DI/100000/43/578/2015 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczeń w naturze w postaci zakwaterowania pracowników za granicą, w sytuacji, gdy świadczenia te nie stanowią przychodu pracownika uzyskanego z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) i w związku z wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia 22 stycznia 2016 r. wydanym w sprawie o sygn. akt XIIIU 1251/15 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) z dnia 11 maja 2015 r. doręczonego dnia 13 maja 2015 r., w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczeń w naturze w postaci zakwaterowania pracowników za granicą, w sytuacji, gdy świadczenia te nie stanowią przychodu pracownika uzyskanego z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Dnia 13 maja 2015 r. wpłynął do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wniosek (...) z dnia 11 maja 2015 r. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż działa w branży budownictwa przemysłowego. Spółka deleguje pracowników do pracy za granicę, głównie do Francji i Niemiec. Na czas delegowania do pracy za granicą, w drodze aneksu do umowy o pracę, zmianie ulegają miejsce wykonywania pracy oraz wynagrodzenie. Jako miejsce wykonywania pracy określana jest miejscowość poza granicami kraju, w której praca jest wykonywana. Wynagrodzenie zaś ustalane jest zgodnie z bezwzględnie obowiązującymi przepisami w kraju przejściowego wykonywania zatrudnienia.

Zgodnie z zapisem w regulaminie pracy i wynagradzania, pracownicy delegowani mają zapewnione zakwaterowanie podczas wykonywania pracy za granicą. W zależności od realizowanego kontraktu, koszty zakwaterowania ponosi sama spółka lub zagraniczny kontrahent. W tym drugim przypadku, Spółka nie ma wiedzy na temat dokładnych kosztów zakwaterowania.

Spółka nie prowadzi dokładnej ewidencji zamieszkania poszczególnych pracowników na poszczególnych kwaterach.

Wnioskodawca kieruje pytanie czy świadczenie w naturze w postaci zakwaterowania pracowników za granicą stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników. Chodzi zarówno o sytuację, gdy zakwaterowanie jest finansowane przez Spółkę jak i przez kontrahenta zagranicznego.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, co następuje.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Wnioskodawca zaznacza, iż wyrokiem z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. K 7/13 Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 12 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są zgodne z art. 2 w związku z art. 217 Konstytucji RP, jeżeli są rozumiane w ten sposób, że "inne nieodpłatne świadczenie" oznacza wyłącznie otrzymane przez pracownika przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości. W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał sprecyzował, że za przychód pracownika mogą być uznane tylko takie świadczenia, które zostały spełnione za jego zgodą i w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść, a korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów). Naczelny Sąd Administracyjny do którego właściwości należy rozstrzygnięcie jakie świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy, a jakie nie, w wyroku z 19 września 2014 r., sygn. II FSK 2280/12 stwierdził jednoznacznie, iż cyt. "(...) udostępnienie miejsc noclegowych pracownikom leży wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie pracowników, którzy swoje potrzeby mieszkaniowe zaspokajają w innym miejscu i w inny sposób oraz którzy - gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków wynikających z umowy o pracę - nie mieliby powodu do ponoszenia kosztu takich noclegów. W warunkach gdzie przypisanie wartości świadczenia konkretnemu pracownikowi nie jest możliwe oraz że zakwaterowanie nie spełnia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 19 lit. b u.p.d.o.f. (...), nie jest także spełniony warunek wymierności korzyści oraz możliwości przypisania jej konkretnemu pracownikowi".

Świadczenie polegające na umożliwieniu zakwaterowania, oferowane pracownikom leży w interesie pracodawcy, a nie pracownika. Pracownicy mogą z niego skorzystać lub nie. Spółka nie prowadzi ewidencji, który pracownik w jakim okresie gdzie zamieszkiwał.

Tym samym, w opinii spółki, świadczenie w naturze w postaci zakwaterowania, niezależnie od tego kto je finansuje (Spółka czy kontrahent) nie stanowi dla pracownika przychodu ze stosunku pracy.

W konsekwencji, nie stanowi ono podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tych pracowników. W dniu 21 maja 2015 r. Zakład Ubezpieczeń społecznych wydał decyzję nr 217, w której odmówił wnioskodawcy wydania pisemnej interpretacji.

Pismem z dnia 10 czerwca 2015 r. wnioskodawca odwołał się od przedmiotowej decyzji. Wyrokiem z dnia 22 stycznia 2016 r. w sprawie o sygn. akt XIIIU 1251/15 Sąd Okręgowy w (...) zmienił zaskarżoną decyzję, w ten sposób, iż zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku do wydania pisemnej interpretacji dotyczącej zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w zakresie świadczenia w naturze w postaci zakwaterowania pracowników za granicą.

Co istotne, w toku postępowania sądowego przedsiębiorca załączył do akt sprawy odpis indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, wydanej na wniosek spółki przez Dyrektora Izby Skarbowej w (...) w imieniu Ministra Finansów. Z przedmiotowej interpretacji z dnia 5 sierpnia 2015 r. wynika, iż organ podatkowy rozstrzygnął, iż świadczenia w postaci zakwaterowania, o których mowa we wniosku, oferowane przez spółkę swoim pracownikom bezpłatnie w czasie oddelegowania, nie wiążą się z powstaniem korzyści po stronie pracowników, a tym samym nie stanowią one przychodów ze stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku i obowiązujące przepisy oraz w związku z wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia 22 stycznia 2016 r. wydanym w sprawie o sygn. akt XIIIU 1251/15, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył, co następuje:

Stanowisko przedstawione przez przedsiębiorcę we wniosku z dnia 11 maja 2015 r. doręczonym dnia 13 maja 2015 r. należy uznać za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawne.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust.1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób będących m.in. pracownikami (art. 6 ust. 1 wskazanej ustawy) stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

* przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236),

* wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w

związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Dla rozstrzygnięcia, czy dany przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji czy powstaje obowiązek opłacania składek m.in. na te ubezpieczenia, decydujące znaczenie ma, czy dla celów podatkowych zostanie on zakwalifikowany jako przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Rzeczony przychód w sytuacji opisanej we wniosku nie został przez wnioskodawcę zakwalifikowany jako przychód pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W toku postępowania sądowego, do akt załączono interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w (...) z dnia 5 sierpnia 2015 r. w sprawie o sygn. IPPB4/4511-655/15-2/MS2, która potwierdza stanowisko przedsiębiorcy w tym zakresie.

W związku z powyższym stanowisko wnioskodawcy wskazujące, że świadczenia w naturze w postaci zakwaterowania pracowników za granicą, o których mowa we wniosku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za prawidłowe, nie jest bowiem prawnie możliwe uwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należności, które nie stały się przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.