DI/100000/43/509/2017

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stanowisko zawarte we wniosku (...) z dnia 4 kwietnia 2017 r., doręczonym dnia 10 kwietnia 2017 r. uzupełnionym dnia 18 maja 2017 r. uznaje:

Dnia 10 kwietnia 2017 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12 maja 2017 r. doręczonym dnia 18 maja 2017 r.

Wnioskodawca wskazał, iż jest spółką kapitałową prawa handlowego, która zamierza świadczyć usługi transportu międzynarodowego. W ramach prowadzonej działalności wnioskodawca zatrudniać będzie kierowców ciągników siodłowych, którym będzie zobowiązany na mocy przepisów prawa pracy do wypłacania należności z tytułu podróży służbowej (a w szczególności odbywania noclegów zagranicą) w wysokości nie przekraczającej stawek określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (dalej jako: Rozporządzenie z dnia 29 stycznia 2013 r.).

W konsekwencji wnioskodawca będzie wypłacać pracownikom diety na koszty wyżywienia i inne drobne wydatki (obejmujące korzystanie z prysznica i toalety) oraz ryczałty za noclegi w wysokości określonej w regulaminie wynagradzania. Kwoty te nie będą przekraczać limitów określonych w rozporządzeniu z dnia 29 stycznia 2013 r. Wnioskodawca zapewni pracownikom bezpłatny nocleg.

Wnioskodawca, jako płatnik składek na ubezpieczenie społeczne będzie odprowadzać stosownie do art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, których podstawę wymiaru stanowi przychód o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10 ustawy systemowej, natomiast w myśl art. 20 ust. 1 przedmiotowej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Wnioskodawca wskazał, iż godnie z zawartą ww. przepisach definicją przychodem są przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu m. in, zatrudnienia w ramach stosunku pracy z uwzględnieniem rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wydanego na podstawie art. 21 ustawy systemowej. Rozporządzenie w § 2 ust. 1 pkt 15 stanowi, że podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody z tytułu diet i innych należności z tytułu podróży służbowej pracownika (w tym ryczałtów) - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej.

Niezależnie od powyższego, wnioskodawca wskazał, że diety i inne-należności z tytułu podróży służbowej oraz ryczałty za noclegi będą stanowiły przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nadto, wnioskodawczyni wystąpiła do Ministra Finansów i Rozwoju (obecnie: Szefa Krajowej Informacji Skarbowej) o wydanie interpretacji indywidualnej celem uzyskania potwierdzenia prawidłowości jej stanowiska, zgodnie z którym należności te są zwolnione z podatku dochodowego.

Wnioskodawca zada! pytanie czy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.

Wnioskodawca zadał także pytanie czy diety, jakie mają być wypłacane przez wnioskodawczynię na pokrycie drobnych wydatków, podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W ocenie wnioskodawcy ustawa systemowa zawiera delegację dla Ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego do określenia wyłączeń z podstawy wymiaru składek niektórych rodzajów przychodów. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyraźnie stanowi, że podstawy wymiaru składek nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach regulujących kwestię należności pracownika z tytułu podróży służbowej.

Wnioskodawca będzie wypłacać pracownikom diety i ryczałty za noclegi w wysokości nieprzekraczającej wysokości określonej w rozporządzeniu z dnia 29 stycznia 2013 r. W ocenie wnioskodawcy należności z tytułu podróży służbowej dla pracowników nie wchodzą do przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Jak podkreśla wnioskodawca taką też wykładnię prezentuje oddział ZUS w Gdańsku w pisemnej interpretacji (decyzja z 30 listopada 2015 r. DI/100000/43/1213/2015). W ww. decyzji organ stwierdził, że w takiej sytuacji płatnik składek nie ma obowiązku odprowadzania od wartości wypłaconych należności z tytułu podróży służbowej składek na ubezpieczenia społeczne.

Ponadto, jak podkreśla wnioskodawca pod pojęciem drobnych wydatków należy rozumieć zwrot wydatków na prysznic lub korzystanie z toalety. Zdaniem wnioskodawcy wydatki te należy wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W piśmie z dnia 12 maja 2017 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku przedsiębiorca wskazał, iż drobne wydatki należy rozumieć jako inne należności z tytułu podróży służbowych. Ponadto, drobne wydatki nie stanowią odmiennej kategorii świadczeń.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakłada Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników kwot diet i innych należności jakie pracownicy otrzymują w związku z odbywaniem podróży służbowych - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z wyłączeniem ryczałtów za nocleg uznać należy za prawidłowe.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Organ rentowy wydając pisemną interpretację nie odnosi się w żaden sposób do kwestii przychodu z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, czy też kwestii zakwalifikowania danych świadczeń jako diet z tytułu podróży służbowych, względnie też zakwalifikowania danych świadczeń jako innych należności z tytułu podróży służbowych, ani nie przesądza, iż pracownicy świadczą pracę poza granicami kraju w ramach podróży służbowej czy też oddelegowania, gdyż nie leży to w jego kompetencjach. Zakład w żaden sposób nie ocenia i nie kwestionuje ustaleń poczynionych w tym zakresie przez właściwe organy.

Jednocześnie oświadczenia wnioskodawcy w tym zakresie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje zα element zdarzenia przyszłego, który nie podlega weryfikacji.

Powyższe wynika z charakteru pisemnej interpretacji, której celem jest wyjaśnienie treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w oparciu o opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Organ procedujący w tym trybie nie posiada jakichkolwiek kompetencji do przeprowadzania postępowania wyjaśniającego (dowodowego) i opiera się na treści przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art, 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób będących m.in. pracownikami (art. 6 ust. 1 wskazanej ustawy) stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

* przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236),

* wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r., poz. 2236) podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraj u oraz poza granicami kraju.

Powołany przepis wyłącza z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika. Świadczenia te nie podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na te ubezpieczenia wyłącznie do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej.

Aktem prawnym regulującym wysokość oraz warunki ustalania należności z tytułu podróży służbowej pracownika jest obowiązujące od dnia 1 marca 2013 r. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przy sługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167).

Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:

W piśmie z dnia 12 maja 2017 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku przedsiębiorca wskazał, iż drobne wydatki należy rozumieć jako inne należności z tytułu podróży służbowych. Drobne wydatki nie stanowią odmiennej kategorii świadczeń.

W związku z powyższym, w sytuacji, gdy spółka ponosi koszty związane z należnymi pracownikom dietami i innymi należnościami z tytułu podróży służbowej obejmującymi także drobne wydatki takie jak korzystanie z prysznica i toalety przewidzianymi dla krajowych i zagranicznych podróży służbowych, które zostały zakwalifikowane przez wnioskodawcę jako inne należności z tytułu podróży służbowych nie będą one podlegały wliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników na ww. zasadach - z uwzględnieniem limitów wynikających z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Nadwyżka ponad ww. limity każdorazowo podlega składkom na ubezpieczenia społeczne. W takim przypadku kwotę nadwyżki pracodawca ma obowiązek doliczyć pracownikowi do jego pozostałych przychodów (podlegających obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), a następnie od łącznej wartości naliczyć mu ww. składki.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników ryczałtów za nocleg wypłacanych pracownikom w związku z odbywaniem podróży służbowych uznać należy za nieprawidłowe.

Przywołany powyżej przepis § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłącza z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe świadczenia wypłacane pracownikowi z tytułu przebywania w podróży służbowej przy założeniu, że są one wypłacane do wysokości określonej w rozporządzeniu z 29 stycznia 2013 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.

Jak wyżej wskazano zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługuje m.in. zwrot kosztów noclegów.

W myśl § 16 ust. 1 tego rozporządzenia, za nocleg podczas podróży zagranicznej pracownikowi przysługuje zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem, w granicach limitu określonego w poszczególnych państwach w załączniku do rozporządzenia.

W razie nieprzedłożenia rachunku za nocleg, pracownikowi przysługuje ryczałt w wysokości 25% limitu, o którym mowa w ust. 1. Ryczałt ten nie przysługuje za czas przejazdu (ust. 2 § 16 tego rozporządzenia)

W uzasadnionych przypadkach pracodawca może wyrazić zgodę na zwrot kosztów za nocleg, stwierdzonych rachunkiem, w wysokości przekraczającej limit, o którym mowa w ust. 1. (ust. 3 § 16 tego rozporządzenia).

Należy podkreślić, iż powyższych regulacji nie stosuje się, jeżeli pracodawca lub strona zagraniczna zapewniają pracownikowi bezpłatny nocleg (ust. 4 § 16 tego rozporządzenia).

Jak wynika z treści wniosku przedsiębiorca zapewni pracownikom bezpłatny nocleg.

W konsekwencji ryczałt za nocleg nie korzysta z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r., w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Powołany przepis wyłącza bowiem z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika wyłącznie do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.