DI/100000/43/737/2023 - Niepodleganie ubezpieczeniom społecznym przez prokurenta powołanego mocą uchwały zarządu spółki. Składka zdrowotna od wynagrodzenia wypłaconego prokurentowi spółki powołanego do pełnienia tej funkcji mocą uchwały zarządu spółki

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r, poz. 221 ze zm.), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy z dnia 26 lipca 2023 r. doręczonym dnia 27 lipca 2023 r. w przedmiocie dotyczącym:

Dnia 27 lipca 2023 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustaw Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której świadczy usługi związane z nieruchomościami.

Wnioskodawca jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. z tytułu wypłacanych wynagrodzeń na podstawie umów o pracę oraz umów cywilnoprawnych.

Zarząd Spółki (Wnioskodawcy) powołał w Spółce prokurenta samoistnego, będącego jednocześnie wspólnikiem Spółki. Z tytułu prokury prokurent otrzyma miesięczne wynagrodzenie, przyznane mu uchwałą Zarządu. Prokurent nie podpisał ze Spółką (Wnioskodawcą) żadnej umowy, w szczególności umowy o pracę, zlecenia lub o świadczenie usług. Podstawą działania prokurenta na rzecz Spółki są jedynie uchwały Zarządu o jego powołaniu oraz o określeniu należnego mu wynagrodzenia.

Wnioskodawca zadał pytania;

1. Czy w opisanym przypadku w związku z pełnieniem funkcji prokurenta powołanego na podstawie uchwały zarządu, prokurent podlega z tego tytułu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego?

2, Czy wypłacane przez Spółkę wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji prokurenta na podstawie uchwały Zarządu będzie stanowiło podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym prokurent Spółki nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Zdaniem Wnioskodawcy wypłacane przez Spółkę wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji prokurenta na podstawie uchwały Zarządu będzie stanowiło podstawę do wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Katalog osób, za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne został określony w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych (Oz. U 2023.1230 tj., z dnia 2023.06,29).

W art. 6 ust. 1 ustawy ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych, do których zalicza się m.in. pracowników, z wyłączeniem prokuratorów, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, oraz osoby z nimi współpracujące, z zastrzeżeniem ust. 4.

Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia określono w tym przepisie zostaje objęta tym ubezpieczeniem i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy również podkreślić, że wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ma charakter katalogu zamkniętego. Ponadto osoby wymienione w ww. przepisie ustawy obowiązkowo podlegają również ubezpieczeniu chorobowemu i ubezpieczeniu wypadkowemu z art. 11 ust, 1 i art, 12 ust. 1 ustawy.

Zgodnie natomiast z art. 208 § 6 i 7 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych prokurent jest powoływany i odwoływany uchwałą zarządu. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. To od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków prokurenta. Zatem, podjęcie uchwały o powołaniu przez Zarząd stanowi samodzielną podstawę do pełnienia funkcji prokurenta i Otrzymywania za to wynagrodzenia. Prokurent nie musi być zatrudniony w spółce na umowę o pracę czy umowę zlecenia bowiem może otrzymać wynagrodzenie także na podstawie uchwały zarządu Spółki.

Wnioskodawca wskazał, że powyższe potwierdza również interpretacja Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia z dnia 9 stycznia 2019 r. nr Dl/I 00000/43/1363/2018; " Treść przepisu art. 6 oraz art. 11 i art. 12 ustawy pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji prokurenta na podstawie aa. 208 § 6 ks.h. nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Prokurent spółki z ograniczoną odpowiedzialnością poprzez samo powołanie w rozumieniu ks.h nie staje się bowiem pracownikiem tub zleceniobiorcą. Poprzez ustanowienie prokurenta pomiędzy spółką a prokurentem powstaje stosunek organizacyjno-prawny, który nie rodzi obowiązku ubezpieczeń, a w konsekwencji przychód z tytułu wynagrodzenia za pełnienie funkcji prokurenta spółki nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

Podobnie uznał Zakład Ubezpieczeń Społecznych w interpretacji z dnia 12 grudnia 2022 r. sygn. WPl/200000/43/123 5/2022, Ubezpieczeniom społecznym podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. W aa. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zostały wymienione wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Powyższy katalog jest wyczerpujący i ma charakter zamknięty co oznacza, że do rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne Jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonym tym przepisem.

Powyższe świadczy, że osoba powołana aktem powołania do pełnienia funkcji prokurenta nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Prokura nie jest bowiem tytułem do ubezpieczeń społecznych wynikającym z aa. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ",

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy powołanie prokurenta w rozumieniu ustawy kodeks spółek handlowych nie stanowi tytułu do podlegania ubezpieczeniu społecznemu I tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.

Ponadto, Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z aa. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2022.2561 tj.. z dnia 2022.12.09) obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają między innymi osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania oraz prokurenci, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym niezależnie od kwalifikacji do źródła przychodu w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z póżn. z in. j, z wyłączeniem osób uzyskujących przychody, o których mowa w aa. 13 pkt 5 lub 6 tej ustawy, których roczne wynagrodzenie z tego tytułu nie przekracza kwoty 6000 zł.

Analogicznej regulacji brak w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych - co tylko potwierdza, że wynagrodzenia prokurent podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu, a nie podlega ubezpieczeniom społecznym.

Zgodnie z art. 81 ust. 8 pkt 11a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, jest kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia tych osób pobieranego z tytułu powołania. Jednocześnie stosownie do art. 85 ust. 17a za osobę, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 35a, składką jako płatnik oblicza i pobiera z wynagrodzenia ubezpieczonego i odprowadza podmiot wypłacający wynagrodzenie.

Mając na uwadze powyższe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w interpretacji z dnia 12 grudnia 2022 r. sygn. WPI/200000/43/1235/2022 potwierdził stanowisko, że prokurent powołany uchwałą Zarządu podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu:

"Natomiast ustawa z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 z późn. zm.), tzw. Polski ład, wprowadziła zmiany do art. 66 ust. 1 ww. ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, polegające objęciu w pkt 35a obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania oraz prokurenci, które 2 tego tytułu pobierają wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym niezależnie od kwalifikacji do źródła przychodu w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), z wyłączeniem osób uzyskujących przychody, o których mowa w art. 13 pkt 5 lub 6 tej ustawy, których roczne wynagrodzenie z tego tytułu nie przekracza kwoty 6000 zł.

Przez wynagrodzenie, należy rozumieć "przychody", o których mówią przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządu, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Ustawodawca nie ograniczył wskazanej kategorii "wynagrodzenia" do żadnych konkretnych źródeł przychodu, a zatem wszelkie przychody związane z pełnieniem funkcji na podstawie "aktu powołania" stanowią podstawą ustalenia składki zdrowotnej.

Zatem, składka na ubezpieczenie zdrowotne za osobą powołaną do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania powinna, być naliczona i odprowadzona na zasadach ogólnych w pełnej wysokości, od uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji.

Wobec tego, zdaniem Wnioskodawcy, prokurent pełniący funkcję na podstawie powołania uchwałą zarządu powinien zastać zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu pełnienia tej funkcji, a tym samym powstaje obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne od wypłacanego z tego tytułu wynagrodzenia.

Reasumując zdaniem Wnioskodawcy bezumowne powierzenie funkcji prokurenta wyłącznie na podstawie uchwały Zarządu nie stanowi podstawy do objęcia prokurenta ubezpieczeniem społecznym.

Natomiast po stronie spółki jako płatniku składek na ubezpieczenie zdrowotne powstaje obowiązek naliczania, potrącania i odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzenia prokurenta spółki ustalonego uchwałą zarządu.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku, zważył co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 34 ust, 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy).

Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 1 Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż zgodnie ze wskazaniami judykatury, wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy Jest zakreślony stanem faktycznym lub zdarzeniu przyszłym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pełną wiedzę o stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym organ czerpie wyłącznie z wniosku uprawnionego podmiotu nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskanie informacji w przedmiocie obowiązków więżących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne i uchronienie w ten sposób takiego przedsiębiorcy przed ryzykiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie Interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców uznaje za prawidłowe w przedmiocie:

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

Dyspozycja treści art, 6 ust. 1 ww. ustawy, zawiera katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty. Prokurent spółki może wykonywać swoje obowiązki zarówno na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, jak I na podstawie innego stosunku prawnego (np. na podstawie samego powołania przez właściwy organ spółki). O powyższym decydują strony umowy, poprzez złożenie oświadczeń woli o stosownej treści bądź organ spółki w formie uchwały podjętej w tym zakresie.

Zatem, prokurent otrzymujący wynagrodzenie za pełnienie tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały właściwego organu spółki, nie podlega ubezpieczeniom społecznym.

Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz powiązanym art. 11 i 12 tej ustawy. Tym samym wynagrodzenie wypłacone prokurentowi z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Natomiast zasady ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i opłacania składek na ww. ubezpieczenie reguluje ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2561 z późn. zm.).

Ustawa z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 z późn. zm.), tzw. Polski Ład, wprowadziła zmiany do art. 66 ust. 1 ww. ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, polegające objęciu w pkt 35a obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania oraz prokurenci, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym niezależnie od kwalifikacji do źródła przychodu w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.), z wyłączeniem osób uzyskujących przychody, o których mowa w art. 13 pkt 5 lub 6 tej ustawy, których roczne wynagrodzenie z tego tytułu nie przekracza kwoty 6000 zł.

Zgodnie z brzmieniem art. 81 ust. 8 pkt 11 a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 35a (a więc osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania oraz prokurentów) jest kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia pobieranego z tego tytułu.

Jednocześnie, w myśl art. 79 tej ustawy składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna I wynosi 9% podstawy wymiaru składki. Natomiast stosownie do art. 85 ust. 17a za osobę, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 35a, składkę Jako płatnik oblicza i pobiera z wynagrodzenia ubezpieczonego i odprowadza podmiot wypłacający wynagrodzenie.

Przez wynagrodzenie, należy rozumieć "przychody", o których mówią przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządu, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Ustawodawca nie ograniczył wskazanej kategorii "wynagrodzenia" do żadnych konkretnych źródeł przychodu, a zatem wszelkie przychody związane i pełnieniem funkcji na podstawie "aktu powołania" stanowią podstawę ustalenia składki zdrowotnej,

Zatem, składka na ubezpieczenie zdrowotne za osobę powołaną do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania powinna być naliczona i odprowadzona na zasadach ogólnych w pełnej wysokości, od uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy opisu stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę I stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w Sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została Wydana. Stosownie co art. 35 ust. l i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest więżąca dla przedsiębiorcy, natomiast Jest wiążące dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art- 33 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku t art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...) Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostką, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.