DI/100000/43/323/2019 - Ustalenie możliwości opłacania w bieżącym roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż ustalona na zasadach wynikających z art. 18c u.s.u.s.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w dnia 18 marca 2019 r., doręczonego dnia 22 marca 2019 r. dotyczącego możliwości opłacania w bieżącym roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż ustalona na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Dnia 22 marca 2019 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawca na wstępie wniosku wskazał, że wniosek dotyczy wyjaśnienia wątpliwości powstałych na gruncie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę (Dz. U. z 2018 r. poz. 1577, z późn. zm.), a mianowicie, czy osoba prowadząca 1 os. działalność gospodarczą w formie kancelarii adwokackiej, która osiągnęła przychód w wysokości nieprzekraczającej limitu ustawowego może korzystać z niższych składek ZUS wyliczanych w oparciu o uzyskany przychód.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą w formie kancelarii adwokackiej wyłącznie na podstawie wpisu do CEiDG. W 2018 r. osiągnął przychód nieprzekraczający limitu ustawowego, o którym mowa w powołanym akcie prawnym tj. trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia. Spełnia, również pozostałe przesłanki ustawowe. Wnioskodawca podkreśla, że nie dotyczą go wyłączenia wymienione w art. 1 ust. 11 pkt 1, 2, 3, 5 i 6 przedmiotowej ustawy. Wobec Wnioskodawcy w poprzednim roku kalendarzowym nie miały zastosowania przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego. Nie spełnia warunków określonych wart. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778, z późn. zm.). Wnioskodawca w poprzednim roku kalendarzowym prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą w sposób ciągły tj. dłużej niż 60 dni kalendarzowych. W poprzednim roku kalendarzowym nie prowadził pozarolniczej działalności, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 2 oraz 4-5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Nie wykonuje pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wobec powyższego Wnioskodawca zamierza skorzystać z możliwości płacenia niższych stawek ZUS wyliczonych na podstawie przychodu osiągniętego w roku poprzedzającym. Wątpliwości Wnioskodawcy budzi jednak wyłączenie ustawowe, o którym mowa w ar: 1 ust. 11 pkt 4 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę w zw. z art. 8 ust. 6 pkt 3 lit. a i b ustawy z dnia 13 października 1993 r. o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczące wolnych zawodów.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z ar. 1 ust. 11 pkt 4 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę, z "małego ZUS" nie może skorzystać m.in. osoba, która w poprzednim roku prowadziła pozarolniczą działalność jako osoba wykonująca wolny zawód. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 201 7 r. poz. 1778, z późn. zm.) definiuje wolne zawody posługując się odesłaniem do przepisów podatkowych. Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:

Powyższa definicja nie uwzględnia więc zawodów prawniczych.

Drugie odesłanie ustawy systemowej dotyczy przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r. Nr 80, poz. 350 z pózn zm.). Tymczasem w ustawie o PIT nie ma definicji wolnego zawodu. Zatem ustawa systemowa w art. 8 ust. 6 pkt 3 lit. b odsyła niejako w próżnię. Historycznie rzecz ujmując przedmiotowa definicja istniała w ustawie o PIT do 2001 r., ale obecnie jej nie ma, co stanowi ewidentny błąd legislacyjny.

Powyższe stanowisko wspiera wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 października 2012 r. (III AUa 291/12) dotyczący adwokata, zgodnie z którym "przepis art. 8 ust. 6 pkt 3 ustawy nie ma zastosowania do osób wykonujących wolny zawód w rozumieniu przyjętym w innych przepisach bądź i też w poglądach doktryny lub orzecznictwa, który nie został wymieniony w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym. Przyjęcie zresztą wykładni prowadzącej do wyodrębnienia dwóch grup osób na podstawie pkt 3 ust. 6 art. 8 ustawy prowadzi również do wniosku, że ubezpieczona pozostaje poza zakresem tego przepisu, bo lit. b odsyła w próżnię."

Nie posiada uzasadnionych podstaw prawnych interpretacja, zgodnie z którą należy w tej sytuacji odwołać się do definicji słownikowej wolnego zawodu lub też definicji legalnej obowiązującej na gruncie Kodeksu spółek handlowych. Ustawodawca w tym przypadku zdefiniował wolny zawód wyłącznie w oparciu o wyżej wymienione ustawy podatkowe, nie uwzględniając w tej kategorii zawodów prawniczych. Zatem jakakolwiek wykładnia rozszerzająca jest nieuprawniona i będzie stanowiła działanie contra legem Powyższe uwagi prowadzą do wniosku, że jeżeli adwokat w 2018 r. osiągnął przychód w wysokości 63.000 zł i nie obejmują go inne wyłączenia ustawowe, to w 2019 r. może korzystać z preferencyjnych stawek ZUS wyliczanych w oparciu o uzyskany przychód. Przedmiotowe stanowisko potwierdza decyzja ZUS o/Lublin z dnia 28 lutego 2019 r. DI/200000/43/46/2019.

Proszę o potwierdzenie prawidłowości powyższego stanowiska lub przedstawienie poglądu alternatywnego wraz ze stosownym uzasadnieniem.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznym zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Dodatkowo Zakład wskazuje, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualna interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, którymi jest związany.

Powyższe oznacza, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wynika to z faktu braku możliwości negowania przez Zakład okoliczności i stwierdzeń podanych przez Przedsiębiorcę we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji w zakresie opisu stanu faktycznego. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. wtoku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez Wnioskodawcę, obciąża więc jedynie przedsiębiorcę.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. weszły w życie zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wprowadzone ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę (Dz. U. z 2018 r. poz. 1577), inaczej zwana ustawą o tzw. "małym ZUS". Dodano do ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych art. 18c, który określa nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne niektórych osób prowadzących działalność gospodarcza, które spełniają warunki określone w ustawie.

Zgodnie z art. 18c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, uzależniono jest od tego przychodu.

W świetle powyższego, najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych będzie uzależniona od uzyskanego przychodu z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, który nie może przekroczyć trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku { za 2018 r. limit ten wynosi 63.000 zł).

W myśl art. 18c ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych najniższa podstawa wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. Oznacza to, iż najniższa podstawa wymiaru składek na dany rok (np. 2019 r.) nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w tym samym roku i nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na ten sam rok. Przy czym najniższą podstawę wymiaru składek, o której mowa w art. 18c ust. 1 ustawy osoba prowadząca działalność gospodarczą ustala na dany rok kalendarzowy (art. 18c ust. 3 ustawy).

Najniższa podstawa wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. Powyższe nie ma zastosowania do osób, które lub do których:

Spełnienie powyższych przesłanek powoduje, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie posiada prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż ustalona na zasadach przedstawionych w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tzw. "mały ZUS").

Zgodnie z art. 18c ust. 11 pkt 4, przepisy art. 18c nie mają zastosowania do osób, które w poprzednim roku kalendarzowym także prowadziły pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 2 - 5 ustawy. Przez prowadzenie także innej pozarolniczej działalności należy w tym przypadku rozumieć podleganie ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z danego tytułu.

Osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą jako adwokat, podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej działalności. Wnioskodawca wskazuje, że jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) wpisaną do CEIDG. Przedmiotem prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej jest działalność prawnicza.

Z informacji zawartych przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i piśmie stanowiącym jego uzupełnienie wynika także, że Przedsiębiorca nie spełnia również pozostałych przesłanek zawartych w art. 18c ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Ponadto, przychód z prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej nie przekroczył w 2018 r. kwoty 63 tys. zł (30-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę).

Zatem argumentacja zawarta we wniosku i oświadczenie Wnioskodawcy zawarte w wniosku, przemawiają za uznaniem jego stanowiska za prawidłowe pod warunkiem, że Wnioskodawca zgłoszenie do ubezpieczeń złożył w terminie ustawowym.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.