/200000/43/866/2016.

z dnia 6 lipca 2016 r. DI/100000/43/739/2016, z dnia 26 września 2014 r. DI/100000/43/1096/2014, z dnia 14 lutego 2014 r., DI/200000/43/89/2014, z dnia 22 października 2013 r. DI/100000/481/1287/2013, z dnia 12 lipca 2013 r. WPI/200000/451/966/2013.

W konsekwencji zdaniem Spółki wskazane osoby będą podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę w związku z zatrudnieniem na stanowisku dyrektora i tylko wynagrodzenie z tego tytułu będzie stanowiło podstawę naliczania składek na ubezpieczenia społeczne. Równocześnie nie będą odprowadzane składki od wynagrodzenia prokurenta ustalonego mocą planowanej uchwały zgromadzenia wspólników.

Mając na uwadze powyższe, Spółka wnosi o wydanie interpretacji w trybie art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z zm.; dalej: Prawo przedsiębiorców), gdyż chciałby dysponować stanowiskiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie dotyczącym obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia osób, które jednocześnie wykonują funkcję prokurenta (z wynagrodzeniem ustalonym na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników) i świadczą pracę w ramach określonych obszarów działalności Spółki (z wynagrodzeniem ustalonym na podstawie umowy o pracę).

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcą daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy).

Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż zgodnie ze wskazaniami judykatury, wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest ta kreślony stanem faktycznym lub zdarzeniu przyszłym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pełną wiedzę o stanie faktycznym lob zdarzeniu przyszłym organ czerpie wyłącznie: wniosku uprawnionego podmiotu nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskanie informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne i uchronienie w ten sposób takiego przedsiębiorcy przed ryzykiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu.

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę, zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych,

Dyspozycja treści art. 6 ust, 1 ww. ustawy, zawiera katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i na charakter zamknięty.

Prokurent Spółki może wykonywać swoje obowiązki zarówno na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, jak i na podstawie innego stosunku prawnego (np. na podstawie samego wyboru przez właściwy organ spółki). O powyższym decydują strony umowy, poprzez złożenie oświadczeń woli o stosownej treści, bądź organ spółki w formie uchwały podjętej w tym zakresie.

Zatem, prokurent otrzymujący wynagrodzenie za pełnienie tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały właściwego organu spółki, nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz powiązanym art. 11 i 12 tej ustawy. Tym samym wynagrodzenia wypłacone prokurentowi i tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składak na ubezpieczenia społeczne. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, co wynika z ww. przepisów będzie natomiast umowa o pracę.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydanie. Wydana decyzja wiąże Zakład ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana, Stosownie do art-35 ust-1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń sprzecznych, w związku i art. 34 ust. 5 ustawy i dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.