DI/100000/43/173/2020

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 30 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r" poz. 300 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko (...) zawarte we wniosku z dnia 21 lutego 2020 r. złożonym w dniu 27 lutego 2020 r. dotyczące obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez członka zarządu pełniącego funkcję na podstawie powołania w trybie art. 201 § 4 k.s.h. i wynagradzanego z tego tytułu.

Dnia 27 lutego 2020 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 21 lutego 2020 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie w trybie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji oraz wyjaśnienie czy wynagrodzenie Członka Zarządu pełniącego wymienioną funkcję na podstawie aktu powołania oraz otrzymywania z tego tytułu wynagrodzenia wyłącznie na podstawie uchwały wspólników, o której mowa w art. 203¹ ustawy z dnia 15 września 2000 r., Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 505 z późn. zm., dalej jako: k.s.h.).przy równoczesnym (równoległym) zatrudnieniu w tej samej Spółce na podstawie umowy o pracę na stanowisku pracownika biurowego oznacza, że wynagrodzenie osiągane przez Członka Zarządu z tytułu wykonywanej funkcji Członka Zarządu na podstawie uchwały nie podlega obowiązkowym składkom na ubezpieczanie społeczne.

Na wstępie wnioskodawca oświadczył, że żaden z elementów stanu faktycznego na dzień złożenia wniosku o wydanie niniejszej interpretacji nie jest przedmiotem toczącego się postępowania wyjaśniającego lub kontroli, ani aby sprawa ta była rozstrzygnięta przez organ rentowy co do istoty.

Dalej wnioskodawca wskazuje, że Członek Zarządu Spółki został powołany do pełnienia funkcji członka uchwałą zgromadzenia wspólników. Podjęto również uchwałę zgromadzania wspólników określającą miesięczne wynagrodzenie z tytułu sprawowania funkcji Członka Zarządu w Spółce. Spółka nie zamierza zawierać z Członkiem Zarządu żadnej umowy o charakterze cywilnoprawnym ani pracowniczym regulującym kwestię praw i obowiązków z tytułu pełnienia funkcji Członka Zarządu. Członek Zarządu będzie wykonywał swoje obowiązki wyłącznie na podstawie aktu powołania. Oprócz powyższego wnioskodawca z tą samą osobą nawiązał jeszcze jeden stosunek prawny, mianowicie stosunek pracowniczy. W ramach tego stosunku pracownik na podstawie umowy o pracę jest zatrudniony na stanowisku pracownika biurowego. Z tytułu świadczonej pracy jako pracownik biurowy otrzymuje wynagrodzenie zgodnie z zawartą umową o pracę. Od umowy o pracę wnioskodawca jako pracodawca co miesiąc oblicza i odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Zakres praw i obowiązków z tytułu pełnienia funkcji Członka Zarządu nie pokrywa się z zakresem praw i obowiązków pracownika zatrudnionego na umowę o pracę na stanowisku pracownika biurowego.

Wnioskodawca kieruje pytanie czy wynagrodzenie Członka Zarządu pełniącego wymienioną funkcję wyłącznie na podstawie aktu powołania oraz otrzymywania z tego tytułu wynagrodzenia wyłącznie na podstawie uchwały wspólników, o której mowa w art. 203¹ k.s.h. przy równoczesnym (równoległym) zatrudnieniu w tej samej Spółce na podstawie umowy o pracę na stanowisku pracownika biurowego oznacza, że wynagrodzenie osiągane przez Członka Zarządu z tytułu wykonywania funkcji Członka Zarządu nie podlega obowiązkowym składkom na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca wyraża stanowisko, że przyjęty model w ramach, którego Członek Zarządu będzie otrzymywał wynagrodzenie za pełnienie funkcji Członka Zarządu wyłącznie na podstawie uchwały wspólników, o której mowa w art. 203¹ k.s.h. w obliczu wykonywania odmiennych obowiązków na stanowisku pracownika biurowego powoduje, że wynagrodzenie oraz ewentualne dodatkowe składniki otrzymywane wyłącznie na podstawie uchwały wspólników z tytułu pełnienia funkcji Członka Zarządu nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami podmioty podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym to osoby fizyczne, enumeratywnie wymienione w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. ). W wyliczeniu tym brak jest osób fizycznych, które pełnią funkcję Członka Zarządu w spółkach prawa handlowego na podstawie aktu powołania oraz otrzymują z tego tytułu wynagrodzenie. W rezultacie prowadzi to do wniosku, że pełnienie funkcji Członka Zarządu na podstawie powołania nie jest samoistnym tytułem do objęcia systemem ubezpieczeń społecznych, wówczas gdy wyłączną podstawą do sprawowania funkcji Członka Zarządu i otrzymywania z tego tytułu wynagrodzenia jest uchwała o powołaniu. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez organ rentowy np. decyzją interpretacyjną ZUS O/Lublin z dnia 21 stycznia 2014 r., znak: DI/200000/43/22/2018 czy decyzją interpretacyjną ZUS O/Gdańsk z dnia 20 czerwca 2018 r., znak: DI/100000/43/488/2018. Jednakże obok powołania z Członkiem Zarządu została zawarta umowa o pracą łącząca Członka Zarządu z tą samą Spółką, ale już na zupełnie innym stanowisku oraz powierzony zostanie zupełnie inny rodzaj pracy wówczas Członek Zarządu występuje wobec Spółki w "podwójnej roli".

Po pierwsze na podstawie powołania jako członek organu zarządczego Spółki, który otrzymuje wynagrodzenie wyłącznie za prowadzenie spraw Spółki. Wykonywanie czynności związanych z powołaniem na członka zarządu wynika bezpośrednio z art. 208 § 3 k.s.h.

Po drugie jako pracownik Spółki, który otrzymuje wynagrodzenie za wykonywanie zupełnie innych czynności niż wspomniane prowadzenie oraz reprezentowanie spraw Spółki.

W ocenie wnioskodawcy istnieje wyraźna różnica w charakterze wynagrodzenia wypłacanego na podstawie uchwały wspólników należnego wyłącznie za wykonywanie funkcji Członka Zarządu (prowadzeniem spraw oraz reprezentacją Spółki) od wynagrodzenia określonego w umowie o pracę, które przysługuje za wykonywanie zupełnie innych obowiązków merytorycznych. Wniosek ten potwierdza stanowisko organu rentowego, który przyjął, że jeżeli zakres obowiązków wynikających z umowy o pracę w żadnym stopniu nie pokrywa się z obowiązkami Członka Zarządu, to nie powstaje wówczas obowiązek oskładkowania przychodu wypłacanego na podstawie powołania (decyzja interpretacyjna ZUS z 8 kwietnia 2016 r., znak: WPI/200000/43/390/16).

Odnosząc się do powyższego, warunkiem braku objęcia wynagrodzenia z tytułu powołania do pełnienia funkcji Członka Zarządu składkami na ubezpieczenia społeczne jest prak "krzyżowania" się albo "zazębiania" reprezentacji i prowadzenia spraw spółki w trybie przewidzianym w kodeksie spółek handlowych z obowiązkami wykonywanymi na podstawie umowy o pracę.

Na gruncie obecnej sprawy Członek Zarządu (obecnie Prezes Zarządu) pełni funkcję wyłącznie na podstawie uchwały o powołaniu, a otrzymywane wynagrodzenie z tego tytułu wypłacane jest na podstawie uchwały wspólników na podstawie 203¹ k.s.h.

Zatem w świetle przedstawionego wyżej stanu faktycznego i stanowiska wnioskodawcy, w sytuacji gdy Członek Zarządu uchwałą wspólników został powołany do pełnienia tej funkcji i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie nie będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Taki tytuł nie został wymieniony w treści art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Podkreślenia wymaga, również fakt, że zawarcie dodatkowo umowy o pracę wykonywanej niezależnie od funkcji Członka Zarządu (brak jest "krzyżowania się" obowiązków wynikających z aktu powołania z obowiązkami wynikającymi z umowy o pracę) nie będzie miało wpływu na brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu pełnienia funkcji Członka Zarządu na podstawie uchwały wspólników. Tytułem do podlegania pod system ubezpieczeń społecznych będzie jedynie umowa o pracę. Tym samym wynagrodzenie wypłacane członkowi zarządu, z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przy jednoczesnym zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedstawione przez przedsiębiorcę we wniosku z dnia 21 lutego 2020 r. doręczonym dnia 27 lutego 2020 r. dotyczące obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez członków zarządu pełniących swe funkcje wyłącznie na podstawie powołania w trybie art. 201 § 4 k.s.h. i wynagradzanych z tego tytułu należy uznać za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z ww. art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np.: umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu.

Pogląd, iż powołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie zawsze oznacza nawiązanie stosunku pracy pomiędzy spółką a członkiem zarządu, znajduje odzwierciedlenie w doktrynie i judykaturze. Częstokroć dochodzi do nawiązania stosunku wewnętrznego o charakterze organizacyjnym. Osoba powołana na członka zarządu, aby otrzymywać wynagrodzenie nie musi być zatrudniona jedynie na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy innej umowy cywilnoprawnej, do której stosuje się przepisy o zleceniu.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, jak zauważa tez wnioskodawca, określa tytuły obowiązkowego ubezpieczenia emerytalno-rentowego, jednak żaden z nich nie obejmuje wykonywania czynności członka zarządu na podstawie uchwały organu spółki i wypłaty na tej podstawie wynagrodzenia za pełnienie tych funkcji. Treść przepisu art. 6 oraz powiązanych art. 11 i art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - członka zarządu nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie staje się więc pracownikiem czy zleceniobiorcą. Nie zwalnia to jednak z podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów o pracę czy umów cywilnoprawnych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (jeśli takowe są zawarte i to niezależnie od łączącego strony stosunku organizacyjnego) i obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłacanych w związku ze świadczeniem pracy/usług na podstawie tychże umów (przy założeniu, że nie istnieją przesłanki wyłączające z obowiązku opłacania składek jak np. zbieg tytułów do ubezpieczeń).

Jednocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie odnosi się do kwestii charakteru czynności, jakie członek zarządu świadczy na podstawie powołania oraz na podstawie umowy o pracę oraz wynagrodzenia, jakie z tych tytułów wypłaca spółka, w tym zakresie opierając się wyłącznie na okolicznościach przedstawionych przez wnioskodawcę we wniosku.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.