DI/100000/43/449/2016 - Braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy zlecenia, w sytuacji gdy zleceniobiorca wykonuje także zlecenie na rzecz innego podmiotu.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku:

- uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) z dnia 30 marca 2016 r., złożonym w dniu 5 kwietnia 2016 r. dotyczącym nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości przychodu z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych uzyskanych przez osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia,

- uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione w opisanym wyżej wniosku w przedmiocie dotyczącym nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości przychodu z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych uzyskanych przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o świadczeniu usług,

- uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione w opisanym wyżej wniosku w przedmiocie dotyczącym nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości przychodu z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych uzyskanych przez osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło.

Dnia 5 kwietnia 2016 r. wpłynął do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wniosek z dnia 30 marca 2016 r. przedsiębiorcy(...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wskazał, że świadczy profesjonalne usługi geotechniczne. Spółka wchodzi w skład Grupy (...), której centrala mieści się w (...). Spółka w roku 2014 rozpoczęła proces wdrożenia programu motywacyjnego, którym objęci zostali członkowie zarządu, menadżerowie i inne osoby kluczowe z punktu widzenia spółki. Zasady wdrożenia i funkcjonowania programu zostały zawarte w przyjętym przez spółkę regulaminie. Celem programu jest motywowanie uczestników do osiągania coraz lepszych wyników finansowych spółki oraz grupy, a tym samym wzmocnienia pozycji rynkowej firmy. W związku z tym, spółka uzależniła wysokość możliwych do otrzymania przez osoby uprawnione kwot od zdefiniowanych wyników finansowych spółki. Dalej przedsiębiorca wskazuje, że aby zrealizować program, spółka, oprócz wdrożenia stosownego regulaminu, zawarła z osobami uprawnionymi pisemne umowy, których treścią jest między innymi nieodpłatne przyznanie im określonej w umowie liczby akcji fantomowych, których wartość nominalna w momencie przyznania wynosi (...) zł (słownie: (...)). Umowy te są umowami cywilnoprawnymi, odrębnymi od umów o pracę.

Wnioskodawca dodaje, że zgodnie z zasadami programu, akcje fantomowe nie stanowią akcji w rozumieniu ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030), nie są akcjami notowanymi na giełdzie i nie dają ich nabywcom żadnych praw udziałowych w stosunku do spółki, a zatem posiadacz akcji fantomowych nie jest uważany za udziałowca spółki z tytułu posiadania tych akcji, w szczególności nie przysługuje mu prawo głosu ani prawo do dywidendy. Akcje fantomowe są niezbywalne, z wyjątkiem ich wykupu przez spółkę w celu realizacji przez osobę uprawnioną przyznanego jej prawa.

Zgodnie z postanowieniami programu, osoba uprawniona nabywając akcje fantomowe nabywa również prawo do otrzymania w przyszłości kwoty rozliczenia pieniężnego skalkulowanego jako iloczyn liczby przyznanych akcji fantomowych i ich wartości po zakończeniu ustalonego okresu - okresu karencji, przy czym spółka zobowiązuje się do wypłacenia osobom uprawnionym kwoty z rozliczenia. Okres karencji wynosi jeden rok obrotowy.

Zgodnie z zasadami programu, realizacja praw wynikających z akcji fantomowych następuje po spełnieniu określonych w umowie warunków, w tym po upływie przewidzianego w umowie okresu karencji. W związku z tym, przyznane osobom uprawnionym w oparciu o akcje fantomowe prawo do otrzymania w przyszłości kwoty z rozliczenia jest prawem warunkowym.

Postanowienia programu, oprócz określenia ogólnych zasad jego funkcjonowania, regulują również następstwa zdarzeń szczególnych, na przykład zasady wypłacania osobie uprawnionej kwoty z rozliczenia, w związku z ustaniem relacji osoby uprawnionej ze spółką w trakcie okresu karencji.

Przedsiębiorca zaznacza, że relacje osoby uprawnionej ze spółką zdefiniowane zostały w regulaminie programu jako stosunek pracy, umowa zlecenie, umowa o dzieło, umowa o świadczeniu usług lub pełnienie określonej funkcji w spółce na mocy innego stosunku prawnego, np. powołania.

Spółka przeznaczy określoną sumę pieniężną na wypłatę kwot z rozliczenia i będzie je wypłacać ze swoich środków obrotowych. Zgodnie z zasadami programu, wartość akcji fantomowych ustalana po zakończeniu okresu karencji, uzależniona będzie od wartości określonych wskaźników finansowych osiągniętych przez spółkę we wskazanym okresie.

Wskaźnikami finansowymi branymi w tej mierze pod uwagę będą:

- wskaźnik procentowej realizacji operacyjnego wyniku finansowego spółki w stosunku do wartości zabudżetowanej,

- wskaźnik procentowej realizacji wartości przychodów ze sprzedaży spółki w stosunku do wartości zabudżetowanej,

- wskaźnik cash flow będący miernikiem przepływów pieniężnych,

- wskaźniki redukcji kosztów.

Wnioskodawca wskazuje, że wskaźniki finansowe będące podstawą wyliczania kwoty z rozliczenia są ustalane przez spółkę i mogą się różnić w przypadku poszczególnych osób uprawnionych. Szczegółowy sposób kalkulacji kwoty z rozliczenia ustalony jest indywidualnie w umowach zawartych pomiędzy spółką a osobami uprawnionymi. Pierwsze wypłaty kwot z rozliczenia mają nastąpić w roku 2016, po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za rok 2015 i weryfikacji realizacji warunków określonych w umowach z osobami uprawnionymi.

Przedsiębiorca zaznacza, że akcje fantomowe przyznawane uczestnikom programu stanowią pochodne instrumenty finansowe w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Realizacja uprawnień wynikających z posiadania tych akcji stanowi, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, realizację praw wynikających z instrumentu pochodnego. W konsekwencji powoduje to uzyskanie przez osoby uprawnione przychodów z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca podkreśla, że uzyskane przez uczestników programu świadczenia z tytułu posiadania akcji fantomowych nie stanowią przychodów tych osób z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy o świadczeniu usług, powołania itp. w rozumieniu art. 12 i art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

W związku z opisaną sytuacją i zdarzeniem przyszłym dotyczącym wypłaty kwot z rozliczenia, która po raz pierwszy ma nastąpić w roku 2016, po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego za rok 2015 i po weryfikacji realizacji warunków umów zawartych z osobami uprawnionymi, wnioskodawca wnosi o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej prawa podatkowego poprzez udzielenie odpowiedzi na pytanie czy ewentualny przychód, podlegający opodatkowaniu, uzyskany przez osoby uprawnione jako kwota z rozliczenia z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych, będzie stanowił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a w konsekwencji, czy na wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek naliczenia, poboru i zapłaty składek na wyżej wymienione ubezpieczenia od przychodu uzyskanego przez osoby uprawnione.

Wnioskodawca zaznacza, że nie oczekuje od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokonywania wykładni przepisów prawa podatkowego (ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych), a jedynie potwierdzenia, czy przedmiotowe przychody będą stanowić podstawę wymiaru składek na ww. ubezpieczenia i czy na wnioskodawcy będą ciążyły z tego tytułu ww. obowiązki płatnika składek.

W związku z uznaniem przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (pismo z dnia 16 marca 2016 nr DI/100000/43/243/2016), iż powyższe zapytanie dotyczy pięciu odrębnych stanów faktycznych, Wnioskodawca zwraca się z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji w zakresie dotyczącym 4 niżej wymienionych stanów faktycznych:

- nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości świadczenia uzyskiwanego z tytułu posiadania akcji fantomowych przez uczestników Programu, do których prawo przysługuje osobom zatrudnionym u wnioskodawcy na podstawie umowy zlecenia,

- nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości świadczenia uzyskiwanego z tytułu posiadania akcji fantomowych przez uczestników Programu, do których prawo przysługuje osobom zatrudnionym u wnioskodawcy na podstawie umowy o dzieło,

- nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości świadczenia uzyskiwanego z tytułu posiadania akcji fantomowych przez uczestników Programu, do których prawo przysługuje osobom zatrudnionym u wnioskodawcy na podstawie umowy o świadczeniu usług,

- nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości świadczenia uzyskiwanego z tytułu posiadania akcji fantomowych przez uczestników Programu, do których prawo przysługuje osobom zatrudnionym u wnioskodawcy na podstawie innego stosunku prawnego, np. powołania.

Zdaniem wnioskodawcy, wypłaty uczestnikom programu kwot z rozliczenia z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych, których podstawą są umowy cywilnoprawne zawarte z uczestnikami programu niezwiązane z umowami o pracę i nie będące umowami zlecenia lub o dzieło, nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a zatem po stronie wnioskodawcy nie wystąpi obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Przedsiębiorca dodaje, że zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, przychód jest zdefiniowany jako "przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody ż działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania."

Z kolei zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. pracownikami oraz osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Natomiast zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód zdefiniowany w art. 4 pkt 9 tej ustawy.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje z kolei art. 81 ust. 1 i ust. 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z tymi przepisami, do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przy czym tak obliczoną podstawę obniża się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego.

Wnioskodawca podkreśla, że do rozstrzygnięcia, czy dany przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, a w konsekwencji ustalenia, czy powstaje obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia, decydujące znaczenie ma kwalifikacja uzyskanego przychodu dla celów podatkowych jako przychodu z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub umowy zlecenia.

Dalej przedsiębiorca zaznacza, że akcje fantomowe przyznawane uczestnikom programu stanowią pochodne instrumenty finansowe w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Realizacja uprawnień wynikających z posiadania tych akcji stanowi, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, realizację praw wynikających z instrumentu pochodnego. W konsekwencji powoduje to uzyskanie przez osoby uprawnione przychodów z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca podkreśla, że w związku z powyższym, uzyskane przez osoby uprawnione przychody nie stanowią przychodów z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy ani też umowy zlecenia. Zatem wartość wypłaty pieniężnej wynikająca z realizacji uprawnień z tytułu posiadania akcji fantomowych nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, pracodawca jest płatnikiem, czyli podmiotem zobowiązanym do obliczenia, pobrania i odprowadzenia na rachunek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek na ubezpieczenia społeczne, których podstawą obliczenia jest wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę lub umowy zlecenia wypłacane przez pracodawcę. Z kolei zgodnie z art. 85 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, pracodawca jest również płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne, należnych od wynagrodzenia pracowników. Oznacza to, że wnioskodawca, jako pracodawca, jest co do zasady zobowiązany do dopełnienia obowiązków związanych z uregulowaniem składek na ubezpieczenia społeczne i składek na ubezpieczenie zdrowotne należnych od wynagrodzeń pracowników.

Wnioskodawca wskazuje, że w konsekwencji, biorąc pod uwagę, że otrzymanie kwoty z rozliczenia będącej realizacją praw wynikających z posiadania akcji fantomowych nie powoduje powstania po stronie osób uprawnionych przychodów z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy ani umowy zlecenia, lecz skutkuje uzyskaniem przez osoby uprawnione przychodów z kapitałów pieniężnych, spółka nie jest zobowiązana do działania w charakterze płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Konkludując powyższe wnioskodawca jest zdania, że nie będzie zobowiązany do potrącania składek na ubezpieczenia społeczne (tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe), Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne od przychodu osób uprawnionych, uzyskanych z realizacji praw z tytułu posiadania akcji fantomowych.

Dodatkowo, wnioskodawca wskazuje, że zaprezentowane we wniosku stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydanych w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dotyczących programów motywacyjnych dla pracowników, np. w Interpretacji ZUS Oddziału w Gdańsku z dnia 4 lipca 2013 r. (01/100000/451/719/2013), Interpretacji ZUS Oddziału w Gdańsku z dnia 12 grudnia 2014 r. (01/100000/43/1196/2014), Interpretacji ZUS Oddziału w Gdańsku z dnia 20 października 2015 r. (DI/100000/43/985/2015).

Wobec powyższego wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska zaprezentowanego w przedmiotowym wniosku.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących kalifikacji określonego świadczenia jako przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak stanowi art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.). Dlatego też, Zakład wydając interpretację w danej sprawie poprzestaje na oświadczeniu wnioskodawcy, iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowią bądź nie stanowią przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, traktując takie oświadczenie jako element opisu zdarzenia przyszłego.

Nadmienić w tym miejscu należy także, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Podkreślenia wymaga również fakt, iż jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi ustalenia czy przedsiębiorca posiada łub nie status płatnika składek, innymi słowy, czy przedsiębiorca jest zobowiązany do działania w charakterze płatnika składek. Ustalenie tego statusu nie jest możliwe w drodze wydania pisemnej interpretacji. Rozstrzygnięcie takiej kwestii nie wymaga zastosowania przepisów, z których wynika bezpośrednio obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości przychodu z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych uzyskanych przez osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia i umowy o świadczenie usług uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 i 3 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. powołanej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców, stanowi przychód z tytułu wykonywania umowy zlecenia, jeżeli w umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, albo w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej, albo prowizyjnie.

Zgodnie z zapisem art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przychodami są: przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Z treści powyższego wynika, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ściśle uzależniają włączenie danego świadczenia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców od zakwalifikowania go jako przychód z zawartej umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Rzeczony przychód w sytuacji opisanej we wniosku nie został przez wnioskodawcę zakwalifikowany jako przychód z tytułu zatrudnienia w ramach umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług w rozumieniu art. 13 ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych, w związku z czym stanowisko wnioskodawcy wskazujące, że świadczenia o których mowa we wniosku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za prawidłowe.

Powyższe ma zastosowanie również w odniesieniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, do składek na Fundusz Pracy oraz składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zgodnie bowiem z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zgodnie zaś z art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 149 z późn. zm.) oraz art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2014 r. poz. 272 z późn. zm.) analogicznie ustala się składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W konsekwencji, wartość przychodów uzyskanych z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych przez osoby zatrudnione w spółce na podstawie umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek także na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości przychodu z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych uzyskanych przez osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło uznać należy za prawidłowe.

W myśl zapisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, katalog osób za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w tym przepisie została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, że wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy o sus jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego. Treść przepisu art. 6 nie wskazuje umowy o dzieło jako samoistnego tytułu do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Zatem, od wynagrodzenia wypłacanego z tytułu umowy o dzieło, nie powstaje obowiązek opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 ww. powołanej ustawy.

Zatem wobec braku umowy o dzieło jako wskazanego przez prawodawcę tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, nawet wobec wskazania przez wnioskodawcę, że wartość przychodów uzyskanych z tytułu realizacji praw wynikających z akcji fantomowych przez osoby wykonujące pracę w spółce na podstawie umowy o dzieło nie stanowi przychodów tych osób w rozumieniu art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ww. osób.

Ponadto biorąc pod uwagę przepis art. 81 w zw. z art. 66 ust. 1 o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych powyższe znajdzie również zastosowanie w odniesieniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż z przepisów tej ustawy nie wynika aby z tytułu umowy o dzieło, przychody uzyskane przez osobę świadczącą pracę na jej podstawie stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne. Analogicznie na mocy art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz art. 29 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, brak jest podstaw do obliczania składek w tej sytuacji na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.