DI/100000/43/652/2015 - Brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez pracownika podmiotu zagranicznego oddelegowanego przez ten podmiot do pracy na teren Polski.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) doręczonym dnia 1 czerwca 2015 r. w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez pracownika podmiotu zagranicznego oddelegowanego przez ten podmiot do pracy na teren Polski,

Dnia 1 czerwca 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż (...) z siedzibą w (...) (dalej: Zagraniczny Pracodawca) zatrudnia obecnie na podstawie umowy o pracę osobę fizyczną (dalej: Osoba fizyczna lub Oddelegowany), która wykonuje na rzecz Wnioskodawcy (...) obowiązki pracownika na zasadzie oddelegowania. Osoba ta została przez Zagranicznego Pracodawcę oddelegowana do pracy w Polsce na rzecz Wnioskodawcy od dnia (...) r. (dzień rozpoczęcia oddelegowania na terytorium Polski).

W trakcie oddelegowania Osoba fizyczna ma wykonywać swoje funkcje na stanowisku (...). Planowany okres oddelegowania to (...) miesięcy.

Przez cały okres oddelegowania Osoba fizyczna będzie wykonywała pracę w Polsce jedynie w oparciu o bezpośredni stosunek pracy łączący go z Zagranicznym Pracodawcą. Wyżej wymieniona umowa o pracę będzie też jedynym tytułem na podstawie którego Oddelegowany będzie otrzymywał wynagrodzenie z tytułu wykonywanych przez niego obowiązków. Oddelegowany nie podpisywał i nie zamierza podpisywać jakiejkolwiek umowy bezpośrednio z Wnioskodawcą.

Oddelegowany posiada obywatelstwo polskie i (...). W okresie poprzedzającym oddelegowanie, przez dłuższy czas nie wykonywał on pracy na terytorium Polski.

Wnioskodawca powziął wątpliwości czy - mając na względzie przedstawiony powyżej stan faktyczny - Oddelegowany, zatrudniony przez Zagranicznego Pracodawcę, podlega polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych w okresie wykonywania pracy na terytorium Polski i czy w związku z tym po stronie Wnioskodawcy lub po stronie Zagranicznego Pracodawcy wystąpi obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne w Polsce.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zmianami, dalej: Ustawa), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają m.in. osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. W art. 8 ust. 1 Ustawy pracownika zdefiniowano jako osobę pozostającą w stosunku pracy.

Jak podkreśla wnioskodawca w zaprezentowanym stanie faktycznym Oddelegowany wykonuje i będzie nadal wykonywał swoje obowiązki jedynie na podstawie umowy zawartej z Zagranicznym Pracodawcą t nie będzie pozostawać w stosunku pracy na terytorium Polski (tekst jedn.: nie będzie stroną umowy o pracę zawartej z Wnioskodawcą). W konsekwencji, zdaniem Spółki, Oddelegowany nie będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na terytorium Polski, a po stronie Spółki lub Zagranicznego Pracodawcy nie powstanie obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne,

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku analizowania ewentualnego obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osobę oddelegowaną do pracy w Polsce, oprócz wskazanych powyżej przepisów Ustawy, pod uwagę należy brać również uregulowania zawartych przez Polskę umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, W związku z brakiem takiej umowy pomiędzy Polską a (...), obowiązek w zakresie ubezpieczeń społecznych może zdaniem Wnioskodawcy powstać w rozpatrywanej sytuacji wyłącznie na podstawie przepisów Ustawy. Jednocześnie, mając na uwadze fakt, że w świetle art. 6 w zw. z art. 8 Ustawy, Oddelegowany nie będzie pozostawać w stosunku pracy na terytorium Polski, to w konsekwencji nie będzie zdaniem Wnioskodawcy podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym w Polsce, zaś po stronie Spółki, ani po stronie Zagranicznego Pracodawcy nie powstanie obowiązek płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Powyższe stanowisko zdaniem wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jako przykład może służyć decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - Oddział w Lublinie nr WPI/200000/451/834/2011 z dnia 6 grudnia 2011 r., wskazująca na brak obowiązku opłacania w Polsce składek na ubezpieczenia społeczne osób oddelegowanych do pracy w Polsce i zatrudnionych przez spółkę zagraniczną z kraju, z którym Polska nie zawarła umowy dotyczącej ubezpieczeń społecznych. W niniejszej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych orzekł, iż: "przepisy ustawy (o systemie ubezpieczeń społecznych - przyp. Wnioskodawcy) nie uzależniają (...) objęcia polskimi ubezpieczeniami od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania, pobytu itp. Istotny dla objęcia tymi ubezpieczeniami jest fakt-zawarcia z polskim podmiotem stosunku pracy lub innej umowy rodzącej obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz-wykonywanie pracy w ramach tych umów na obszarze Polski".

Wskazana wyżej decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych potwierdza zdaniem Wnioskodawcy, iż w analizowanej sprawie decydujące znaczenie ma okoliczność, czy Osoba fizyczna posiada umowę rodzącą obowiązek ubezpieczeń społecznych zawarta z polskim podmiotem. Jedynie taka przesłanka sprawiałaby bowiem, iż Osoba fizyczna podlegałaby ubezpieczeniom, społecznym w Polsce zgodnie z przepisami Ustawy. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, skoro w rozpatrywanej sytuacji Oddelegowany pozostaje w stosunku pracy jedynie z Zagranicznym Pracodawcą, spółką z siedzibą w (...), i w oparciu o tę umowę wykonuje pracę w Polsce w okresie oddelegowania, to tym samym na gruncie ustawy nie powstaje obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od wynagrodzenia Osoby fizycznej. W rezultacie, na Spółce, ani na Zagranicznym Pracodawcy nie będą ciążyć w tym zakresie obowiązki płatnika.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretację w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez pracownika podmiotu zagranicznego oddelegowanego przez ten podmiot do pracy na teren Polski uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w świetle przywołanego wyżej przepisu, Zakład w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie dokonuje ustalenia właściwego ustawodawstwa, któremu podlegać będzie osoba zatrudniona przez zagranicznego pracodawcę, a jedynie wypowiada się w kwestii obowiązku odprowadzania za taką osobę składek na ubezpieczenia społeczne do polskiego systemu ubezpieczenia społecznego.

Biorąc pod uwagę przedstawione przez wnioskodawcę okoliczności i odnosząc je do zaprezentowanej argumentacji wskazać należy, iż przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przewidują obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają pracownicy. W myśl przepisów art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 tej ustawy także ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe dla tych osób jest obowiązkowe.

Przywołane przepisy stanowią o powszechnym charakterze podlegania ubezpieczeniom społecznym w odniesieniu do pracowników zatrudnionych przez polskie firmy a świadczących swą pracę na terenie Polski. Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy o pracę powstanie w przypadku osób, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (bez względu na obywatelstwo, którym legitymują się takie osoby, lub jego brakiem).

Istotnym więc dla objęcia ubezpieczeniami społecznymi zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest fakt zawarcia stosunku pracy z polskim podmiotem lub innej umowy rodzącej obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz wykonywanie pracy w ramach takiej umowy na obszarze Polski.

Natomiast pracownik podmiotu zagranicznego oddelegowany przez ten podmiot do pracy na teren Polski, którego nie łączy stosunek pracy z polskim podmiotem nie będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym w myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Osoba taka nie jest pracownikiem, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ww. ustawy.

Ponadto, jednoznaczny sposób ujęcia przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi ustalenie czy podmiot będzie posiadał status płatnika składek. Ustalenie tego statusu nie jest możliwe w drodze wydania pisemnej interpretacji. Rozstrzygnięcie takiej kwestii nie wymaga zastosowania przepisów, z których wynika bezpośrednio obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia.

Zwrócić tutaj należy również uwagę na fakt, iż z treści art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika, iż pisemna interpretacja może być wydana przez Zakład w sprawach, o których mowa powyżej, przy czym niezbędną przesłanką, która musi zostać spełniona przez wnioskodawcę jest konieczność indywidualnego charakteru sprawy. Innymi słowy interpretacja może dotyczyć wyłącznie indywidualnej sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą. Powyższe oznacza, iż brak jest podstaw do ustalenia, czy po stronie podmiotu zagranicznego wystąpi obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne. Takie ustalenie nie dotyczy indywidualnej sprawy wnioskodawcy.

Jednocześnie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zawiadamia zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż nie jest właściwy rzeczowo do ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu (a w konsekwencji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne) co wynika z treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z dyspozycją treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w sprawach zasad obliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne. W zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, co wynika z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie zdrowotne należy do zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.