DI/100000/43/443/2020 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego członkowi zarządu spółki pełniącemu tę funkcję na podstawie aktu powołania.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku w części dotyczącej uznania, iż powołanie członka zarządu zgodnie z art. 368 § 4 Kodeksu spółek handlowych nie stanowi tytułu do podlegania ubezpieczeniom społecznym i w związku z tym brak jest obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego członkowi zarządu spółki pełniącemu tę funkcję na podstawie aktu powołania.

W dniu 1 czerwca 2020 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawca wskazuje, że jest spółką akcyjną, prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie produkcji leków.

Ustawowe organy Spółki stanowią: Walne Zgromadzenie. Zarząd i Rada Nadzorcza. Zgodnie ze Statutem Spółki, Rada Nadzorcza Spółki jest uprawniona do powoływania członków Zarządu i ustalania zasad ich wynagradzania. W skład Zarządu wchodzi trzech członków.

W dniu 29 kwietnia 2020 r. Rada Nadzorcza Spółki odwołała jednego z członków Zarząd j i w jego miejsce, z dniem 1 czerwca 2020 r., powołała nową osobę (dalej jako "Menedżer"), powierzając jej funkcję Wiceprezesa Zarządu. Menedżer został powołany do Zarządu Spółki w drodze uchwały Rady Nadzorczej o następującej treści: Rada Nadzorcza [dalej Jako "Spółka"), działając na podstawie art. 368 § 4 kodeksu spółek handlowych w 2 w.(...); Statutu Spółki, postanawia, z dniem 1 czerwca 2020 r., powołać pana (...) (Menedżer) w skład Zarządu Spółki, do pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu, na 5 letnią kadencję.

Wyżej wymieniona uchwała Rady Nadzorczej ma wyłącznie charakter korporacyjny i nie określa w sposób autonomiczny praw lub obowiązków Menedżera jako członka Zarządu Spółki. Zgodnie ze Statutem Spółki, Rada Nadzorcza jest uprawniona do ustalania zarzad wynagradzania członków Zarządu. Na tej podstawie, w swej kolejne) uchwale. Rada Nadzorcza postanowiła, że z tytułu pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu Spółki, Menedżerowi przysługiwać będzie miesięczne wynagrodzenie w określonej kwocie brutto, płatne z dołu, do 15 dnia następnego miesiąca kalendarzowego. W związku z powołaniem Menedżera do Zarządu Spółki, Rada Nadzorcza nie podjęła żadnych innych uchwal ponad te wskazane powyżej.

Spółka nie zawarła i nie zamierza zawierać z Menedżerem jakiejkolwiek umowy regulującej kwestię praw i obowiązków stron z tytułu pełnienia przez Menedżera funkcji Wiceprezesa Zarządu Spółki. W konsekwencji, prawa i obowiązki Menedżera jako członka Zarządu Spółki, pełniącego funkcję Wiceprezesa Zarządu, będzie regulowało wyłącznie prawo powszechnie obowiązujące (w szczególności kodeks spółek handlowych) oraz wydane na jego podstawie akty korporacyjne (w szczególności Statut Spółki).

Niezależnie od powyższego, Spółka zamierza zawrzeć z Menedżerem umowę o świadczenie usług doradczych, w ramach której Menedżer będzie świadczył na rzecz Spółki usługi doradcze w zakresie sprzedaży i marketingu produktów Spółki w Polsce i za granicą oraz w zakresie rozwoju projektów innowacyjnych Spółki (dalej jako "Umowa o doradztwo"). Umowa o doradztwo będzie miała charakter umowy o świadczenie usług, do której odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy o umowie zlecenia.

Menedżer prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i jest wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Na podstawie Umowy o doradztwo, do usług Menedżera należeć będzie w szczególności: (a) opracowywanie koncepcji oraz strategii krótko-i długoterminowych w zakresie dotyczącym rozwoju sprzedaży produktów Spółki; (b) doradztwo w zakresie tworzenia nowych kanałów sprzedaży produktów Spółki; (c) doradztwo w zakresie ustalania siatki cen dla produktów Spółki oraz budowy oferty sprzedażowej Spółki; (d) konsultacje w zakresie wdrażania planów sprzedaży produktów Spółki; (e) doradztwo w zakresie rozpoznawania aktualnych trendów rynkowych oraz oczekiwań konsumentów.

Mając na względzie powyższe. Umowa o doradztwo będzie dotyczyła wyłącznie świadczenia przez Menedżera usług doradczych w zakresie sprzedaży i marketingu i nie będzie regulowała jego obowiązków związanych z pełnieniem funkcji członka Zarządu Spółki.

W konsekwencji, obowiązki Menedżera wynikające z Umowy o doradztwo nie będą w żadnym zakresie tożsame ani pokrywające się z obowiązkami Menedżera jako członka Zarządu Spółki, dotyczącym, reprezentowania Spółki i prowadzenia jej spraw.

Umowa o doradztwo zostanie zawarta w ramach prowadzonej przez Menedżera działalności gospodarczej i będzie przewidywać, że wykonując obowiązki wynikające z Umowy o doradztwo. Menedżer działa samodzielnie i na własny rachunek, w szczególności samodzielnie dokonuje wszelkich rozliczeń publicznoprawnych związanych z wynagrodzeniem otrzymywanym na podstawie Umowy o doradztwo, w tym uiszcza zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od tych przychodów oraz rozlicza składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na względzie powyższe, Spółka zamierza ustalić:

A. Czy Spółka będzie zobowiązana do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego Menedżerowi w związku z powołaniem go do Zarządu Spółki na mocy uchwały Rady Nadzorczej I ustalenia jego wynagrodzenia na mocy uchwały Rady Nadzorczej?

B. Czy Spółka będzie zobowiązana do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego Menedżerowi na podstawie Umowy o doradztwo (umowy o świadczenie usług, do której odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy o umowie zlecenia), jeśli umowa ta zostanie zawarta w ramach prowadzonej przez Menedżera działalności gospodarczej i jeśli obowiązki Menedżera wynikające z przedmiotowej umowy nie będą w żadnym zakresie tożsame ani pokrywające się z obowiązkami Menedżera wynikającymi z powołania go do Zarządu Spółki?

W odniesieniu do powołania do Zarządu

W opinii Spółki, pełnienie przez Menedżera funkcji członka Zarządu na podstawie powołania, w oparciu o przepisy kodeksu spółek handlowych, tj. na podstawie uchwały odpowiedniego organu w tym zakresie, nie będzie stanowiło tytułu do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Artykuł 6 ust. 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej jako "Ustawa systemowa") zawiera katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowego. Katalog ten ma charakter wyczerpujący, zamknięty i nie podlega wykładni rozszerzającej. Ubezpieczeniu chorobowemu (art. 11 Ustawy systemowej) i wypadkowemu (art. 12 ust. 1 Ustawy systemowej) podlegają zaś osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym.

W katalogu tytułów do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym nie zostało wymienione pełnienie funkcji członka zarządu spółki na podstawie uchwały właściwego organu (powołania).

Powołanie Menedżera do Zarządu na podstawie uchwały Rady Nadzorczej da mu prawo prowadzenia spraw Spółki, nie spowoduje jednak automatycznego powstania stosunku pracy lub stosunku cywilnoprawnego, który ewentualnie mógłby stanowić tytuł do ubezpieczenia społecznego.

Mając na względzie powyższe, zdaniem Spółki, jeśli zadania Menedżera powołanego do Zarządu na funkcję Wiceprezesa Zarządu będą wykonywane w ramach stosunku korporacyjnego, tj. stosunku prawnego powstałego na skutek powołania do Zarządu na podstawie uchwały Rady Nadzorczej, zgodnie z kodeksem spółek handlowych i Statutem Spółki, członek Zarządu nie będzie objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tego tytułu.

W konsekwencji, od ustalonego wynagrodzenia otrzymanego w ramach powołania, Spółka nie będzie odprowadzała składek na ubezpieczenia społeczne. Niepodleganie ubezpieczeniom społecznym będzie skutkować dla Spółki tym, że od wynagrodzenia wypłacanego Menedżerowi z tytułu powołania go do Zarządu,. Spółka nie będzie również opłacać składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Działalność gospodarcza

Zdaniem Spółki, Spółka nie będzie zobowiązana do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne z tytułu umowy o doradztwo zawartej z Menedżerem w ramach prowadzone) przez niego działalności gospodarczej.

W opinii Spółki, wynagrodzenie wypłacane na podstawie ww. Umowy o doradztwo będzie stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Jednak obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne będzie obciążał Menedżera.

Zgodnie 2 art. 6 ust. 1 pkt 5 Ustawy systemowej, obowiązkowo ubezpieczeń om emerytalnemu i rentowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące. W świetle zaś art. 16 ust. 4 pkt 1) Ustawy systemowej, składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej są finansowane w całości, z własnych środków, przez ubezpieczonego, tj. w tym przypadku przez Menedżera.

Zgodnie z art. 18 ust. 8 Ustawy systemowej, w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. W 2020 r. kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o której mowa powyżej, wynosi 5 227,00 złotych.

Powyższe oznacza, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, Menedżer może opłacać składki do ZUS co najmniej od kwoty stanowiącej 60% . prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, tj. co najmniej od kwoty 3136,20 złotych. Menedżer będzie mógł zadeklarować wyższą kwotę, od której będą odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne, przy czym roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok kalendarzowy (w 2020 r. jest to kwota 156 810,00 złotych).

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Niniejsza decyzja odnosi się wyłącznie do zagadnienia przedstawionego jako pierwsze we wniosku 2 dnia 27 maja 2020 r.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców w części dotyczącej uznania, iż powołanie członka zarządu zgodnie z art. 368 § 4 Kodeksu spółek handlowych nie stanowi tytułu do podlegania ubezpieczeniom społecznym i w związku z tym brak jest obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego członkowi zarządu spółki pełniącemu tę funkcję na podstawie aktu powołania uznać należy za prawidłowe. Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcą daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie {interpretacja indywidualna). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z art. 368 § 4 Kodeksu spółek handlowych członków zarządu spółki akcyjnej powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi Inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie.

Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np.: umowy o pracę lub umowy cywilno-prawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu.

Pogląd, że powołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie zawsze oznacza nawiązanie stosunku pracy pomiędzy spółką a członkiem zarządu, znajduje odzwierciedlenie w doktrynie i judykaturze {vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004 r. sygn. akt I PK 51/04). Częstokroć dochodzi do nawiązania stosunku wewnętrznego o charakterze organizacyjnym, Osoba powołana na członka zarządu, aby otrzymywać wynagrodzenie nie musi być zatrudniona jedynie na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czynnej umowy cywilnoprawnej, do której stosuje się przepisy o zleceniu.

Treść przepisu art. 6 oraz powiązanych art. 11 i art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - członka zarządu (na podstawie art. 368 § 4 k.s.h.) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki akcyjnej nie staje się więc pracownikiem czy zleceniobiorcą.

Równocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie podlegania i obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, na co wskazuje treść ww. art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 I 2 Kodeksu postępowania administracyjnego organ zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca Jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. l i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.