DI/100000/43/241/2014 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) złożonym w dniu 27 lutego 2014 r., (uzupełnionym dnia 24 marca 2014 r.) dotyczącym wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wypłaconej pracownikowi nagrody jubileuszowej w związku z przejściem na emeryturę.

Dnia 27 lutego 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez (...) w o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 marca 2014 r. doręczonym (faksem) dnia 24 marca 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż pracownica po ukończeniu (...) roku życia z dniem (...) rozwiązała umowę o pracę na mocy porozumienia stron w związku z przejściem na wcześniejsza emeryturę.

Z dniem (...) podpisała umowę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dnia (...) pracownica osiągnęła powszechny wiek emerytalny (...miesiące) i z dniem (...) zamierza rozwiązać umowę o pracę na mocy porozumienia stron w związku z przejściem na emeryturę. Ostatnią nagrodę jubileuszową pracownica otrzymała dnia (...) za (...) lat pracy. Do nagrody za (...) lat pracy zabraknie jej w dniu rozwiązania umowy o pracę (...) miesięcy i (...) dni. Zgodnie z kodeksem pracy pracownik przechodzący na emeryturę, któremu brakuje mniej niż 12 miesięcy należy wypłacić nagrodę jubileuszową. Pracownica przechodzi na nowe świadczenie.

Przedsiębiorca powziął wątpliwość, czy nagroda jubileuszowa wypłacona w dniu (...) powinna stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nagroda wypłacona w dniu rozwiązania umowy o pracę w dniu nie powinna podlegać włączeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w związku z tym, że pracownica osiągnęła powszechny wiek emerytalny, nigdy nie korzystała z wcześniejszych wypłat nagrody jubileuszowej, pracowała bez przerwy pomimo przejścia na wcześniejsza emeryturę oraz przepis który nakazywał rozwiązanie umowy o pracę dla chcących skorzystać z wcześniejszego świadczenia przestał obowiązywać.

W piśmie z dnia 24 marca 2014 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku wnioskodawca wskazał, iż w przepisach wewnętrznych spółki tj. w regulaminie wynagradzania zawarty jest zapis stanowiący, iż nagrody jubileuszowe przysługują nie częściej niż co 5 lat. Natomiast do nabycia przez osobę, o której traktuje wniosek z tytułu upływu kolejnych 5 lat od nagrody jubileuszowej za lat pracy brakuje miesięcy i dni licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy. Ponadto nagroda jubileuszowa stanowi przychód pracowników ze stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy co do kwestii wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wypłacanej pracownicy nagrody jubileuszowej w dniu rozwiązania umowy o pracę w związku z przejściem na emeryturę należy uznać za prawidłowe.

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym., zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361, późn. zm.). Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią natomiast przychody wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, późn. zm.), gdzie w § 2 ust. 1 pkt 1 z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody uzyskane tytułem nagrody jubileuszowej (gratyfikacji) jeżeli według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.

Z powyższego wywieść należy, iż decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tego typu świadczeń pieniężnych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca przypisał periodycznemu (nie częstszemu niż co 5 lat) nabywaniu przez pracownika prawa do ich uzyskania na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u pracodawcy. Bez znaczenia prawnego pozostaje natomiast fakt daty wypłacenia tych świadczeń pracownikowi (wypłata tych świadczeń może nastąpić więc w okresie krótszym niż 5 lat od dnia uzyskania przez pracownika poprzedniej nagrody jubileuszowej).

Należy podkreślić, iż pracownik ma prawo do nagrody jubileuszowej tylko wówczas, gdy przepisy płacowe obowiązujące u danego pracodawcy przewidują takie świadczenie np. prawo do nagrody jubileuszowej wynika z postanowień układu zbiorowego pracy łub z regulaminu wynagradzania. Wymienione zakładowe źródła prawa, jeśli ustanawiają prawo do tego świadczenia, zwykle samodzielnie regulują zasady nabywania do tego uprawnienia lub odsyłają do przepisów zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (Monitor Polski Nr 44, poz. 258). Zarządzenie to nie stanowiło i nie stanowi samodzielnej podstawy do wypłacania pracownikom nagród jubileuszowych. Zarządzenie to wydano na podstawie art. 79 Kodeksu pracy, który został uchylony ustawą z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 24, poz. 110 z późn. zm.). W myśl jednak art. 11 ust. 1 ww. ustawy, obowiązującej do dnia jej wejścia w życie przepisy określające zasady wynagradzania za pracę oraz przyznawania innych świadczeń związanych z pracą, wydane na podstawie art. 79 kodeksu pracy, zachowują moc do czasu objęcia pracowników, których te przepisy dotyczą i w zakresie przedmiotu w nich normowanego - postanowieniami układu zbiorowego pracy lub innymi przepisami prawa pracy. Dyspozycja treści art. 11 ust. 2 ww. noweli ograniczał czas obowiązywania tych regulacji do jednego roku tylko do mianowanych pracowników samorządowych. W stosunku do wszystkich innych pracowników zarządzenie to zachowuje moc tak długo, jak długo pracodawcy będą korzystali z jego postanowień. Zarządzenie stosuje się warunkowo, o ile przepisy zakładowe nie zawierają innych postanowień. Pracodawca może bowiem każdą kwestę związaną z nabywaniem czy wypłacaniem nagród jubileuszowych uregulować inaczej niż stanowi zarządzenie.

Natomiast prawo do nagrody jubileuszowej po rozwiązaniu stosunku pracy przysługuje warunkowo. Zgodnie z § 9 wyżej cytowanego zarządzenia, w razie rozwiązania stosunku pracy z przyczyn w nim wymienionych pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, nagrodę tę wypłaca się w ostatnim dniu pracy.

Przyczynami rozwiązania umowy o pracę uzasadniającymi wypłatę nagrody pomimo nieprzepracowania wymaganego okresu jest przejście na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową albo na rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji lub całkowitej niezdolności do pracy z innych przyczyn niż wypadek przy pracy lub choroba zawodowa. W innych sytuacjach pracownikowi, z którym rozwiązano stosunek pracy przed dniem nabycia uprawnienia do nagrody jubileuszowej nagroda nie przysługuje chyba, że przepisy płacowe obowiązujące u pracodawcy stanowią inaczej.

W świetle powyższych należy podkreślić, iż przepis § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe powyższy znajduje również zastosowanie w sytuacji, gdy z pracownikiem rozwiązano stosunek pracy z powodu przejścia na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową albo na rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji lub całkowitej niezdolności do pracy z innych przyczyn niż wypadek przy pracy lub choroba zawodową, a do nabycia przez niego prawa do nagrody z tytułu upływu kolejnych 5 lat brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy.

Wobec wskazania wnioskodawcy, iż w regulaminie wynagradzania obowiązującym w spółce zawarty jest zapis stanowiący, iż nagrody jubileuszowe przysługują nie częściej niż co 5 lat, a do nabycia przez osobę, o której traktuje wniosek z tytułu, upływu kolejnych 5 lat od nagrody jubileuszowej przysługującej za (...) lat pracy brakuje (...) miesięcy i (...) dni licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, (czyli mniej niż 12 miesięcy) i nagroda jubileuszowa stanowi przychód pracowników ze stosunku pracy, stanowisko wnioskodawcy wskazujące, iż nagroda jubileuszowa wypłacona pracownicy w dniu rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę nie powinna stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2. ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do (...) Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.