DI/100000/43/538/2017

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) z siedzibą w (...) z dnia 11 kwietnia 2017 r., doręczonym w dniu 18 kwietnia 2017 r., uzupełnionym pismem z dnia 17 maja 2017 r., doręczonym w dniu 22 maja 2017 r., dotyczące braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy o świadczenie usług zarządzania, w sytuacji gdy osoba ta wykonuje jednocześnie umowę zlecenia na rzecz innego podmiotu.

Dnia 18 kwietnia 2017 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 11 kwietnia 2017 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 17 maja 2017 r., doręczonym w dniu 22 maja 2017 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazuje, że zamierza zawrzeć umowę o świadczenie usług zarządzania na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz. U. z 2016 r. poz. 1202). Osoba powołana do zarządu spółki, która będzie wykonywała powyższą umowę, jako Zarządzający jest osobą fizyczną nie wykonującą działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) i nie posiadającą wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

W związku z tym wnioskodawca powziął wątpliwość, czy Zarządzający podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym - emerytalnemu i rentowemu, wypadkowemu oraz chorobowemu na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców czy też na zasadach jak dla osób prowadzących działalność gospodarczą.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie, wnioskodawca wskazuje, iż kontrakt menedżerski występuje w danym przypadku jako umowa o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu Cywilnego o umowie zlecenia. Osoba wykonująca taką umowę podlega ubezpieczeniom społecznym na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

W przypadku wykonywania kontraktu menedżerskiego o charakterze umowy o świadczenie usług, obowiązkowe dla Zarządzającego są ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie wypadkowe. Ubezpieczenie chorobowe jest dla niego dobrowolne.

Powyższe jest zgodne z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2015 r., sygn. akt. III UZP2/15.

Pismem z dnia 10 maja 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia zdarzenia przyszłego wniosku poprzez jednoznaczne wskazanie, czy osoba z którą wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę o świadczenie usług, posiada inny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych tj. umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną np. umowę zlecenia. Jednocześnie w przypadku jeśli osoba ta posiada inny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w postaci np. umowy o pracę lub umowy zlecenia, wnioskodawca został zobowiązany do wskazania, czy z tytułu umowy o pracę lub umowy zlecenia osoba ta osiąga przychód w kwocie równej lub wyższej minimalnemu wynagrodzeniu, o którym mowa w art. 18 ust. 4 pkt 5a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.), względnie czy suma przychodów z obu tytułów jest równa kwocie minimalnego wynagrodzenia.

W odpowiedzi na niniejsze wezwanie, wnioskodawca wskazał, iż osoba, z którą Wnioskodawca ma zamiar zawrzeć umowę o świadczenie usług posiada stosunek cywilnoprawny z innym pracodawcą w formie umowy zlecenia. Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia jest wyższe od minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 18 ust. 4 pkt 5a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) i nie ulegnie zmianie. Ze względu na dotychczasowy stosunek pracy u Wnioskodawcy (umowa o pracę) umowa zlecenia z innym pracodawcą nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Umowa o pracę zawarta między wspomnianą osobą a wnioskodawcą wygaśnie w ustalonym terminie (30 czerwca 2017 r.) i w jej miejsce z dniem 1 lipca 2017 r. zostanie podpisana umowa o świadczenie usług zarządzania. Strony pozostaną niezmienne.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej, oraz osobami z nimi współpracującymi (o ile nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz studentami do ukończenia 26 roku życia).

Należy wskazać, że co do zasady umowa o zarządzanie spółką jest w istocie umową nienazwaną o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia, tym samym osoba wykonująca taką umowę podlega ubezpieczeniom społecznym na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców. Osoba zarządzająca z tytułu wykonywania umowy o świadczenie usług zarządzania stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w okresie od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania zarządu do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dla tej osoby dobrowolne o czym stanowi art. 11 ust. 2 wskazanej ustawy.

Jak wynika z art. 9 ust. 2 cytowanej ustawy, osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniem emerytalnymi i rentowymi z kilku umów zlecenia (w przypadku niniejszego wniosku umowy zlecenia i umowy o świadczenie usług do której stosujemy przepisy dotyczące zlecenia), jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 2c i 7.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 2c ww. ustawy, osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 (czyli zleceniobiorca), której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, lub z innych tytułów osiąga kwotę określoną w art. 18 ust. 4 pkt 5a, czyli kwotę minimalnego wynagrodzenia.

W sytuacji gdy zleceniobiorca z tytułu umowy zlecenia w danym miesiącu osiągnął przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w kwocie niższej niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę z tytułu kolejnej umowy zlecenia istnieje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe., Dla celów rozstrzygnięcia zbiegu tytułów, o którym mowa w art. 9 ust. 2c powołanej ustawy, konieczne jest bowiem posiadanie wiedzy o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, który ubezpieczony faktycznie uzyska za dany miesiąc 2 tytułu poszczególnych umów.

Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe z tytułu umowy o świadczenie usług zarządzania uznaje się za skuteczny w sytuacji gdy z tytułu wcześniej zawartej umowy zlecenia podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia osiągnie minimalne wynagrodzenie.

Zgodnie z jednoznaczną deklaracją wnioskodawcy, iż podstawa wymiaru składek zleceniobiorcy w danym miesiącu z tytułu umowy zlecenia zawartej wcześniej z innym podmiotem będzie wyższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia, stwierdzić należy iż od przychodu osiągniętego z tytułu umowy o świadczenie usług zarządzania nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe.

Osoba świadcząca usługi zarządzania może na swój wniosek jedynie na zasadzie dobrowolności zostać zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o świadczenie usług zarządzania lub zmienić tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym, jednak wybór ten nie może naruszać wyżej wskazanych zasad.

W świetle powyższego stanowisko wnioskodawcy wobec przedstawionego zdarzenia przyszłego wskazujące na obowiązek podlegania przez osobę świadczącą usługi zarządcze w oparciu o umowę o świadczenie usług zarządzania ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie można uznać za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.