DI/100000/43/250/2016 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości składki z tytułu grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie w części finansowanej przez pracodawcę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stanowisko zawarte we wniosku Firmy (...) z dnia 29 lutego 2016 r., doręczonym dnia 2 marca 2010 r., uzupełnionym dnia 25 marca 2016 r., uznaje za prawidłowe w przedmiocie dotyczącym wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości składki z tytułu grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie w części finansowanej przez pracodawcę.

Dnia 2 marca 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 marca 2016 r. doręczonym dnia 25 marca 2016 r.

Wnioskodawca wskazał, iż planuje uregulowanie sposobu przyznawania dodatkowych świadczeń pieniężnych w postaci świadczeń medycznych (tzw. pakiet medyczny). Pracownicy, którzy wyrażą chęć, będą mogli wystąpić o świadczenie dodatkowych usług medycznych w ramach tzw. grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie oferowanego przez firmę zewnętrzną.

W tym celu Spółka planuje wprowadzić stosowne zmiany do Regulaminu Wynagradzania obowiązującego w Spółce, poprzez wprowadzenie zapisu, że Pracodawca może również finansować inne dodatkowe świadczenia medyczne na rzecz pracowników. W Regulaminie Wynagradzania Spółka ma zamiar wskazać, że Pracodawca może zapewnić pracownikom możliwość wykupienia po preferencyjnych cenach dodatkowego pakietu medycznego, zaś pracownik poniesie częściową odpłatność za składkę. Pracownicy, którzy wystąpią o ubezpieczenie na życie i zdrowie będą mogli korzystać z usług medycznych, szczepień lub ubezpieczyć się na wypadek choroby. Składka będzie w połowie finansowana przez pracownika i pracodawcę. Pracownik będzie opłacał składkę w kwocie niemniejszej niż (...) zł i nie większej niż (...) składki miesięcznej. Wysokość składki może różnić się w kolejnych latach, jednak będzie następować wg zasady, że Pracownik jest zobowiązany partycypować w kosztach dodatkowego świadczenia.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazał, iż zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. 1998 Nr 161, poz. 1106). W myśl tego przepisu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. W ocenie wnioskodawcy konstrukcja ww. przepisu jednoznacznie wskazuje, że aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów wynagradzania przewidujących partycypację pracownika (nawet jeżeli ta partycypacja jest symboliczna) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń. Uzyskanie ww. świadczeń przez pracownika po cenach niższych niż detaliczne umożliwia wyłączenie tych korzyści z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe.

W ocenie wnioskodawcy powyższe zwolnienie będzie miało zastosowanie w przedmiotowej sprawie, ponieważ zostały spełnione wszystkie przesłanki, które warunkują wyłączenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe kwoty przychodu, którą pracownik uzyskuje w związku z umożliwieniem mu przez Spółkę korzystania z pakietu medycznego. Ponadto korzyść uzyskania przez pracownika w postaci częściowego pokrycia kosztu świadczenia przez Pracodawcę stanowić będzie przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r. Nr 80, poz. 350) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Spółka zamierza potraktować częściowe pokrycie kosztów uzyskanych przez pracowników jako przychód w rozumieniu ww. ustawy osiągany przez pracowników u Pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W piśmie z dnia 24 marca 2016 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wnioskodawca wskazał, iż wartość pakietu medycznego w części finansowanej przez Spółkę stanowić będzie dla pracowników przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 307 z późn. zm.).

Ponadto, zdaniem Spółki, wartość składki grupowego ubezpieczenia na życic i zdrowie w części finansowanej przez Spółkę stanowiąca przychód pracowników nie będzie zaliczana do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, a co za tym idzie - również do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe o następującej treści: "Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: (...) 26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji".

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Zakład mocą niniejszej decyzji nie rozstrzyga również o tym, iż korzystanie z usługi ubezpieczenia w przypadku, gdy pracownik ponosi część kosztów uznać należy za uprawnienie do zakupu po cenie niższej niż detaliczna pewnego rodzaju usług, a także czy wartość danego świadczenia stanowi przychód pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, przyjmując jako prawdziwe twierdzenia w tym zakresie w opisie zdarzenia przyszłego.

Artykuł 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom, społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe i ubezpieczenie wypadkowe osób będących m.in. pracownikami (art. 6 ust. 1 wskazanej ustawy) stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 307 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

* przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236),

* wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej cytowanego rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

Jeżeli korzyści te uzyskiwane są przez pracownika w ramach stosunku pracy i stanowią przychód z tytułu zatrudnienia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pracownicy ponoszą za nie częściową odpłatność i stosowny zapis o takim uprawnieniu znajduje się m.in. w regulaminie wynagradzania, to korzystają one z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie powołanego wyżej przepisu. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego niezależnie od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

Zatem w sytuacji, gdy wartość składki z tytułu grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie w części finansowanej przez pracodawcę będzie stanowiła przychód pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz że zapis o ww. korzyściach zostanie umieszczony w stosownym regulaminie wynagradzania, a pracownicy będą ponosili częściową odpłatność za te usługi, stanowisko wnioskodawcy, iż świadczenia, o których stanowi wniosek, w części finansowane przez pracodawcę należy wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, uznać należy za prawidłowe.

Powyższe ma zastosowanie również w odniesieniu do składek na ubezpieczenie zdrowotne, do składek na Fundusz Pracy oraz składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zgodnie bowiem z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zgodnie zaś z art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 149 z późn. zm.) oraz art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2014 r. poz. 272 z późn. zm.) analogicznie ustala się składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...) Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.