DI/100000/43/376/2020

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w sprawie z wniosku (...) sp. z o.o. e dnia 10 kwietnia 2020 r., złożonego w dniu 16 kwietnia 2020 r., uznaje za prawidłowe stanowisko w części dotyczącej obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez prezesa zarządu pełniącego funkcję na podstawie powołania w trybie art. 201 § 4 k.s.h. i wynagradzanego z tego tytułu.

Dnia 16 kwietnia 2020 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku, wpłynął wniosek złożony przez (...) o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek został uzupełniony poprzez dokonanie opłaty w kwocie 40 zł dnia 6 maja 2020 r.

W zaprezentowanym stanie faktycznym wnioskodawca wskazał, że reprezentowany przez pełnomocnika powołanego w trybie art. 210 § 1 k.s.h. zawarł ze Wspólnikiem (osobą fizyczną) umowę o pracę na stanowisku Prezesa Zarządu. Wspólnik ten jest wspólnikiem większościowym i posiada 50 udziałów w kapitale zakładowym (kapitał zakładowy w Spółce podzielony jest na 52 udziały). Udziały nie są uprzywilejowane. Prezes Zarządu jest jedynym członkiem zarządu Spółki. W umowie o pracę, jako zakres obowiązków wskazano: reprezentowanie Spółki i prowadzenie jej spraw łącznie z innymi członkami Zarządu stosowanie do postanowień umowy Spółki, przepisów kodeksu spółek handlowych, uchwał organów Spółki, z najwyższą starannością ocenianą przy uwzględnieniu charakteru i zakresu działalności Spółki oraz zwyczajów powszechnie respektowanych przy prowadzeniu działalności gospodarczej z zachowaniem lojalności wobec Spółki i troski o jej interesy. Obecnie wspólnik jest jedynym członkiem Zarządu w Spółce.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej, co do podstawy podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu przez Prezesa Zarządu powołanego uchwałą Zgromadzenia Wspólników, który jest jednocześnie wspólnikiem większościowym.

Prezentując zdarzenie przyszłe wnioskodawca wskazał, że wskutek planowanych zmian restrukturyzacyjnych Spółka planuje rozwiązać umowę o pracę z Prezesem Zarządu oraz powołać osobę fizyczną na stanowisko Prezesa Zarządu mocą uchwały Zgromadzenia Wspólników, która to uchwała będzie również określała wysokość wynagrodzenia za sprawowanie mandatu Prezesa Zarządu.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej, co do podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu przez Prezesa Zarządu powołanego uchwałą Zgromadzenia Wspólników Spółki, z którym jednocześnie nie zawarto umowy o pracę na stanowisko Prezesa Zarządu lub innej umowy w ramach, której osobie tej zostaną powierzone obowiązki Prezesa Zarządu.

Odnośnie stanu faktycznego wnioskodawca stoi na stanowisku, że z uwagi na ilość udziałów posiadanych przez Wspólnika pełniącego funkcję Prezesa Zarządu {50 z 52 udziałów w kapitale zakładowym), osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę na stanowisku Prezesa Zarządu nie podlega pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu.

Ugruntowane jest stanowisko, iż w przypadku nawiązaniu stosunku pracy przez Spółkę z większościowym udziałowcem dochodzi do połączenia pracy i kapitału, przez co nie są spełnione przesłanki do uznania takiego stosunku za stosunek pracy w rozumieniu art. 22 § 1 Kodeksu pracy, albowiem brak jest stosunku podporządkowania pracownika pracodawcy, co jest cechą charakterystyczną dla stosunku pracy. Brak jest zależności ekonomicznej pomiędzy pracownikiem i pracodawcą, który w zasadzie jest tą samą osobą.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych {dalej: Ustawa). Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, określono w art. 6 Ustawy. Ponadto, stosownie do art. 11 i 12 tejże ustawy ubezpieczeniom chorobowemu i wypadkowemu mogą podlegać wyłącznie niektóre z osób wskazanych w art. 6 ustawy. W rezultacie dla rozstrzygnięcia o obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie Społeczne istotne jest, czy dana osoba posiada jeden z tytułów do objęcia ubezpieczeniem określonych wskazanym przepisem. Jednocześnie wyliczenie tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowego zawarte w powyższym artykule ma charakter katalogu wyczerpującego, zamkniętego i nie podlega wykładni rozszerzającej.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku, w ocenie Wnioskodawcy Prezes Zarządu Spółki nie posiada statusu pracownika. Literalna wykładnia art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych prowadzi do konkluzji, iż regulacja nie obejmuje swym zakresem wspólników dominujących w spółkach kapitałowych. W takim przypadku brak jest podstaw do objęcia Wspólnika większościowego ubezpieczeniami społecznymi. W orzecznictwie pojawiają się poglądy, iż dominującego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością należy uznać, za osobę prowadzącą działalność gospodarczą podlegającą obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tak: m.in. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 19 lipca 2017 r., sygn. akt III AUa 410/16).

Z uwagi na powyższe, w ocenie Spółki osoba fizyczna pełniąca funkcję prezesa zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w której jest jednocześnie większościowym wspólnikiem podlega ubezpieczeniu społecznemu na podstawie art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych tj. jak wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

Odnośnie zdarzenia przyszłego wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przypadku powołania osoby fizycznej na stanowisko Prezesa Zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na mocy uchwały Zgromadzenia Wspólników, która to uchwała będzie również określała wysokość wynagrodzenia, uznać należy, iż osoba taka nie podlega zgłoszeniu do ubezpieczenia społecznego.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką handlową o kapitałowym charakterze, mającą osobowość prawną, działającą w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały i ponoszącą odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Zdolność do czynności prawnych spółki z o.o. realizuje zarząd spółki, a jego kompetencje określone są generalnie, jako prowadzenie spraw. W myśl art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych - członek zarządu powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność prawna stanowi, bowiem oświadczenie woli spółki, mocą którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego tj. podpisanie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli Spółki zależy czy to sam stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu oraz czy będzie się wiązał z wynagrodzeniem czy nie, czy też zostanie uzupełniony o odpowiedni stosunek obligacyjny w postaci umowy o pracę lub innej umowy cywilnoprawnej. Podstawą pełnienia funkcji członka zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług, jak też jedynie powołanie uchwałą zgromadzenia wspólników tj. pełnienie tej funkcji bez umowy, wyłącznie na mocy samego aktu powołania go w skład organu. Powyższe oznacza, że powołanie członka zarządu spółki przez właściwy organ nie oznacza automatycznego nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu art. 68 Kodeksu pracy i stanowi co najwyżej nawiązanie stosunku korporacyjnego, a może tez stanowić powierzenie funkcji organu. Wskazany w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych katalog osób podlegających obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, uzależnia zaistnienie tego obowiązku nie od finansowego wymiaru pełnionej funkcji, a od formy, w jakiej został powołany na stanowisko członek zarządu. Wskazany przepis nie zalicza do ubezpieczonych osoby pełniącej funkcję członka zarządu spółki, pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w tym przepisie. W konsekwencji, samo powołanie - na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych - na stanowisko członka zarządu spółki, jak również osiąganie z tego tytułu wynagrodzenia, nie skutkuje zatem powstaniem obowiązku objęcia ubezpieczeniem społecznym, jeżeli nie jest ono związane z powstaniem określonego tytułu do objęcia obowiązkiem tych ubezpieczeń wskazanego w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w wyniku np. zawarcia umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.

Treść przepisu art. 6 oraz powiązanych art. 11 i art. 12 powyżej powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - członka zarządu (na podstawie art. 201 k.s.h.) nie stanowi samoistnego tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie staje się więc pracownikiem czy zleceniobiorcą. Zatem na podstawie powołania do zarządu między spółką, a członkiem zarządu powstaje stosunek organizacyjno-prawny, który nie rodzi obowiązku ubezpieczeń społecznych, r w konsekwencji przychód z tytułu wynagrodzenia wypłaconego członkowi zarządu z tytułu pełnionej funkcji nie będzie podlegał obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 6, ust. 7 i ust. 8 ustawy - Prawo przedsiębiorców, wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł. Opłatę wnosi się w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. Jeżeli wniosek o wydanie interpretacji indywidualne nie spełnia wymogów określonych w ust. 1,3,4 lub 6, wzywa się przedsiębiorcę do usun ęcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że nieusunięcie braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia. Jeżeli braki nie zostaną usunięte w terminie, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia. W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej odrębnych zaistniałych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

W związku z okolicznością, że wnioskodawca uiścił kolejną opłatę w wysokości 40 zł w dniu 6 maja 2020 r. wydając niniejszą interpretację organ odnosi się do drugiego z zaprezentowanych zagadnień.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy). Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek

Stanowisko przedstawione przez przedsiębiorcę we wniosku z dnia 10 kwietnia 2020 r. doręczonym dnia 16 kwietnia 2020 r. dotyczące obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez prezesa zarządu pełniącego funkcję wyłącznie na podstawie powołania w trybie art. 201 § 4 k.s.h. i wynagradzanego z tego tytułu należy uznać za prawidłowe.

Zgodnie z ww. art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Powołanie Jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np.: umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu.

Pogląd, iż powołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie zawsze oznacza nawiązanie stosunku pracy pomiędzy spółką a członkiem zarządu, znajduje odzwierciedleń e w doktrynie i judykaturze. Częstokroć dochodzi do nawiązania stosunku wewnętrznego o charakterze organizacyjnym. Osoba powołana na członka zarządu, aby otrzymywać wynagrodzenie nie musi być zatrudniona jedynie na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy innej umowy cywilnoprawnej, do której stosuje się przepisy o zleceniu.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, jak zauważa też wnioskodawca, określa tytuły obowiązkowego ubezpieczenia emerytalno-rentowego, jednak żaden z nich nie obejmuje wykonywania czynności członka zarządu na podstawie uchwały organu spółki i wypłaty na tej podstawie wynagrodzenia za pełnienie tych funkcji. Treść przepisu art. 6 oraz powiązanych art. 11 i art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - członka zarządu nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, a tym samym nie rodzi obowiązku zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych prezes/członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie staja się więc pracownikiem czy zleceniobiorcą. Nie zwalnia to jednak z podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów o pracę czy umów cywilnoprawnych, o których mowa w art. 6 ust. l pkt 4 ustawy o cysternie ubezpieczeń społecznych (jeśli takowe są zawarte i to niezależnie od łączącego strony stosunku organizacyjnego) i obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłacanych w związku ze świadczeniem pracy/usług na podstawie tychże umów (przy założeniu, że nie istnieją przesłanki wyłączające z obowiązku opłacania składek jak np. zbieg tytułów do ubezpieczeń). Zakład Ubezpieczeń Społecznych odnosi się w niniejszej decyzji wyłącznie do kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym w związku ze stosunkiem organizacyjnym, jaki będzie łączył prezesa zarządu i spółkę.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. /