DI/100000/43/2/2014 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku:

* uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 30 grudnia 2013 r. (uzupełnionym w dniu 30 stycznia 2014 r.) (...) z siedzibą w (...) w sprawie obowiązku uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości zaliczki wypłaconej na poczet przyszłego wynagrodzenia pracownika;

* odmawia wydania interpretacji w zakresie dopuszczalności zaliczenia okresu przebywania przez pracownika na urlopie bezpłatnym do okresu pracy pracownika, od którego zależą uprawnienia pracownicze, w tym do okresów składkowych.

W dniu 2 stycznia 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 stycznia 2014 r., doręczonym dnia 30 stycznia 2014 r.

Wnioskodawca w treści złożonego wniosku wskazał, iż pracownik spółki planuje wybrać się na trzymiesięczny urlop bezpłatny. Pracownik ten poprosił pracodawcę, aby ten wypłacał mu (co miesiąc) zaliczkę w wysokości (...) zł netto na poczet jego przyszłego wynagrodzenia.

Wątpliwości przedsiębiorcy sprowadzają się do tego, czy wypłacając zaliczkę, o której mowa powyżej będzie zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Wnioskodawca podkreśla, iż art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wymienia zaliczki na poczet przyszłego wynagrodzenia jako przychodu ze stosunku pracy, jednakże poprzez użycie zwrotu "w szczególności" można stwierdzić, że jest to katalog otwarty. W związku z tym, w ocenie przedsiębiorcy, należy uznać zaliczkę jako przychód pracownika w chwili gdy go otrzyma lub gdy zostanie postawiony do jego dyspozycji. Pracodawca - jako płatnik-ma obowiązek pobrania od niej zaliczki na podatek dochodowy. Zgodnie z powyższym, zdaniem wnioskodawcy, należy postąpić analogicznie przy naliczaniu składek społecznych ZUS. Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (...) - z pewnymi zastrzeżeniami - stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Żadne zastrzeżenia, o których mowa w tym rozporządzeniu, nie mają zastosowania do zaliczek na poczet wynagrodzenia. W identyczny sposób należy postąpić przy naliczaniu składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne (...) stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Reasumując spółka podkreśla, iż korzystanie przez pracownika z urlopu bezpłatnego zgodnie z art. 174 § 2 Kodeksu pracy powoduje, że pracodawca nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, jednakże obowiązek ten powstaje w chwili otrzymania przez pracownika zaliczki na poczet przyszłego wynagrodzenia.

W uzupełnieniu swojego wniosku z dnia 27 stycznia 2014 r. (wpływ do ZUS w dniu 30 stycznia 2014 r.) przedsiębiorca jednoznacznie oświadczył, iż wartość zaliczki, która ma zostać wypłacona w warunkach opisanych we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji będzie stanowić przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazał, że w chwili wypłacenia pracownikowi zaliczki na poczet wynagrodzenia będzie zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne. Wyłączeniu jego zdaniem, ulega w takim przypadku treść art. 174 § 2 Kodeksu pracy i w tym określonym przypadku okres ten wliczał się będzie do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, w szczególności w tym wypadku okres urlopu bezpłatnego będzie zaliczał się do okresów składkowych.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tyra przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe w zakresie obowiązki: uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości zaliczki wypłaconej poczet przyszłego wynagrodzenia pracownika.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy,

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób będących m.in. pracownikami stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 361 późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, późn. zm.),

wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zwrócić należy przy tym uwagę na fakt, iż z wyłączenia z konieczności uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają jedynie te przychody, które zostały enumeratywnie wskazane w § 2 przywołanego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Z uwagi na to, że wyłączenia te stanowią wyjątek od ogólnej zasady, iż w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika podlegają zaliczeniu wszelkie przychody uzyskiwane przez taką osobę z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy przepisy te należy interpretować ściśle.

W związku z brakiem stosownego przepisu pozwalającego na wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wypłaconej pracownikowi zaliczki na poczet przyszłego wynagrodzenia (która jak wskazuje wnioskodawca stanowi przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy), jej wartość podlegać będzie uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Uwzględnienie to powinno nastąpić w miesiącu, w którym dojdzie do faktycznej wypłaty tej zaliczki pracownikowi.

W odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego wskazać należy, iż zgodnie z treścią art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób będących pracownikami znajdują zastosowanie przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, z tym zastrzeżeniem iż nie stosuje się przy jej obliczeniu wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, jak również ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się natomiast zgodnie z art. 81 ust. 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

Tym samym wartość zaliczki, która zostanie wypłacona na poczet przyszłego wynagrodzenia pracownikowi przebywającemu na urlopie bezpłatnym będzie stanowiła również podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Jednocześnie Zakład odmawia wydania pisemnej interpretacji w zakresie dopuszczalności zaliczenia okresu przebywania przez pracownika na urlopie bezpłatnym do okresu pracy pracownika, od którego zależą uprawnienia pracownicze, w tym do okresów składkowych, Zagadnienie to nie może stanowić przedmiotu pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z uwagi na fakt, iż materii tej nie regulują przepisy, z których wynika obowiązek przedsiębiorcy do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

W odniesieniu do kwestii zaliczenia danych okresów pracowniczych jako okresów składkowych na potrzeby ustalenia prawa do przyszłych świadczeń z ubezpieczeń społecznych wnioskodawcy służy prawo do skorzystania z alternatywnego, względem pisemnej interpretacji, trybu uzyskania wyjaśnień, jakim jest wystąpienie z zapytaniem na zasadach ogólnych regulowanych przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267) do właściwej terytorialnie (wedle siedziby przedsiębiorcy) jednostki organizacyjnej Zakładu. Zapytanie takie jest wolne od opłaty.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w, Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.