DI/100000/43/835/2018 - Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku Pana (...) prowadzącego (...) w (...) złożonym w dniu 12 lipca 2018 r. dotyczące prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Dnia 12 lipca 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 9 lipca 2018 r., złożony przez Pana (...) prowadzącego o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 lipca 2018 r. doręczonym dnia 31 lipca 2018 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że w latach 2013-2016 r. odbywał aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w. Po jej zakończeniu, w roku 2017 r. nie przystąpił do egzaminu zawodowego, lecz zgodnie z art. 35¹ ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1870 z późn. zm.) (dalej: u.r.p.) nadal przysługiwał wnioskodawcy status aplikanta radcowskiego. Wnioskodawca dodaje, że w marcu 2017 r. został zatrudniony w (...) w (...) na stanowisku aplikanta radcowskiego. Zgodnie z zawartą umową zakres obowiązków obejmował czynności pomocnicze, związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez Pracodawcę, a w szczególności:

- przygotowywanie projektów pism i umów;

- przygotowywanie projektów opinii prawnych,

- gromadzenie i analiza materiałów - orzecznictwa i piśmiennictwa prawniczego.

Wnioskodawca zaznacza, że z końcem 2017 r. ustał status aplikanta radcowskiego - uchwałą Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w wnioskodawca został skreślony z listy aplikantów radcowskich. Jednocześnie zmianie uległo stanowisko pracy na którym byt zatrudniony-wnioskodawca został konsultantem prawnym. W marcu 2018 r. przystąpił do egzaminu radcowskiego i uzyskał pozytywny wynik. W maju 2018 r. został uchwałą Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych wpisany na listę radców prawnych, natomiast w lipcu 2018 r. (6 lipca 2018 r.) złożył ślubowanie. Zgodnie z art. 23 u.r.p. z dniem 6 lipca 2018 r. (z dniem złożenia ślubowania) wnioskodawca uzyskał prawo do wykonywania zawodu radcy prawnego. W związku z uzyskaniem takiego uprawnienia wnioskodawca założył z dniem 9 lipca 2018 r. działalność gospodarczą i od dnia 10 lipca 2018 r. zamierza rozpocząć działalność gospodarczą. Zamierza również rozwiązać łączący z (...) w (...) stosunek pracy. Jednocześnie wnioskodawca zamierza nawiązać z tym podmiotem współpracę na podstawie umowy zlecenia, przy czym zakres obowiązków wnioskodawcy w ramach tej formy współpracy ma obejmować świadczenie pomocy prawnej przewidziane w przepisie art. 6 ust. 1 u.r.p. tj. w szczególności:

- udzielanie porad i konsultacji prawnych;

- sporządzanie opinii prawnych;

- występowanie za Klientów przed sądami i urzędami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy:

- przygotowywanie projektów umów, aktów wewnętrznych, analizę i ocenę prawną umów;

- uczestniczenie w negocjacjach umów zawieranych przez Klientów Kancelarii w zakresie związanych z nimi aspektów prawnych.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 18a ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe przedsiębiorców w okresie 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (art. 18a ust. 1). Uprawnienie, o którym mowa powyżej nie dotyczy jednak osób, które:

- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

- wykonują działalność gospodarczą na rzeczy byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej (art. 18a ust. 2).

W ocenie Wnioskodawcy jest on uprawniony do skorzystania z możliwości zadeklarowania niższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, o którym stanowi art. 18a ust. 1 ustawy systemowej. Spełnia on bowiem, przesłanki przewidziane w tym przepisie, z kolei nie zachodzą względem niego przesłanki negatywne przewidziane w ustępie drugim artykułu 18a ustawy systemowej. Nie prowadzi i nie prowadził on bowiem w ciągu 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej pozarolniczej działalności.

Jeżeli chodzi o drugą z przestanek negatywnych określonych w art. 18a ust. 2 ustawy systemowej, tj. fakt wykonywania na rzecz byłego pracodawcy czynności wchodzącej w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, to w ocenie Wnioskodawcy również ona nie ma zastosowania w niniejszej sprawie. Za taką konkluzją przemawiają wskazane poniżej względy.

Wnioskodawca dodaje, że w pierwszej kolejności należy zauważyć, że przez czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 18a ust. 2 ustawy systemowej, które uniemożliwiają, zastosowanie preferencyjnych składek ubezpieczeniowych dla osób podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą należy rozumieć czynności odpowiadające tym, które były uprzednio wykonywane w ramach stosunku pracy na rzecz byłego pracodawcy. W niniejszej sprawie należy dokonać interpretacji powołanego zwrotu "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej" w odniesieniu do pracowników takich jak aplikanci (konsultanci prawni).

W tym zakresie Wnioskodawca podkreśla, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego nie sposób uznać, by osoby takie jak aplikanci radcowscy (a tym bardziej konsultanci prawni) wykonywali te same czynności co radcowie prawni. Nie można zatem mówić o żadnej zbieżności obowiązków i świadczonej pracy przez aplikanta radcowskiego z wykonywaniem zawodu radcy prawnego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2013 r., sprawa o sygn. akt II UK 184/12). W ocenie Wnioskodawcy sam faktu zatrudnienia na etacie pracownika w kancelarii radcowskiej, a następnie wykonywanie, między innymi, na rzecz tej samej kancelarii usług prawniczych, ale już przez radcę prawnego w żadnym przypadku nie może zostać uznane za odpowiadające czynnościom wykonywanym przez tę samą osobę w ramach stosunku pracy. W ocenie Wnioskodawcy przy interpretacji pojęcia "czynności wchodzących w zakres wykonywanej działalności gospodarczej" nie można tracić z pola widzenia również merytorycznej strony czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy w porównaniu do czynności wykonywanych już jako radca prawny. W niniejszej sprawie czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach stosunku pracy miały charakter czynności pomocniczych dla świadczenia pomocy prawnej przez inne osoby - radców prawnych, nie mogły więc stanowić czynności mieszczących się w pojęciu pomocy prawnej świadczonej przez radcę prawnego. Do zakresu obowiązków Wnioskodawcy w ramach stosunku pracy na rzecz (...) nie należało świadczenie pomocy prawnej" tj. reprezentowanie klientów przed sądami i innymi organami, sporządzenia opinii prawnych lub udzielanie porad prawnych, które to czynności, zgodnie z obowiązującymi przepisami, zastrzeżone są wyłącznie dla radców prawnych czy adwokatów. Z tego też względu nie sposób uznać, że zakres czynności wykonywanych w ramach umowy zlecenia będzie taki sam jak zakres czynności wykonywanych w ramach umowy o pracę.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 26 lipca 2018 r., doręczonym w dniu 31 lipca 2018 r. wnioskodawca wskazał, że w latach 2013-2016 r. odbywał aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w. Po jej zakończeniu, w roku 2017 r. nie przystąpił do egzaminu zawodowego, lecz zgodnie z art. 35¹ ust. 2 Ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1870 z późn. zm.) (dalej: u.r.p.) nadal przysługiwał wnioskodawcy status aplikanta radcowskiego. W marcu 2017 r., został zatrudniony w (...) w (...) na stanowisku aplikanta radcowskiego. Zgodnie z zawartą umową zakres obowiązków obejmował czynności pomocnicze, związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez Pracodawcę, a w szczególności: -przygotowywanie projektów pism i umów;

- przygotowywanie projektów opinii prawnych,

- gromadzenie i analiza materiałów - orzecznictwa i piśmiennictwa prawniczego.

Z końcem 2017 r. ustal status aplikanta radcowskiego - uchwalą Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w (...) wnioskodawca został skreślony z listy aplikantów radcowskich. Jednocześnie zmianie uległo stanowisko pracy na którym wnioskodawca był zatrudniony - został konsultantem prawnym. W marcu 2018 r. przystąpił do egzaminu radcowskiego i uzyskał pozytywny wynik. W maju 2018 r. został uchwałą Rady. Okręgowej Izby Radców Prawnych wpisany na listę radców prawnych, natomiast w lipcu 2018 r. (6 lipca 2018 r.) złożył ślubowanie. Zgodnie z art. 23 u.r.p. z dniem 6 lipca 2018 r. (z dniem złożenia ślubowania) uzyskał prawo do wykonywania zawodu radcy prawnego. W związku z uzyskaniem takiego uprawnienia założył z dniem 9 lipca 2018 r. działalność gospodarczą i od dnia 10 lipca 2018 r. zamierza rozpocząć działalność gospodarczą. Zamierzam również rozwiązać łączący wnioskodawcę z (...) w (...) stosunek pracy. Jednocześnie zamierza nawiązać z tym podmiotem współpracę na podstawie umowy zlecenia, przy czym zakres obowiązków wnioskodawcy w ramach tej formy współpracy ma obejmować świadczenie pomocy prawnej przewidziane w przepisie art. 6 ust. 1 u.r.p. tj. w szczególności;

- udzielanie porad i konsultacji prawnych;

- sporządzanie opinii prawnych;

- występowanie za Klientów przed sądami i urzędami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy;

- przygotowywanie projektów umów; aktów wewnętrznych, analizę i ocenę prawną umów; -uczestniczenie w negocjacjach umów zawieranych przez Klientów Kancelarii w zakresie związanych z nim aspektów prawnych.

Wnioskodawca dodaje, że zakres obowiązków jakie będzie wykonywał współpracując z byłym pracodawcą w oparciu o umowę zlecenia nie wchodzi w zakres czynności jakie wnioskodawca wykonywał u byłego pracodawcy będąc zatrudnionym na podstawie umowy o pracę.

Wnioskodawca zaznacza, że w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadził działalności pozarolniczej w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ponadto wnioskodawca wyjaśnił, że w związku z uzyskaną w Urzędzie Skarbowym w (...) informacją nt. nieprawidłowego numeru identyfikacji podatkowej zmianie uległ numer NIP wnioskodawcy - aktualny numer to (...).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej uznać należy za prawidłowe.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla jednocześnie, że w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej organ rentowy nie posiada kompetencji do rozstrzygania czy czynności wchodzące w zakres wykonywanej przez wnioskodawcę działalności gospodarczej nie są tożsame z czynnościami, jakie ww. będzie wykonywał na rzecz byłego pracodawcy w ramach stosunku pracy., Zgodnie z uzupełnieniem dokonanym przez wnioskodawcę pismem z dnia 26 lipca 2018 r. doręczonym dnia 31 lipca 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje zawarte w nim oświadczenie za element zdarzenia przyszłego i nie dokonuje jego oceny.

Stosownie do treści art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia przysługuje osobom, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy, tj. osobom prowadzącym działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Z kolei dyspozycja treści art. 18a ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, iż powyższy przepis nie ma zastosowania do osób, które:

- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;

- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Należy zaznaczyć, że wystarczy, aby zakres wykonywanej przez daną osobę działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy tylko w części pokrywał się z czynnościami wykonywanymi w ramach łączącego ją uprzednio z tym pracodawcą stosunku pracy, żeby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie miała prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Dopiero, gdy wykonywana praca w ramach prowadzonej działalności ma zupełnie inny charakter, niż zakres czynności wykonywanych w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - osoba prowadząca działalność może skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Bez znaczenia pozostaje okoliczność braku samodzielności podczas wypełniania obowiązków. Należy pamiętać, że warunek nie wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy dotyczy nie tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności, ale całego 24-miesięcznego okresu. Oznacza to, że od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy (także wtedy, gdy moment ten wystąpi np. po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności) następuje utrata prawa do deklarowania do podstawy wymiaru kwoty niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Argumentacja zawarta we wniosku i jego uzupełnieniu - oświadczenie wnioskodawcy, że nie prowadził on pozarolniczej działalności w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej oraz wskazanie, że wnioskodawca będzie współpracował ze swoim byłym pracodawcą świadcząc na jego rzecz usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej jednakże nie będzie wykonywał jako przedsiębiorca na rzecz byłego pracodawcy czynności tożsamych do tych wykonywanych w ramach stosunku pracy, przemawiają za uznaniem stanowiska za prawidłowe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznacza, iż w przypadku, gdy przedstawione przez wnioskodawcę w treści wniosku okoliczności nie są prawdziwe, wydana interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Mając na uwadze, powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust.l i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia.