DI/100000/43/516/2014 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w trakcie przebywania na urlopie rodzicielskim.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) z dnia 16 kwietnia 2014 r., złożonym w dniu 22 kwietnia 2014 r., uzupełnionym pismem z dnia 22 maja 2014 r. doręczonym w dniu 26 maja 2014 r. dotyczącym braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w trakcie przebywania na urlopie rodzicielskim.

Dnia 22 kwietnia 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 16 kwietnia 2014 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony w dniu 26 maja 2014 r.

Wnioskodawczyni wskazała, iż przebywa na urlopie rodzicielskim i jednocześnie posiada umowę o pracę (...). Wnioskodawczyni planuje wrócić do pracy na 1/2 etatu na warunkach określonych w art. 182¹ § 6 w zw. z art. 182¹ § 5 Kodeksu pracy i jednocześnie zamierza odwiesić działalność gospodarczą. Przed zawieszeniem działalności gospodarczej z tytułu jej prowadzenia opłacała jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Pozostałe składki opłacone były z tytułu umowy o pracę.

W piśmie z dnia 22 maja 2014 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku wnioskodawczyni wskazała, że jej wniosek dotyczy zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w jej indywidualnej sprawie. Z wnioskiem występuje wnioskodawczyni jako przedsiębiorca działający pod firmą (...).

Wątpliwość wnioskodawczyni dotyczą opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej w czasie trwania urlopu rodzicielskiego.

Dodatkowo wnioskodawczyni podkreśla, że w czasie trwania urlopu rodzicielskiego, wykonuje pracę w wymiarze 1/2 etatu. Wymiar etatu zmniejszony został na wniosek wnioskodawczyni, w ramach obowiązujących przepisów dotyczących wykonywania pracy w czasie trwania urlopu rodzicielskiego. Połowa wynagrodzenia wypłacana jest z tytułu wykonywanej pracy, druga jego część z tytułu przebywania na urlopie rodzicielskim.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawczyni wskazała, że z uwagi na to, iż wysokość wynagrodzenia osiąganego z tytułu umowy o pracę w czasie urlopu rodzicielskiego nie ulega zmianie, pracownica pomimo wykonywania pracy na 1/2 etatu w ramach urlopu rodzicielskiego, w przypadku odwieszenia działalności gospodarczej z tytułu jej prowadzenia nadal będzie opłacać jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Pozostałe składki opłacane będą z tytułu umowy o pracę zgodnie z zasadami dotyczącymi pracownic łączących urlop rodzicielski z pracą na 1/2 etatu.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Składki na ubezpieczenia społeczne odprowadza się po ustaleniu takiego obowiązku, w sytuacji istnienia tytułu podlegania tym ubezpieczeniom od podstawy wymiaru składek.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 tej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczpospolitej Polskiej są osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 1c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby prowadzące na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej pozarolniczą działalność, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów.

Powyższy przepis znajduje również zastosowanie w sytuacji przebywania przez przedsiębiorcę na urlopie rodzicielskim. Z treści art. 29 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159) wynika, że zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz okres urlopu rodzicielskiego.

Powyższe oznacza, że w związku z nabyciem prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu umowy o pracę, osoba prowadząca pozarolniczą działalność, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia tej działalności, a zatem z tytułu prowadzenia tej działalności nie istnieje obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Na marginesie należy wspomnieć, iż w sytuacji gdy osoba przebywająca na urlopie rodzicielskim oprócz prowadzonej działalności gospodarczej pracuje jednocześnie u dotychczasowego pracodawcy to wówczas podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów tj. z tytułu umowy o prace oraz z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego (art. 9 ust. 1d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Ponadto, jednoznacznie ujęty przez ustawodawcę w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zakres przedmiotowy wniosków o wydanie pisemnych interpretacji uniemożliwia także Zakładowi wydanie interpretacji w kwestii związanej z obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Zgodnie z dyspozycją ww. przepisu, Zakład wydaje interpretacje indywidualne jedynie w sprawach zasad obliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W związku z powyższym, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zawiadamia zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż nie jest właściwy rzeczowo do ustalania obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne co wynika z treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W tym zakresie przedsiębiorca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, co wynika z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 lit. c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie zdrowotne należy do zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie zaś z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego wdacie jego zaistnienia. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.