DI/100000/43/77/2015 - Nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przedsiębiorcy wartości miesięcznych abonamentów medycznych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje stanowisko zawarte we wniosku z dnia 12 stycznia 2015 r. złożonym w dniu 21 stycznia 2015 r. przez (...) za:

- prawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przedsiębiorcy wartości miesięcznych abonamentów medycznych za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego,

- prawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przedsiębiorcy wartości miesięcznych abonamentów medycznych za okres przebywania na urlopie wychowawczym.

W dniu 21 stycznia 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) z dnia 12 stycznia 2015 r. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż finansuje w 100% miesięczne abonamenty medyczne uprawniające pracowników Wnioskodawcy do bezpłatnego korzystania z usług wybranych placówek medycznych.

Wnioskodawca umożliwia swoim pracownikom korzystanie z ww. świadczenia w naturze w okresie urlopu macierzyńskiego i wychowawczego.

Świadczenie w naturze, do którego pracownicy mają prawo w okresie urlopu macierzyńskiego i wychowawczego stanowi przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Uprawnienie pracowników do korzystania ze świadczenia w naturze w okresie urlopu macierzyńskiego i wychowawczego nie zostało uregulowane w wewnętrznych przepisach o wynagrodzeniu.

Przedsiębiorca kieruje pytanie czy na podstawie wskazanych niżej przepisów lub innych aktualnie obowiązujących, wartość świadczeń w naturze - miesięcznych abonamentów medycznych uprawniających pracowników do bezpłatnego korzystania z usług wybranych placówek medycznych - opłacanych przez Wnioskodawcę w okresie urlopu macierzyńskiego i wychowawczego pracowników stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, iż wartość opłacanego przez Wnioskodawcę abonamentu za usługi medyczne stanowi przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który z kolei stanowi podstawę do naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Okres urlopu macierzyńskiego i wychowawczego zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi inny niż pracowniczy tytuł do ubezpieczeń społecznych i jako taki nie stanowi podstawy do naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne.

W obecnie obowiązujących przepisach Wnioskodawca nie znajduje podstaw do uznania wartości abonamentów medycznych jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okresie urlopu macierzyńskiego i wychowawczego w części przysługującej za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego lub przebywania na urlopie wychowawczym.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za:

- prawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przedsiębiorcy wartości miesięcznych abonamentów medycznych za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego. \

Źródłem istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych jest posiadanie tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami. Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne co do zasady możliwe jest więc wyłącznie wówczas, gdy dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń lub gdy przychód osiągany przez tę osobę pozostaje w bezpośrednim związku z takim tytułem.

Podkreślenia wymaga, jak zauważył sam wnioskodawca, iż pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny od umowy o pracę tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Z treści art. 18 ust. 6 i art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w przypadku ubezpieczonych pobierających zasiłek macierzyński stanowi kwota tego zasiłku. Zgodnie natomiast z art. 29 ust. 5a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: z 2014 r., poz. 159) zasiłek macierzyński przysługuje także ubezpieczonemu przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego.

Zatem, wartość dodatkowych świadczeń rzeczowych (w tym przypadku w postaci miesięcznego abonamentu medycznego) uzyskanych przez pracowników w okresie i za okres przebywania na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim i pobierania przez nich zasiłku macierzyńskiego nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, ponieważ prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy, tylko z racji pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za:

- prawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przedsiębiorcy wartości miesięcznych abonamentów medycznych za okres przebywania na urlopie wychowawczym.

Przebywanie na urlopie wychowawczym również stanowi odrębny od umowy o pracę tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Okres urlopu wychowawczego jest bowiem okresem przerwy w ubezpieczeniu pracowniczym. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest korzystanie z urlopu wychowawczego, jeżeli osoba ta nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych, tak wynika z dyspozycji art. 6 ust. 1 pkt 19 w związku z art. 9 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Składki na ubezpieczenia społeczne za osoby przebywające na urlopach wychowawczych ustalane są wyłącznie od podstaw wynikających z art. 18 ust. 5b i ust. 14 ww. ustawy, za wyjątkiem przychodów ze stosunku pracy należnych za wcześniejszy okres świadczenia pracy (np. zaległe wynagrodzenie, premie, nagrody roczne) wypłacanych w okresie urlopu wychowawczego. W takim przypadku wymienione przychody stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ze stosunku pracy, gdyż są one należne za okres wykonywania pracy. Inne świadczenia opłacane przez pracodawcę za okres urlopu wychowawczego (a więc okresu nieświadczenia pracy) nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, gdyż prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy.

Konkretyzując, z treści art. 18 ust. 5b i 14 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, na dany rok kalendarzowy, z tym, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób przebywających na urlopie wychowawczym nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Zatem, wartość dodatkowych świadczeń rzeczowych (w tym przypadku w postaci miesięcznych abonamentów medycznych) uzyskanych przez pracowników w okresie przebywania przez nich na urlopie wychowawczym nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, ponieważ prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy, tylko z racji przebywania na urlopie wychowawczym.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznacza, iż nie odnosi się do poruszonej we własnym stanowisku w sprawie kwestii przychodowej, gdyż leży ona w wyłącznych kompetencjach organów podatkowych. Jednocześnie nie ma ona jednak znaczenia dla rozpatrzenia sprawy z punktu widzenia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.