DI/100000/43/793/2016 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników wartości zagwarantowanej w regulaminie wynagradzania korzyści w postaci możliwości zakupu usług opieki medycznej współfinansowanych przez pracodawcę po cenach niższych niż detaliczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z dnia 6 lipca 2016 r. złożonym w dniu 13 lipca 2016 r. za prawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników wartości zagwarantowanej w regulaminie wynagradzania korzyści w postaci możliwości zakupu usług opieki medycznej współfinansowanych przez pracodawcę po cenach niższych niż detaliczne.

W dniu 13 lipca 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) z dnia 6 lipca 2016 r. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 sierpnia 2016 r. doręczonym dnia 12 sierpnia 2016 r.

Wnioskodawca wskazuje, iż zawarł umowę Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Zdrowie z firmą ubezpieczeniową - (...) w (...) Pracownicy, którzy przystąpili do ubezpieczenia są objęci ochroną ubezpieczeniową, gwarantującą wypłatę określonych w umowie świadczeń pieniężnych w przypadku zajścia określonych zdarzeń dotyczących sfery ich życia i zdrowia. Ponadto, w ramach umowy pracownicy korzystają z pakietu: opieka medyczna i szczepienia ochronne, objęte zakresem ubezpieczenia a także świadczeń zmniejszających koszt zakupu leków w aptece.

Składka miesięczna jest finansowana przez pracodawcę i pracownika. W zależności, jaki wariant ubezpieczenia i pakietu opieki medycznej został wybrany, pracownik opłaca składkę w wysokości (...) zł ( ) a różnicę pokrywa zakład.

Na podstawie:

* art. 3 ust. 2 Regulaminu Wynagradzania "Pracodawca może finansować również inne dodatkowe świadczenia medyczne przewidziane odrębnymi przepisami na zasadach określonych w porozumieniu z pracownikami",

* § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236, t.j.): "Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: (...) 26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji",

wnioskodawca reprezentuje stanowisko, że różnica w wysokości składki, którą będzie opłacał za pracownika, stanowi wprawdzie przychód pracownika, jednakże z racji faktu, że spełnione zostały wymogi, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego wyżej Rozporządzenia, przychód ten nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Ubezpieczenia (w tym ubezpieczenia na życie i zdrowotne) kwalifikowane są, jak wskazuje spółka, do grupy usług finansowych (przykładowo: zgodnie z art. 4 ust. 2 Ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta "usługami finansowymi" w rozumieniu ustawy są w szczególności: "czynności bankowe, umowy kredytu konsumenckiego, czynności ubezpieczeniowe, umowy nabycia lub odkupienia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego i nabycia lub objęcia certyfikatów inwestycyjnych funduszu inwestycyjnego zamkniętego, usługi płatnicze...".

Zawarcie przez pracodawcę (ubezpieczającego) umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie ze składką częściowo sponsorowaną powoduje zdaniem wnioskodawcy, że z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego), przystąpienie do umowy ubezpieczenia grupowego prowadzić będzie w aspekcie finansowym do osiągnięcia korzyści polegającej na uprawnieniu do zakupu usługi ubezpieczeniowej po cenach niższych niż detaliczne (to jest takich, które miałyby zastosowanie, gdyby ubezpieczający nie finansował określonej części składki). Wnioskodawca zaznacza, że w opisywanym stanie faktycznym, spełniony zostanie wymóg by ubezpieczony, choćby w minimalnej części partycypował finansowo w opłaceniu składki a także zawarcia odpowiednich zapisów w Regulaminie Wynagradzania.

W związku z brakiem istotnych okoliczności, które powinny stanowić element opisu stanu faktycznego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wezwał pismem z dnia 26 lipca 2016 r. do wskazania czy wartość przysporzenia z tytułu dopłaty do ubezpieczeń na życie i zdrowie (tzw. pakietów medycznych), o których mowa we wniosku, stanowi przychód pracownika zatrudnionego w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz czy uprawnienie pracowników do zakupu ubezpieczeń na życie i zdrowie po cenie niższej niż detaliczna wynika z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie, wnioskodawca przesłał do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pismo z dnia 9 sierpnia 2016 r., w którym wskazał, że zawarł umowę świadczenia opieki medycznej dla pracowników z firmą ubezpieczeniową - (...) w (...) Pracownicy, którzy przystąpili do ubezpieczenia są objęci ochroną ubezpieczeniową, gwarantującą określone w umowie świadczenia. Składka miesięczna jest finansowana przez pracodawcę i pracownika. W zależności, jaki pakiet opieki medycznej został wybrany, pracownik opłaca składkę w wysokości 1,00 zł (jeden złoty) a różnicę pokrywa zakład.

Treść Regulaminu Wynagradzania, która obowiązuje w spółce od dnia 1 stycznia 2016 r. w art. 3 zawiera następujący zapis:

Kwota dofinansowana przez Spółkę do wartości składki należnej za świadczenia w ramach wybranego pakietu opieki medycznej dla pracowników, stanowi przychód pracowników ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 t.j. z późn. zm.).

Na tle powyższego stanu faktycznego powstała u wnioskodawcy wątpliwość czy finansowana przez pracodawcę powyższa składka, stanowić będzie podstawę naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

W zakresie własnego stanowiska w sprawie, wnioskodawca jako pracodawca wyraża stanowisko, iż dofinansowana przez Spółkę kwota składki na opiekę medyczną dla pracowników, spełnia warunki określone w § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 t.j.) i nie będzie stanowiła przychodu wliczanego do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne. Wnioskodawca swoje stanowisko opiera na następującej podstawie:

* art. 3 Regulaminu Wynagradzania, w którym znajduje się uprawnienie pracowników do zakupu po cenach niższych niż detaliczne usług w zakresie opieki medycznej, a składka na ubezpieczenie jest finansowana zarówno przez pracodawcę jak i pracownika. Kwota składki dofinansowana przez pracodawcę stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 t.j.): "Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: (...) 26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji". Ponadto z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób. Zatem wyłączenie przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia ma zastosowanie także do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników wartości zagwarantowanej w regulaminie wynagradzania korzyści w postaci możliwości zakupu usług opieki medycznej współfinansowanych przez pracodawcę po cenach niższych niż detaliczne.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych bierze pod uwagę znaczącą modyfikację treści wniosku, jakiej przedsiębiorca dokonał uzupełnieniem z dnia 9 sierpnia 2016 r. doręczonym dnia 12 sierpnia 2016 r.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (a więc emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z przywołanym przez wnioskodawcę § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z podstawy wymiaru składek na ww. ubezpieczenia wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością.

Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, w efekcie pracownik uzyskuje je odpłatnie, ale po cenie niższej, niż ta, którą musiałby uiścić w przypadku samodzielnego nabycia dóbr - po cenie niższej, niż ich cena detaliczna.

Podsumowując, jeżeli świadczenie na rzecz pracownika przybierze zagwarantowaną w regulaminie wynagradzania postać zakupu po cenach niższych niż detaliczne usług opieki medycznej pakietów medycznych (np. miesięczna składka będzie współfinansowana przez pracownika i pracodawcę) oraz nie będzie stanowić ekwiwalentu w formie pieniężnej i będzie przychodem uzyskiwanym przez pracownika w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zostanie ono wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie powołanego wyżej przepisu rozporządzenia.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od ww. wartości.

Jednocześnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe wyłączenie znajdzie zastosowanie również w odniesieniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Należy zauważyć, iż powyższe wyłączenie nie dotyczy dodatkowych świadczeń medycznych przewidzianych odrębnymi przepisami, które pracodawca może finansować na zasadach określonych w porozumieniu z pracownikami, a o których mowa w art. 3 ust. 2 Regulaminu Wynagradzania (...). Takie świadczenia każdorazowo będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne nie spełniają bowiem warunków przewidzianych § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.