DI/100000/43/642/2016 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych pracowników wartości pakietów medycznych pojedynczych i rodzinnych oferowanych pracownikom przez pracodawcę po cenach niższych niż detaliczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) z dnia 1 czerwca 2016 r. złożonym w dniu 8 czerwca 2016 r. dotyczące nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych pracowników wartości pakietów medycznych pojedynczych i rodzinnych oferowanych pracownikom przez pracodawcę po cenach niższych niż detaliczne.

W dniu 8 czerwca 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) z dnia 1 czerwca 2016 r. o wydanie pisemnej interpretacji w (...) trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 4 lipca 2016 r. doręczonym dnia 11 lipca 2016 r.

Wnioskodawca wskazał, iż posiada zawartą umowę z podmiotem zewnętrznym świadczącym usługi prywatnej opieki medycznej. W ramach tej umowy wnioskodawca zapewnia swoim pracownikom, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, możliwość korzystania z prywatnej opieki medycznej i innych świadczeń medycznych objętych zakresem umowy z podmiotem zewnętrznym w ramach wykupionego pakietu. Pakiet ten może być pojedynczy (wówczas możliwość korzystania ze świadczenia ma wyłącznie pracownik), jak również rodzinny (w ramach którego świadczeniem objęta jest również najbliższa rodzina pracownika - jego małżonek, dzieci).

Przystąpienie do programu prywatnej opieki medycznej jest dobrowolne i polega na wskazaniu pracodawcy przez pracownika pierwszego dnia, od którego chciałby zostać objęty świadczeniem. Zakończenie uczestnictwa w programie prywatnej opieki medycznej następuje na życzenie pracownika, a także w przypadku rozwiązania stosunku pracy.

Prywatną opieką objęci są również pracownicy pobierający wynagrodzenie chorobowe, zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy lub świadczenie rehabilitacyjne, a także przebywający na urlopie macierzyńskim, urlopie rodzicielskim oraz urlopie ojcowskim. Prawa do korzystania ze świadczenia nie posiadają natomiast pracownicy przebywający na urlopie bezpłatnym. Obecnie, koszt zapewnienia świadczenia jest finansowany w 80% przez pracodawcę, niezależnie od tego, czy pakiet ma charakter pojedynczy, czy rodzinny. Pozostała część (20%) należności jest finansowana ze środków pracownika. Kwota ta jest pobierana z wynagrodzenia pracownika za jego pisemną zgodą.

Niewykluczone, że w przyszłości, na podstawie odpowiedniej decyzji wnioskodawcy, proporcja, w jakiej wnioskodawca i pracownik partycypują w finansowaniu świadczenia może ulec zmianie (w szczególności w sytuacji, gdy zmieni się cena świadczenia ustalana przez zewnętrzny podmiot oferujący usługi prywatnej opieki medycznej). Niezależnie jednak od ewentualnej zmiany proporcji, świadczenie to zawsze będzie w części finansowane przez pracownika.

Wnioskodawca zaznacza, iż wyżej wskazane zasady udostępnienia pracownikom możliwości skorzystania ze świadczenia oraz ponoszenia za nie częściowej odpłatności zawarte są w Regulaminie wynagradzania obowiązującym u wnioskodawcy.

Dalej wnioskodawca wskazuje, iż wartość świadczenia finansowana przez wnioskodawcę jest nieodpłatnym świadczeniem na rzecz pracownika i stanowi dla niego przychód w rozumieniu art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W opinii wnioskodawcy, udostępnienie pracownikom możliwości skorzystania ze świadczenia polegającego na zakupie pakietów prywatnej opieki medycznej po cenach niższych niż pakiety detaliczne zgodnie § 2 ust. 1 piet 26 Rozporządzenia nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Wnioskodawca uzasadnia, iż zgodnie z art. 18 ust. 1 i ust. 2, arf. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 Rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu ustawy o PIT z tytułu zatrudnieniu w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych,

- przychodów wymienionych w § 2 Rozporządzenia.

Za przychody ze stosunku pracy, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Ponadto, na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy' wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Wnioskodawca zauważa, iż zgodnie z treścią § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia "Podstawy wymiaru składek nie stanowią (...) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych łub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji". ' Powyższy przepis wskazuje, iż aby dany przychód mógł zostać wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne powinny zostać spełnione następujące warunki: -świadczenie powinno przybierać postać niepieniężną (zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług);

- świadczenie powinno polegać na uprawnieniu do ich zakupu po cenach niższych niż detaliczne (a zatem pracownik powinien ponosić za nie częściową odpłatność);

- uprawnienie do skorzystania ze świadczenia powinno wynikać z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu.

Zdaniem wnioskodawcy wszystkie powyższe warunki należy uznać za spełnione, tj.:

W związku z powyższym, w opinii wnioskodawcy wartość pakietów medycznych (zarówno pojedynczych, jak i rodzimych) finansowana ze środków pracodawcy powinna zostać wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia.

Wnioskodawca zauważa, iż powyższe zostało również potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych wydanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w podobnych stanach faktycznych, na dowód czego przytacza ich fragmenty.

Podsumowując wnioskodawca wskazuje, iż w jego ocenie spełnione zostały wszystkie niezbędne warunki wyłączenia przedmiotowego świadczenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a co za tym idzie również na ubezpieczenie zdrowotne wskazane w § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia.

Pismem z dnia 23 czerwca 2016 r. doręczonym dnia 28 czerwca 2016 r. wnioskodawca został wezwany do uzupełnienia stanu faktycznego wniosku poprzez wskazanie:

- czy korzyści materialne w postaci pakietów medycznych udostępnianych pracownikom po cenach niższych niż detaliczne, o których mowa we wniosku stanowią przychody w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osiągane przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W opisie stanu faktycznego wnioskodawca wskazał bowiem, iż wartość świadczenia przez wnioskodawcę jest nieodpłatnym świadczeniem na rzecz pracownika i stanowi dla niego przychód w rozumieniu art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Wskazany przepis stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego, rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Z brzmienia przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) oraz przede wszystkim rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2015 r.; poz. 2236) wynika, iż wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na podstawie tego rozporządzenia mogą podlegać przychody kwalifikowane jako przychody z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Z opisu stanu faktycznego zawartego we wniosku nie wynika, iż korzyści, o których mowa we wniosku stanowią przychody osiągane przez pracowników*u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, zagadnienie to jest poruszane dopiero na etapie własnego stanowiska w sprawie.

W wezwaniu wskazano, iż powyższe zagadnienie ma charakter pierwotny względem problematyki wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne określonych świadczeń i powinno stanowić element stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł również o wskazanie:

- czy wątpliwości wnioskodawcy dotyczą również podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, bowiem nie wynika to jednoznacznie z treści wniosku.

W piśmie zaznaczono, iż składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stanowią odrębną kategorię i nie stanowią składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 4 lipca 2016 r. wnioskodawca wskazał, iż korzyści materialne w postaci pakietów medycznych udostępnianych pracownikom po cenach niższych niż detaliczne, o których mowa we wniosku, stanowią przychody w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. osiągane przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Wnioskodawca wnosi również o wydanie pisemnej interpretacji w zakresie podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje. Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z przywołanym przez wnioskodawcę § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z podstawy wymiaru składek na ww. ubezpieczenia wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach* niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością.

Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, w efekcie pracownik uzyskuje je odpłatnie, ale po cenie niższej, niż ta, którą musiałby uiścić w przypadku samodzielnego nabycia dóbr - po cenie niższej, niż ich cena detaliczna.

Podsumowując, jeżeli świadczenie na rzecz pracownika przybierze zagwarantowaną w regulaminie wynagradzania postać zakupu po cenach niższych niż detaliczne pakietów medycznych oraz nie będzie stanowić ekwiwalentu w formie pieniężnej i będzie przychodem uzyskiwanym przez pracownika w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zostanie ono wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie powołanego wyżej przepisu rozporządzenia.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od ww. wartości. Bez znaczenia pozostaje przy tym, iż pakiet usług uprawnia do korzystania z niego również członków rodziny pracownika, gdyż nie wpływa to na charakter świadczenia jako korzyści materialnej stanowiącej przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, wynikającej z regulaminu wynagradzania i polegającej na możliwości zakupu takiego pakietu medycznego po cenie niższej niż detaliczna. W opisanym przypadku pracownik finansuje 20% wartości świadczenia, ponoszenie częściowej odpłatności za świadczenie wynika zaś z Regulaminu wynagradzania obowiązującego w spółce.

Jednocześnie jak wskazał wnioskodawca, z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 581 z późn. zm.) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Powyższe ma również zastosowanie w odniesieniu do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wynika to z brzmienia art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 645 z późn. zm.) oraz art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r., poz. 272 z późn. zm.).

W konsekwencji ww. korzyści będą korzystały także z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.