DI/100000/43/52/2018

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 10 stycznia 2018 r. doręczonym dnia 17 stycznia 2018 r., uzupełnionym dnia 5 lutego 2018 r. przez (...) w (...) w przedmiocie dotyczącym ustalenia:

Dnia 17 stycznia 2018 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) z dnia 10 stycznia 2018 r. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 31 stycznia 2018 r. doręczonym dnia 5 lutego 2018 r. Wnioskodawca wskazał, iż zamierza wprowadzić system motywacyjny, polegający na dofinansowaniu osobom, o których mowa w § 5 ust. 2 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jednolity. Dz. U. z 2017 r. poz. 1949 z późn. zm., dalej: "Rozporządzenie") (tj. osobom zatrudnianym na podstawie umów zlecenia lub innych umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 750 Kodeksu cywilnego, a także członkom rad nadzorczych wynagradzanym z tytułu pełnienia tej funkcji, jeśli taki organ zostanie w przyszłości w spółce powołany) (dalej łącznie jako: "Zatrudnieni") posiłków. Udostępnienie posiłków przez Wnioskodawcę nastąpi poprzez przekazanie Zatrudnionym dostępu do aplikacji mobilnej (...) przeznaczonej do stosowania na systemach i ("Aplikacja (...)").

Decydując się na zapewnienie Zatrudnionym dostępu do Aplikacji (...) Wnioskodawca pokryje częściowo (np. w (...) albo (...) %) odpłatność za zamawiane przez nich posiłki. W żadnym z przypadków kwota sfinansowana przez Wnioskodawcę nie przekroczy 190 zł miesięcznie. Posiłki będą finansowane ze środków obrotowych Wnioskodawcy.

Korzystając z aplikacji (...), Zatrudnieni uzyskają możliwość zamówienie jednego z dostępnych danego dnia posiłków gotowych do spożycia (tj, zestawów lunchowych), który zostanie dostarczony do ich miejsca pracy. Zatrudniony zakładający konto w Aplikacji (...) będzie zobowiązany do podania danych swojej karty płatniczej, z której będzie pobierana część ceny nie sfinansowana przez Wnioskodawcę (tzn. w sytuacji gdy Zatrudniony zamówi posiłek w cenie (...) zł, a Wnioskodawca zdecyduje się na dofinansowanie posiłku w (...) karta Zatrudnionego zostanie obciążona kwotą (...) zł). Posiłki będą nabywane jedynie we wskazanych w Aplikacji (...) punktach gastronomicznych (tj. barach czy restauracjach) i będą dostarczane wyłącznie pod adres siedziby Wnioskodawcy (tj. do miejsca zatrudnienia Zatrudnionego). Zatrudniony będzie mógł korzystać z aplikacji (...) wyłącznie w dni robocze. Poprzez Aplikację (...) nie będzie można nabywać usług innych niż usługi gastronomiczne oraz produktów niebędących posiłkami (a w szczególności artykułów spożywczych).

Zatrudnionemu niekorzystającemu z Aplikacji (...) nie będzie przysługiwał ekwiwalent z tego tytułu.

Kwota dofinansowania Zatrudnionym posiłków poprzez przekazanie im dostępu do aplikacji (...) (do wartości 190 zł miesięcznie) będzie stanowić przychód.

Zatrudnionych uzyskany przez nich z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, o której mowa w art. 750 Kodeksu cywilnego tudzież przychód Zatrudnionego uzyskany przez niego z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.

Wnioskodawca zadał pytanie czy wartość dofinansowania przyznanego przez Wnioskodawcę w ramach Aplikacji (...) podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych, jako wartość finansowanych przez Wnioskodawcę posiłków udostępnianych Zatrudnionym do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł, stosownie do § 2 ust, 1 pkt 11 Rozporządzenia.

W ocenie Spółki, finansowanie przez Wnioskodawcę posiłków przyznane w ramach Aplikacji (...) spełnia warunki przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, a w konsekwencji jego wartość powinna zostać wyłączona z podstawy wymiaru składek.

Wnioskodawca wskazał, że zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zawarte są m.in. w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm., dalej: "USUS") oraz w Rozporządzeniu.

Jak podkreśla Wnioskodawca stosownie do przepisów USUS, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednak zgodnie z 5 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowi wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł.

Zdaniem Wnioskodawcy, regulacji tych nie stosuje się wyłącznie do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Zgodnie bowiem z § 5 ust. 2 Rozporządzenia, powyższy przepis stosuje się odpowiednio do ustalania podstawy wymiaru składek w przypadku osób wykonujących umowy zlecenia albo inne umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz do członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji.

Z tego powodu, jak podkreśla Wnioskodawca w niniejszym wniosku jako pracodawca rozumiany jest nie tylko podmiot zatrudniający na podstawie umowy o pracę, lecz także na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, a także jako podmiot powołujący do pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.

Skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, wymaga zdaniem Wnioskodawcy spełnienia łącznie trzech warunków:

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku przez niego opisanym w niniejszym zapytaniu, powyższe warunki skorzystania ze zwolnienia zostały spełnione.

Wnioskodawca wskazał, że omawiany przepis obejmuje każdą sytuację, w której Wnioskodawca finansuje Zatrudnionym posiłki udostępniane do spożycia. Udostępnianie Zatrudnionym posiłków może następować w różnych formach. W szczególności, Wnioskodawca może prowadzić stołówkę, w której będzie przygotowywał posiłki dla Zatrudnionych; może przekazywać Zatrudnionym bony, talony lub karty za pośrednictwem systemu motywacyjnego, które umożliwią ich nabycie od podmiotów zewnętrznych, W ocenie Wnioskodawcy, takie udostępnianie może się także odbywać za pośrednictwem aplikacji mobilnej (w tym aplikacji (...).

We wszystkich wskazanych powyżej przypadkach. Wnioskodawca ponosi ekonomiczny ciężar dofinansowania do wyżywienia Zatrudnionych.

Powyższe oznacza zdaniem Wnioskodawcy, że niezależnie od sposobu udostępniania Zatrudnionym posiłków (tj. stołówka, karta/bon uprawniający do nabycia przez Zatrudnionego posiłku w punkcie gastronomicznym/barze/restauracji), omawiany warunek jest spełniony. W tym miejscu należy jeszcze zwrócić uwagę, że analizowany przepis nie posługuje się pojęciem "wydawania" (jak ma to miejsce w treści § 2 ust. 1 pkt 6 Rozporządzenia), lecz właśnie pojęciem "udostępniania", które ma znacznie szerszy zakres i mieści w sobie także zastępcze formy spełniania świadczenia. Mając powyższe na uwadze, należy podkreślić, iż w ocenie Wnioskodawcy, stosowanie Aplikacji (...) w celu udostępniania Zatrudnionym posiłków do spożycia, mieści się w dyspozycji § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, która uwzględnia każdą dopuszczalną formę służącą finansowaniu przez Wnioskodawcę posiłków.

W tym miejscu Wnioskodawca podkreśla, że przyjęcie stanowiska, zgodnie z którym przyznanie dofinansowania do posiłku jedynie w postaci dostępności do stołówki czy też przekazania osobom uprawnionym bonu czy talonu (ą nie na przykład za pośrednictwem Aplikacji (...) daje prawo do skorzystania ze zwolnienia, stanowiłoby wynik zawężającej, a zatem nieuprawnionej wykładni prawa, zmierzającej do pozbawienia Zatrudnionych przywileju w postaci skorzystania z wyłączenia składek na ZUS wartości dofinansowania do posiłku. Wynika to z faktu, iż § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia nie odnosi się do formy, jaką Wnioskodawca wybierze w celu sfinansowania Zatrudnionym posiłków o wartości nieprzekraczającej miesięcznie 190 zł. Zdaniem Wnioskodawcy, gdyby ustawodawca uznał za zasadne wskazanie na konkretne formy przyznania dofinansowania posiłków uczyniłby to, tak jak to zrobił w par. 2 ust. 1 pkt 6 Rozporządzenia, gdzie przykładowo wskazał na bony, talony, kupony oraz inne dowody uprawniające do otrzymania określonych świadczeń.

Nie bez znaczenia dla oceny prawidłowej wykładni analizowanego przepisu jest także okoliczność, iż został on wprowadzony Rozporządzeniem wydanym w 1998 r., tj. w okresie kiedy formy motywacji pracowników były bardzo ograniczone. Obecnie jednak, sposoby motywacji są znacznie szersze; zmienia się także forma przekazania świadczenia na rzecz Zatrudnionych. Jednak charakter świadczenia tyle że przekazanego Zatrudnionemu w zmienionej formie nie ulega zmianie. Dofinansowanie obiadu dla Zatrudnionego będzie miało dla niego tę samą wartość, niezależnie od tego, czy Zatrudnionemu zostanie zapewniona możliwość skorzystania ze stołówki, zostanie mu przekazany bon, talon czy kartę czy też otrzyma on dostęp do nowoczesnej aplikacji, poprzez którą złoży zamówienie na gotowy posiłek. Efekt ekonomiczny dla Zatrudnionego będzie taki sam "zaoszczędzi" on kwotę, na którą opiewa wartość przyznanego finansowania.

Jako, że analizowany przepis odwołuje się do pojęcia "posiłku", które w Rozporządzeniu nie zostało zdefiniowane, w ocenie Wnioskodawcy, należy się również odnieść i do tego zagadnienia. W tym miejscu Wnioskodawca wskazał, że zgodnie ze słownikową definicją pojęcia "posiłek" jest to pożywienie jedzone dla zaspokojenia głodu; jedzenie czegoś. Inna definicja wskazuje, że "posiłkiem" jest to "co posila, wzmacnia organizm żywy". Niewątpliwie zatem przekazanie Zatrudnionym dostępu do Aplikacji (...) której wykorzystanie polega na możliwości zamówienia gotowego posiłku w punktach gastronomicznych, wypełnia przesłankę finansowania przez pracodawcę posiłków udostępnianych Zatrudnionym.

Tym samym, korzystanie przez Zatrudnionych u Wnioskodawcy z Aplikacji spełnia pierwszy warunek, umożliwiający wyłączenie z podstawy wymiaru składki wartości sfinansowanych przez Wnioskodawcę posiłków.

Wnioskodawca wskazał, że drugim ustawowym warunkiem jest to, aby Zatrudniony, który nie skorzysta z posiłku, nie nabył prawa do ekwiwalentu z tego tytułu.

W tym miejscu wskazać należy, że "ekwiwalent" rozumiany jest jako rzecz równa innej wartością. Ekwiwalent pieniężny zaś to równowartość danej rzeczy wyrażony w pieniądzu.

Oznacza to, że Zatrudnionemu, który nie skorzystał z Aplikacji (...) zgodnie z jej przeznaczeniem tj. nie otrzymał posiłku - nie zostaną wypłacone środki pieniężne ani nie uzyska on innego świadczenia w zamian. Jest to bardzo istotny element Rozporządzenia, który zakłada, że wyłącznie środki przeznaczone przez Wnioskodawcę na nabycie przez Zatrudnionych posiłków (zaspokojenie potrzeb żywieniowych) i w taki właśnie sposób spożytkowane mogą korzystać z preferencyjnego potraktowania, tj. z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

W zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym, zgodnie z intencją Wnioskodawcy i zasadami działania samego programu, Aplikacja (...) nie może być używana w inny sposób niż w celu nabycia posiłków. Niemożliwym jest dokonanie za jej pośrednictwem zakupu produktu innego, niż gotowy posiłek. Nie bez znaczenia dla oceny powyższej sytuacji pozostaje również fakt, że Aplikacja (...) nie umożliwia wypłaty gotówki w bankomacie ani w banku, co niewątpliwie stanowi samoistną przesłankę braku ekwiwalentności.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Wnioskodawcy w analizowanym przypadku, drugi ze wskazanych w Rozporządzeniu warunków jest spełniony.

Kwota wyłączona z podstawy wymiaru składek nie może przekraczać 190 zł miesięczne. Oznacza to, w ocenie Wnioskodawcy, że jeżeli Zatrudniony otrzyma w danym miesiącu posiłki za kwotę przekraczającą miesięcznie 190 zł, to wówczas tylko kwota do tej wysokości będzie korzystała z wyłączenia z podstawy składek, a nadwyżka podlegać będzie składkom na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Na Wnioskodawcy ciąży wówczas obowiązek ustalenia, czy ustawowy limit jest przestrzegany. W przypadku Wnioskodawcy, zwolnieniem objęta jest jedynie ustawowa kwota do 190 zł miesięcznie, a zatem również trzeci warunek skorzystania ze zwolnienia jest spełniony. Wnioskodawca wskazał, że art. 20 ust. 1 USUS wskazuje, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Zgodnie zaś z art. 81 ust. 1 i ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 z późn. zm.), do ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy, określające podstawę wymiaru na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, przy czym tak obliczoną podstawę, obniża się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, finansowanych przez ubezpieczonych, niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego.

Dalej Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1065 z późn. zm.), składki na Fundusz Pracy ustalane są od kwot, stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jak podkreśla Wnioskodawca analogiczne zasady obowiązują również w odniesieniu do składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych zgodnie z zapisem art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1256 z późn. zm.).

Mając na względzie powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przypadku Wnioskodawcy wszystkie warunki zwolnienia dofinansowania posiłków zostały spełnione, a zatem w ocenie Spółki, wartość dofinansowania przyznanego Zatrudnionym w ramach Aplikacji (...) do limitu 190 zł miesięcznie winna być wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, stosownie do § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia.

Wnioskodawca uważa, że stanowisko zaprezentowane przez Spółkę zostało potwierdzone w zbliżonych do omawianego stanów faktycznych m.in. w decyzjach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 lipca 2017 r. o sygn. DI/100000/43/724/2017 oraz z dnia 9 stycznia 2017 r. o sygn. DI/100000/43/1299/2016.

W piśmie z dnia 31 stycznia 2018 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku przedsiębiorca wskazał, że kwota dofinansowania zleceniobiorcom posiłków poprzez przekazanie im aplikacji (...) (do wartości 190 zł miesięcznie), o której mowa w przedmiotowym wniosku, będzie stanowić przychód tych osób z tytułu działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu art. 13 ust. 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U, z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm., dalej "Ustawa PIT").

Ponadto, kwota dofinansowania członkom rady nadzorczej posiłków poprzez przekazanie im aplikacji (...) (do wartości 190 zł miesięcznie), o której mowa w przedmiotowym wniosku, będzie stanowić przychód tych osób z tytułu działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu art. 13 ust. 7 Ustawy PIT. Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe w przedmiocie dotyczącym ustalenia:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Zgodnie z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarcze, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazuje, iż przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie nadaje kompetencji organowi do dokonywania oceny przyjętych przez wnioskodawcę definicji poszczególnych pojęć. Tym bardziej należy zaznaczyć, iż wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia i sposobu zastosowania tych przepisów, w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pisemna interpretacja nie ma charakteru opinii prawnej, w której ocenie może podlegać dowolny przepis prawa i dowolna definicja nie znajdująca swego normatywnego zdefiniowania w przepisach prawa.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, iż wydając pisemną interpretację organ działa w oparciu o opis zdarzenia przyszłego zaprezentowany we wniosku, nie mogąc w żaden sposób ingerować w jego treść, dokonywać jego weryfikacji czy oceny pod względem zgodności z rzeczywistością. Należy zaznaczyć, że okoliczność, iż w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji organ nie może prowadzić postępowania wyjaśniającego czy dowodowego, powoduje, iż konsekwencją przedstawienia niezgodnego z prawdą zdarzenia przyszłego jest brak związania organu wydaną interpretacją.

Jednoznacznie ujęty zakres przedmiotowy wniosków o wydanie pisemnej interpretacji uniemożliwia Zakładowi dokonanie kwalifikacji prawnej określonego świadczenia Jako przychodu z działalności wykonywanej osobiście. Dlatego też, Zakład poprzestaje na oświadczeniu przedsiębiorcy odnośnie tego, iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowię przychód z działalności wykonywanej osobiście, a także iż osoby, o których mowa we wniosku uprawnieni są do nabycia jedynie gotowych posiłków oraz w zamian za posiłki nie będzie przysługiwał pracownikom ekwiwalent, traktując takie oświadczenia jako element zdarzenia przyszłego wniosku.

Zgodnie z art. 18' ust. 1 w zw. z art, 18 ust. 3 oraz w zw. z art, 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób wykonujących swą pracę w oparciu o umowę o świadczenie usług, do której zastosowanie znajdują przepisy kodeksu cywilnego odnośnie umowy zlecenia (w tym w oparciu o umowy o zarządzenie) stanowi przychód z tytułu tej umowy, jeżeli, w umowie zlecenia określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Zgodnie z art. 18 ust. 4 pkt 10 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rad nadzorczych stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 13 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.) jest to przychód z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Przychodami na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są w myśl jej art. 4 pkt 9 przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudniania w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Z dniem 1 sierpnia 2010 r. weszło w Życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 12, poz. 860). Według nowego brzmienia § 5 ust. 2 cytowanego rozporządzenia przepisy paragrafów 2-4 tego rozporządzenia stosuje się odpowiednio przy ustaleniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe m.in. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej tub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2014 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2014 r., poz. 1967) rozszerzono odpowiednie stosowanie paragrafów 2-4 tego rozporządzenia na członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z podstawy wymiaru składek na ww. ubezpieczenia wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł.

Przy czym chodzi tutaj o gotowe posiłki do spożycia w przeznaczonych do tego punktach gastronomicznych.

Treść powyższego przepisu obejmuje swym zakresem wartość przekazanych pracownikom np. bonów (kuponów) żywieniowych. Ustawodawca nie ograniczył formy dofinansowania przez pracodawcę do posiłków tj. nie określił, iż pracodawca jest uprawniony do udostępniania tylko bonów czy talonów. Jednak wartość takich bonów, talonów, kart żywieniowych (w opisanym przypadku aplikacja...) może korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jedynie wtedy, gdy są one realizowane co do zasady w placówkach gastronomiczno-restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych, stołówkach. Nie podlegają natomiast wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bony żywieniowe realizowane w sieciach/punktach handlowych, uprawniające do zakupu produktów spożywczych w ogólności, z uwagi na fakt, iż zgodnie z ww. rozporządzeniem posiłki mają być gotowe do spożycia. W związku z dokonanym przez normodawcę, w ramach tego samego aktu prawnego, rozróżnieniem tych pojęć (w § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia) brak jest podstaw do przyjęcia, iż z wyłączenia przewidzianego § 2 ust. 1 pkt 11 korzystać miałyby oprócz posiłków, także artykuły spożywcze, w tym wprawdzie gotowe do spożycia lecz nie zestawione w gotowe dania.

Powyższe znajduje odzwierciedlenie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 127/12.

Jeśli zatem pracodawca choć częściowo finansuje swoim pracownikom gotowe posiłki (obiady), jak również ponosi całość kosztu posiłku, kwota dofinansowania do wysokości 190 zł miesięcznie jest wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przy założeniu że pracownicy nie mają prawa do ekwiwalentu pieniężnego z tego tytułu.

Wobec oświadczenia Wnioskodawcy, iż w sytuacji opisanej we wniosku zleceniobiorcy oraz członkowie Rad Nadzorczych będą uprawnieni do nabycia jedynie gotowych dań do spożycia, i w zamian za te posiłki nie będzie przysługiwał im ekwiwalent pieniężny z tego tytułu, oraz że świadczenia te będą stanowiły przychód z działalności wykonywanej osobiście stanowisko przedsiębiorcy wskazujące, iż wartość tego dofinansowania nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł, z uwagi na brzmienie § 5 ust. 2 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uznać należy za prawidłowe.

Należy jednak wskazać, że z uwagi na okoliczności, iż członkowie Rad Nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tej funkcji podlegają tylko ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym - ubezpieczeniu chorobowemu oraz wypadkowemu nie podlegają (art. 11 oraz 12 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), wyłączenie z § 2 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia odnosi się do wyłączenia gotowych dań do spożycia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jednocześnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 z późn. zm.) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia lub innych umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 750 kodeksu cywilnego oraz członkom rad nadzorczych posiadających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe znajdzie zastosowanie również w odniesieniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Powyższe w zakresie osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia lub innych umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 750 kodeksu cywilnego ma również zastosowanie w odniesieniu do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wynika to z brzmienia art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1065 z późn. zm.) oraz art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz, 1256 z późn. zm.).

Jednocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, na co wskazuje art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ustalenie podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stanowi zagadnienie pochodne względem ustalenia obowiązku opłacania składek na te fundusze. W-związku z tym, w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego organ zawiadamia, iż w zakresie obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (a tym samym ustalenia podstawy wymiaru składek na te fundusze) w odniesieniu do członków rady nadzorczej organem właściwym jest Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.