DI/100000/43/631/2016 - Możliwość wyłączenia wartości grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie w części finansowanego przez pracodawcę swoim pracownikom z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121, z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z dnia 6 czerwca 2016 r., doręczonym w dniu 9 czerwca 2016 r., (uzupełnionym pismem z dnia 30 czerwca 2016 r., doręczonym w dniu 5 lipca 2016 r. oraz pismem z dnia 1 sierpnia 2016 r., doręczonym w dniu 8 sierpnia 2016 r.) dotyczącym wyłączenia wartości grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie w części finansowanego przez pracodawcę swoim pracownikom z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Dnia 9 czerwca 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 6 czerwca 2016 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 30 czerwca 2016 r., doręczonym w dniu 5 lipca 2016 r. oraz pismem z dnia 1 sierpnia 2016 r., doręczonym w dniu 8 sierpnia 2016 r.

Wnioskodawca wskazuje, iż chce podpisać umowę Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Zdrowie z firmą ubezpieczeniową. Pracownicy, którzy przystąpią do ubezpieczenia będą objęci ochroną ubezpieczeniową gwarantującą wypłatę określonych w umowie świadczeń pieniężnych w przypadku zajścia określonych zdarzeń dotyczących sfery ich życia lub zdrowia. Ponadto, w ramach umowy będą korzystali z usług medycznych i szczepień ochronnych, objętych zakresem ubezpieczeniem.

Składka miesięczna ma być finansowana przez zakład i pracownika. Pracownik będzie opłacał składkę w wysokości 1,00 zł (jeden złoty), a różnicę pokrywa zakład. Na podstawie:

Jak wskazuje przedsiębiorca, ubezpieczenia (w tym ubezpieczenia na życie/zdrowotne) kwalifikowane są do grupy usług finansowych (przykładowo: zgodnie z art. 16a Ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, "usługami finansowymi" w rozumieniu ustawy są w szczególności: czynności bankowe, umowy kredytu konsumenckiego, czynności ubezpieczeniowe, umowy uczestnictwa w: funduszu inwestycyjnym otwartym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym, funduszu inwestycyjnym zamkniętym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym zamkniętym i funduszu inwestycyjnym mieszanym).

Zdaniem spółki, zawarcie przez pracodawcę (ubezpieczającego) umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie ze składką częściowo sponsorowaną powoduje, że z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego), przystąpienie do umowy ubezpieczenia grupowego prowadzić będzie w aspekcie finansowym do osiągnięcia korzyści polegającej na uprawnieniu do zakupu usługi ubezpieczeniowej po cenach niższych, niż detaliczne (to jest takich, które miałyby zastosowanie, gdyby ubezpieczający nie finansował określonej części składki). Wnioskodawca zaznacza, że w opisywanym stanie faktycznym, spełniony zostanie wymóg, by ubezpieczony, choćby w minimalnej części partycypował finansowo w opłaceniu składki a także zawarcia odpowiednich zapisów w układzie zbiorowym pracy.

W związku z istotnymi brakami opisu zdarzenia przyszłego, dotyczącymi kwestii przychodowej oraz tego czy prawo pracowników do zakupu ubezpieczeń na życie i zdrowie po cenie niższej niż detaliczna wynika z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wezwał pismem z dnia 21 czerwca 2016 r. do uzupełnienia ww. braków.

W piśmie z dnia 30 czerwca 2016 r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie, wnioskodawca wskazał, że chce podpisać umowę Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Zdrowie z firmą ubezpieczeniową. Pracownicy, którzy przystąpią do ubezpieczenia będą objęci ochroną ubezpieczeniową gwarantującą wypłatę określonych w umowie świadczeń pieniężnych w przypadku zajścia określonych zdarzeń dotyczących sfery ich życia lub zdrowia. Ponadto, w ramach umowy będą korzystali z usług medycznych i szczepień ochronnych, objętych zakresem ubezpieczenia. Wnioskodawca wskazał także, iż składka miesięczna będzie finansowana przez firmę i pracownika. Pracownik będzie opłacał składkę w wysokości 1,00 zł (jeden złoty), a różnicę pokryje firma.

Przedsiębiorca stwierdził, iż skorzysta z możliwości, jaką daje mu § 19 Regulaminu Wynagradzania w: (...) "Pracodawca może współfinansować wraz z pracownikiem inne dodatkowe świadczenia, z których pracownicy mogą korzystać w tym: świadczenia medyczne, kulturalno-oświatowe, rekreacyjno-sportowe".

W zakresie własnego stanowiska w sprawie, spółka wskazała, iż różnica w wysokości składki, którą będzie opłacała za pracownika, stanowić będzie wprawdzie przychód pracownika zatrudnionego w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dn. 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), jednakże z racji na fakt, że spełnione zostaną wymogi § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) - "Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: (...) 26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji", przychód ten nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Następnie wnioskodawca ponownie wskazał jako element własnego stanowiska, iż ubezpieczenia (w tym ubezpieczenia na życie/zdrowotne) kwalifikowane są do grupy usług finansowych (przykładowo: zgodnie z art. 16a Ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, "usługami finansowymi" w rozumieniu ustawy są w szczególności: czynności bankowe, umowy kredytu konsumenckiego, czynności ubezpieczeniowe, umowy uczestnictwa w: funduszu inwestycyjnym otwartym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym, funduszu inwestycyjnym zamkniętym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym zamkniętym w funduszu inwestycyjnym mieszanym). Zawarcie przez pracodawcę (ubezpieczającego) umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie ze składką częściowo sponsorowaną powoduje, że z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego), przystąpienie do umowy ubezpieczenia grupowego prowadzić będzie w aspekcie finansowym do osiągnięcia korzyści polegającej na uprawnieniu do zakupu usługi ubezpieczeniowej po cenach niższych, niż detaliczne (to jest takich, które miałyby zastosowanie, gdyby ubezpieczający nie finansował określonej części składki). Wnioskodawca zaznacza, że w opisywanym stanie faktycznym, spełniony zostanie wymóg, by ubezpieczony, choćby w minimalnej części partycypował finansowo w opłaceniu składki.

Ze względu na nieuzupełnienie wszystkich braków, jak zostało to zakreślone w pierwszym wezwaniu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w dniu 25 lipca wystosował kolejne pismo, którym wezwał do uzupełnienia opisu zdarzenia przyszłego poprzez jednoznaczne wskazanie czy wartość przysporzenia z tytułu dopłaty do ubezpieczeń na życie i zdrowie, o których mowa we wniosku, stanowi przychód pracownika zatrudnionego w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.).

W odpowiedzi na ww. wezwanie, wnioskodawca wskazał w piśmie z dnia 1 sierpnia 2016 r., doręczonym dnia 8 sierpnia 2016 r., że chce podpisać umowę Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Zdrowie z firmą ubezpieczeniową. Pracownicy, którzy przystąpią do ubezpieczenia będą objęci ochroną ubezpieczeniową gwarantującą wypłatę określonych w umowie świadczeń pieniężnych w przypadku zajścia określonych zdarzeń dotyczących sfery ich życia lub zdrowia. Ponadto, w ramach umowy będą korzystali z usług medycznych i szczepień ochronnych, objętych zakresem ubezpieczenia.

Składka miesięczna, jak wskazuje wnioskodawca, będzie finansowana przez firmę i pracownika. Pracownik będzie opłacał składkę w wysokości 1,00 zł (jeden złoty), a różnicę pokryje firma.

Przedsiębiorca stwierdza, iż skorzysta z możliwości, jaką daje mu § 19 Regulaminu Wynagradzania w: (...) "Pracodawca może współfinansować wraz z pracownikiem inne dodatkowe świadczenia, z których pracownicy mogą korzystać w tym: świadczenia medyczne, kulturalno-oświatowe, rekreacyjno-sportowe".

W zakresie opisu zdarzenia przyszłego, spółka wskazuje, że różnica w wysokości składki, którą będzie ona opłacała za pracownika, stanowić będzie wprawdzie przychód pracownika zatrudnionego w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), jednakże z racji na fakt, że spełnione zostaną wymogi § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) - "Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: (...) 26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji", przychód ten nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W zakresie własnego stanowiska w sprawie, spółka wskazuje, że różnica w wysokości składki stanowić będzie wprawdzie przychód pracownika zatrudnionego w ramach stosunku pracy jednakże z racji na przedstawione powyżej przepisy, przychód ten nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Ponadto, zdaniem spółki ubezpieczenia (w tym ubezpieczenia na życie/zdrowotne) kwalifikowane są do grupy usług finansowych (przykładowo: zgodnie z art. 16a Ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, "usługami finansowymi" w rozumieniu ustawy są w szczególności: czynności bankowe, umowy kredytu konsumenckiego, czynności ubezpieczeniowe, umowy uczestnictwa w: funduszu inwestycyjnym otwartym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym, funduszu inwestycyjnym zamkniętym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym zamkniętym i funduszu inwestycyjnym mieszanym). Zawarcie przez pracodawcę (ubezpieczającego) umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie ze składką częściowo sponsorowaną powoduje zdaniem spółki, że z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego), przystąpienie do umowy ubezpieczenia grupowego prowadzić będzie w aspekcie finansowym do osiągnięcia korzyści polegającej na uprawnieniu do zakupu usługi ubezpieczeniowej po cenach niższych, niż detaliczne (to jest takich, które miałyby zastosowanie, gdyby ubezpieczający nie finansował określonej części składki). Wnioskodawca zaznacza, że w opisywanym stanie faktycznym, spełniony zostanie wymóg, by ubezpieczony, choćby w minimalnej części partycypował finansowo w opłaceniu składki.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, w zakresie przedstawionego stanu faktycznego, uznać należy za nieprawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej wymienionego rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Jak wynika z powyższego, konieczną przesłanką wyłączenia danych przychodów z podstawy wymiaru składek, jest uprawnienie pracownika do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji wynikające wprost z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu.

Inaczej mówiąc, wynikanie danego uprawnienia z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu należy rozumieć jako każdorazową gwarancję częściowego finansowania ww. korzyści przez pracodawcę, a nie np. jedynie możliwość takiego finansowania.

Ze wskazanego przez wnioskodawcę § 19 Regulaminu Wynagradzania w Lenwit-Fomir Sp. z o. o w brzmieniu: "Pracodawca może współfinansować wraz z pracownikiem inne dodatkowe świadczenia, z których pracownicy mogą korzystać w tym: świadczenia medyczne, kulturalno-oświatowe, rekreacyjno-sportowe" wynika jedynie możliwość skorzystania przez pracodawcę ze współfinansowania pracownikom danych świadczeń. Powyższy zapis nie może zostać zatem zinterpretowany, jako gwarantujący pracownikowi jakiekolwiek uprawnienie, a jedynie jako taki, który daje pracodawcy możliwość określonego zachowania.

Ponadto wskazać należy, iż w odpowiedzi na wezwanie do wskazania czy z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu wynika uprawnienie pracowników do zakupu pakietu medycznego po cenie niższej niż detaliczna, o którym traktuje wniosek, wnioskodawca nie poinformował, iż taka gwarancja istnieje w aktach prawa wewnętrznego spółki, a jedynie że skorzysta z możliwości, jaką daje mu ww. przepis regulaminu wynagradzania.

Tym samym, w odniesieniu do świadczeń, które nie są zagwarantowane przez pracodawcę mocą zakładowego układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, nie znajdzie zastosowania treść § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.