DI/100000/43/785/2022 - Możliwość uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy I Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości świadczenia stanowiącego odszkodowanie za niepodejmowanie przez byłego pracownika czynów nieuczciwej konkurencji

| zakład

., UU'ZRtCAAi

' 1FOU_!IYCH

PRZYJAZNY ij^SURZĄD

Gdańsk,^ slcrpma 2022 r. Oddział w Gdańsku

DI/100000/43/785/2022

Dane Identyfikacyjne: NIP

Decyzja nr 464

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 7 czerwca 2022 r. dotyczące

uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy I Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości świadczenia stanowiącego odszkodowanie za niepodejmowanie przez byłego pracownika czynów nieuczciwej konkurencji.

W dniu 7 czerwca 2022 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek o wydanie Interpretacji Indywidualnej w

trybie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem doręczonym dnia 15 lipca 2022 r.

Wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949; "Rozporządzenie") w zakresie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne I rentowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy I Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ("Składki ZUS") wartości świadczenia stanowiącego odszkodowanie za niepodejmowanie przez byłego pracownika czynów nieuczciwej konkurencji.

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność w Polsce, zatrudniającym pracowników, który wypełnia obowiązki płatnika w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009, "USUS"). W dniu 16 sierpnia 2021 r. Wnioskodawca podpisał z jednym ze swoich pracowników porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę (..Porozumienie"), zgodnie z którym stosunek pracy ustal z dniem 31 sierpnia 2021 r.

W treści Porozumienia przewidziano m.in., że pracownik, w okresie 24 miesięcy po rozwiązaniu umowy o pracę nie będzie:

* ujawniał lub wykorzystywał jakichkolwiek informacji poufnych Spółki oraz spółek z grupy kapitałowej ("Spółki z Grupy");

* nakłaniał kontrahentów Spółek z Grupy do rozwiązania, niewykonania lub nienależytego wykonania jakiejkolwiek umowy, porozumienia lub kontraktu z daną Spółką z Grupy;

* utrudniał jakiejkolwiek działalności gospodarczej Spółek z Grupy lub dostępu do któregokolwiek z rynków;

* rekrutował lub w inny sposób zabiegał, nakłaniał, zawierał lub uczestniczył w jakimkolwiek planie lub porozumieniu, które ma na celu spowodowanie, aby którykolwiek z pracowników Spółki rozwiązał stosunek pracy lub też nie wykonał lub nienależycie wykonał obowiązki pracownicze;

o zatru dniał jakiejkolwiek osoby zatrudnionej przez Spółkę lub osoby, która rozwiązała stosunek pracy ze Spółką w okresie wskazanym w Porozumieniu;

* ingerował w relacje Spółki z jej klientami oraz starał się odciągnąć od Spółki jakiegokolwiek jej klienta;

* wychodził z inicjatywą, przyjmował zleceń, przekierowywal lub podejmował prób przekierowania działalności lub zabiega! o prowadzenie działalności któregokolwiek z klientów Spółki.

W zamian za wykonanie przez pracownika powyższych obowiązków Wnioskodawca zobowiązał się do wypłaty stosowanego odszkodowania ("Odszkodowanie"). Odszkodowanie jest wypłacane w 24 równych ratach, przez okres 24 miesięcy po rozwiązaniu umowy o pracę. Odszkodowanie jest więc wypłacane byłemu już pracownikowi, w ustalonym w Porozumieniu okresie 24 miesięcy po rozwiązaniu umowy o pracę.

W treści Porozumienia widnieje ponadto zapis, zgodnie z którym "Pracodawca będzie potrącał z Odszkodowania wszelkie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (jeżeli będą należne) i przekazywał je do właściwego urzędu skarbowego". Porozumienie nie zawiera analogicznego zapisu w odniesieniu do Składek ZUS, nie wskazuje więc wprost, że Pracodawca będzie potrącał z Odszkodowania również Składki ZUS. Jednocześnie Porozumienie nie zawiera zapisu, zgodnie z którym Składki ZUS nie są potrącane z kwoty Odszkodowania.

Pracodawca, wypłacając poszczególne raty Odszkodowania, potrąca z kwot brutto zarówno zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, jak również Składki ZUS (odprowadzając jednocześnie Składki ZUS w części przypadającej na Spółkę - ze środków własnych).

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że kwota Odszkodowania stanowi podstawę wymiaru Składek ZUS.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zobowiązania byłego pracownika polegają na powstrzymywaniu się od podejmowania czynów nieuczciwej konkurencji, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ("UZNK"), w szczególności:

art. 11 UZNK - ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa oraz

art. 12 UZNK - przejmowanie pracowników I klientów przedsiębiorcy.

Pracownik nie jest natomiast zobowiązany do powstrzymywania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej względem działalności Pracodawcy, jak również do powstrzymywania się od świadczenia pracy w ramach stosunku pracy lub na Innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność konkurencyjną względem Pracodawcy (nie obowiązuje więc zakaz konkurencji, o którym mowa w art. 101² w zw. z art. 101¹ Kodeksu pracy).

Kwestia ta obiektywnie nie budzi wątpliwości. W taki też sposób strony zakwalifikowały zobowiązania byłego pracownika w treści samego Porozumienia, zgodnie z którym "Konieczność ochrony przed nieuczciwą konkurencją Pracownika oraz charakter i zakres takiej ochrony zostały starannie rozważone i uzgodnione przez Strony".

Wypłacane pracownikowi Odszkodowanie przysługuje więc za przestrzeganie zakazu dokonywania czynów nieuczciwej konkurencji, o których mowa w UZNK, a nie za przestrzeganie zakazu konkurencji, o którym mowa w przepisach Kodeksu pracy.

Wartość Odszkodowania należy kwalifikować jako przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pomimo tego, że Odszkodowanie wypłacane jest po ustaniu stosunku pracy oraz za wykonanie obowiązków, które zaktualizowały się po ustaniu stosunku pracy, jest ono świadczeniem mającym swoje źródło w łączącym strony w przeszłości stosunku pracy (Porozumienie zawarł pracownik z Pracodawcą) i z tego powodu powinno być traktowane właśnie jako przychód ze stosunku pracy.

Tożsamą kwalifikację (jako przychód ze stosunku pracy) ustawodawca przyjął w odniesieniu do odszkodowania za przestrzeganie zakazu konkurencji, wypłacanego byłemu pracownikowi, o którym mowa w przepisach Kodeksu pracy (zgodnie z treścią § 2 ust.l pkt 4 Rozporządzenia odszkodowanie to stanowi przychód ze stosunku pracy, nie stanowiąc jednak podstawy wymiaru Składek ZUS).

W myśl art. 18 ust.l oraz art. 2O ust.l w zw. z art. 4 pkt 9 USUS oraz § 1 Rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymany tytułem zatrudnienia na podstawie stosunku pracy.

Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne został z kolei uregulowany ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285). Zgodnie z art. 81 ust.l wv/. ustawy do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób.

Natomiast w myśl art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia I instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 690) oraz art. 29 ust.l ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy {Oz. U. z 2020 r., poz. 7) składki na Fundusz Pracy I Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku obowiązku Ich opłacania, ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Powyższe oznacza, że w przypadku ustalenia, iż wartość danego świadczenia powinna zostać włączona do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, należy uwzględnić ją także przy obliczaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, FP i FGŚP.

Niezależnie od przywołanych powyżej uregulowań ustawodawca w treści Rozporządzenia wymienił kategorie przychodu, które podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek. Nie ma wśród nich świadczenia, które rodzajowo odpowiadałoby Odszkodowaniu (za powstrzymanie się od czynów nieuczciwej konkurencji). Należy natomiast podkreślić, że (jak zostało zasygnalizowane powyżej. Odszkodowanie nie stanowi odszkodowania za zakaz konkurencji z Kodeksu pracy, wskazanego w treści § 2 ust.l pkt4 Rozporządzenia, w związku z czym nie korzysta ze zwolnienia, o którym stanowi ww. przepis. W konsekwencji, nie istnieją podstawy prawne, które pozwalałyby Spółce na rezygnację z dokonywania potrąceń Składek ZUS od kwoty Odszkodowania.

Wnioskodawca wskazuje ponadto, że Porozumienie nie zawiera postanowień, zgodnie z którymi Składki ZUS należne od każdej ze stron nie będą odprowadzane. Porozumienie wskazuje jedynie, że "Pracodawca będzie potrącał z Odszkodowania wszelkie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (jeżeli będą należne) i przekazywał je do właściwego urzędu skarbowego". Kwestia potrącania i odprowadzania Składek ZUS nie została w Porozumieniu w ogóle uregulowana, w związku z czym należy stosować powszechnie obowiązujące przepisy prawa, zgodnie z którymi Odszkodowanie stanowi podstawę wymiaru Składek ZUS (zgodnie z wywodem powyżej).

Nawet jednak w sytuacji, w której powyższy zapis oznaczałby zgodne porozumienie stron, w oparciu o które rezygnują one z odprowadzania Składek ZUS od kwoty Odszkodowania, zdaniem wnioskodawcy należałoby taki zapis uznać za nieważny jako "sprzeczny z ustawą" (art. 58 Kodeksu cywilnego). Zapłata Składek ZUS od kwoty Odszkodowania jest bowiem ustawowymi obowiązkiem każdej ze stron (zarówno byłego pracownika jak i Pracodawcy), którego nie można wyłączyć zgodnym porozumieniem tych stron.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, przychód byłego pracownika w postaci Odszkodowania stanowi podstawę wymiaru Składek.

Mając na uwadze powyższe, ww. wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej zgodnie z którą przychód byłego pracownika w postaci Odszkodowania stanowi podstawę wymiaru Składek ZUS.

Ewentualnie, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości prezentowanego przez Wnioskodawcę stanowiska, ww. wnosi o wskazanie prawidłowego stanowiska w sprawie wraz z uzasadnieniem prawnym.

Uzupełniając wniosek pismem doręczonym dnia 15 lipca 2022 r. wnioskodawca wskazuje, że odszkodowanie, o którym mowa we wniosku:

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców uznać należy za prawidłowe. Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualne) może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy).

Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje Indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych I Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Niniejsza Interpretacja dotyczy tylko I wyłącznie indywidualnej sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne I rentowe (Dz. U. z 2017 r" poz. 1949 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie Inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przepisu § 2 ust. 1 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynika, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią przychody w postaci odszkodowania wypłaconego byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 101¹ Kodeksu pracy. W związku z faktem, iż ustawodawca w § 2 ust. 1 pkt 4 przywołanego wyżej rozporządzenia wyłącza z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne I rentowe wartość jedynie tych odszkodowań wypłaconych po ustaniu stosunku pracy, które zawarte zostały na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 1 Ol³ Kodeksu pracy brak jest podstaw do rozciągnięcia zastosowania tego wyłączenia na Inne świadczenia. Uzupełniając wniosek pismem doręczonym dnia 15 lipca 2022 r., wnioskodawca wskazuje wprost, że świadczenie, o którym mowa we wniosku nie jest odszkodowaniem, o którym mowa w art-101* Kodeksu pracy.

Jak zauważył wnioskodawca, z art. 81 ust.l ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r" poz,1285 z późn. zm.| wynika, że do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe będzie miało zastosowanie również do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Natomiast w myśl art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r., o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 690 z późn. zm.) oraz art. 29 ust.l ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. □ . z 2020 r., poz. 7) składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku obowiązku Ich opłacania, ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Słusznym jest więc stwierdzenie, że w przypadku ustalenia, Iż wartość danego świadczenia powinna zostać włączona do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, należy uwzględnić ją także przy obliczaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz FP1 FGŚP.

Mając na uwadze powyższe orzeczono Jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust.l i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r., Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy i dnia 13 października 199& r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sątfu Okręgowego w Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem

jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę Jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji-