DI/100000/43/157/2018 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych rekompensaty wypłaconej pracownikom z tytułu likwidacji uprawnienia do nagrody jubileuszowej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) w (...) z dnia 22 stycznia 2018 r., doręczonym dnia 12 lutego 2018 r. w przedmiocie dotyczącym wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych rekompensaty wypłaconej pracownikom z tytułu likwidacji uprawnienia do nagrody jubileuszowej.

Dnia 12 lutego 2018 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez firmę (...) w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż jest podmiotem energetycznym, należącym do grupy kapitałowej (...) w Polsce, którego głównym przedmiotem działalności jest produkcja, dystrybucja i dostawa energii cieplnej oraz energii elektrycznej na terenie aglomeracji miasta (...) oraz wybranych lokalizacjach w województwie (...). W dniu 22 grudnia 2017 r. mocą postanowienia Sądu Rejonowego (...) w (...) w Krajowym rejestrze Sądowym zostało wpisane połączenie spółki (...) (spółka przejmująca) ze spółką (...) (spółka przejmowana). Z dniem połączenia (...) wstąpiła w drodze sukcesji uniwersalnej we wszystkie prawa i obowiązki, których stroną była dotychczas (...).

Równocześnie, na bazie zapisów artykułu 23¹ § 1 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej: "Kodeks pracy", Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 tekst jednolity z późniejszymi zmianami) (...) stała się z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Zatem, na bazie zapisów artykułu 241⁸ § 1 Kodeksu Pracy w okresie jednego roku od dnia przejścia zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę zobowiązana jest do stosowania wobec przejętych pracowników zatrudnionych przed dniem połączenia w (...) postanowień układu, którym byli objęci przed przejściem zakładu pracy na nowego pracodawcę. Postanowienia tego układu należy stosować w brzmieniu obowiązującym w dniu przejścia zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę. Zatem na dzień złożenia wniosku Wnioskodawca zobowiązany jest do stosowania zapisów dwóch zakładowych układów zbiorowych pracy - ZUZP obowiązującego w (...) - wobec przejętych z dniem połączenia pracowników (...) oraz ZUZP obowiązującego w (...) - wobec pracowników zatrudnionych w (...)

W związku z powyższym Wnioskodawca zamierza w drodze negocjacji z organizacjami związkowymi wprowadzić w roku 2018 w Spółce nowy ZUZP (dalej: "ZUZP") - Wspólny dla obu grup pracowników (przejętych z (...) oraz zatrudnionych w (...). Wnioskodawca przewiduje, iż w nowym ZUZP nastąpi likwidacja niektórych świadczeń, które dotychczas przewidywały zapisy ZUZP i / lub ZUZP - np. nagrody jubileuszowej, prawa do korzystania z energii elektrycznej dla potrzeb własnego gospodarstwa oraz odprawy pieniężnej w razie rozwiązania stosunku pracy w związku z nabyciem przez pracowników prawa do emerytury lub renty.

W ramach negocjacji z organizacjami związkowymi Spółka nie wyklucza podpisania porozumienia, w ramach którego pracownikom zostaną wypłacone rekompensaty w związku z likwidacją wskazanych powyżej świadczeń.

Wnioskodawca dodaje, że nagroda jubileuszowa, wypłacana na podstawie zapisów ZUZP i ZUZP, przysługiwała pracownikom po przepracowaniu określonej liczby lat u danego pracodSwcy oraz po każdym następnym 5-letnim okresie zatrudnienia. Nagroda jubileuszowa stanowiła przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 tekst jednolity z późn. zm. - dalej: "u.p.d.o.f.").

Nagroda jubileuszowa wg zapisów ZUZP przysługiwała w następującej wysokości:

- po 20 latach pracy - 200% podstawy wymiaru,

- po 25 latach pracy - 250% podstawy wymiaru,

- po 30 latach pracy - 300% podstawy wymiaru,

- po 35 latach pracy - 350% podstawy wymiaru,

- po 40 latach pracy - 400% podstawy wymiaru,

- po 45 latach pracy - 450% podstawy wymiaru,

- po 50 latach pracy - 500% podstawy wymiaru,

- po 55 latach pracy - 550% podstawy wymiaru.

Nagroda jubileuszowa wg zapisów ZUZP przysługiwała w następującej wysokości:

- po 10 latach pracy -100% podstawy wymiaru,

- po 15 latach pracy - 200% podstawy wymiaru,

- po 20 latach pracy - 300% podstawy wymiaru,

- po 25 latach pracy - 400% podstawy wymiaru.

Przedsiębiorca wskazuje, że w razie zawarcia nowego ZUZP, jego postanowienia nie będą przewidywać uprawnienia do nagrody jubileuszowej. Przedsiębiorca przewiduje jednak możliwość wypłaty jednorazowej rekompensaty z tytułu likwidacji uprawnienia do nagrody jubileuszowej wszystkim pracownikom, którzy utracą prawo do nagrody jubileuszowej.

Wnioskodawca podkreśla, że wartość przedmiotowej rekompensaty będzie stanowiła przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 u.p.d.o.f.

Wobec powyższego wnioskodawca kieruje pytanie czy rekompensata z tytułu likwidacji uprawnienia do nagrody jubileuszowej jest przychodem niestanowiącym podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, iż w jego ocenie rekompensata z tytułu likwidacji uprawnienia do nagrody jubileuszowej jest przychodem niestanowiącym podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W ocenie wnioskodawcy nie ma znaczenia czy pracownikowi, który utracił prawo do nagrody i otrzymuje rekompensatę z tego tytułu brakuje mniej lub więcej niż 5 do nabycia pierwszej lub kolejnej nagrody jubileuszowej.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 4 pkt 9 u.s.u.s. podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Przychodami ze stosunku pracy, jak wynika z art. 12 ust. u.p.d.o.f. są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nie zalicza się przychodów określonych w Rozporządzeniu. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są nagrody jubileuszowe, które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat. Co prawda przepisy Rozporządzenia nie odnoszą się wprost do rekompensat z tytułu likwidacji uprawnienia do nagrody jubileuszowej, ale zdaniem Wnioskodawcy § 2 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia ma zastosowanie także do świadczenia tego rodzaju.

Wnioskodawca dodaje, że stanowisko w przedmiocie wyłączenia rekompensaty za likwidację uprawnienia do nagrody jubileuszowej z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe potwierdził Zakład Ubezpieczeń Społecznych w:

przepisów nie częściej niż co 5 lat.

Co więcej, w uzasadnieniach ww. decyzji ZUS stwierdził ponadto, że bez znaczenia prawnego jest fakt daty wypłacenia rekompensaty pracownikowi.

Może więc ona nastąpić w okresie krótszym niż 5 lat od dnia uzyskania przez pracownika poprzedniej nagrody jubileuszowej. Taka sytuacja może mieć miejsce u wnioskodawcy w odniesieniu do niektórych pracowników, którzy w poprzednich latach otrzymali już nagrody jubileuszowe.

Wnioskodawca wskazuje, że w powyższych okolicznościach faktycznych obie ww. przesłanki będą spełnione, co prowadzi do wniosku, ze rekompensata z tytułu likwidacji uprawnienia do nagrody jubileuszowej przyznana uprawnionym pracownikom nie powinna być wliczana do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Równocześnie, na podstawie zapisów art. 20 ust. 1 u.s.u.s., art. 81 ust. 1 u.zdr., art. 104 ust. 1 u.f.p. oraz art. 29 ust. 1 u.f.g.s.p. podstawę wymiaru składek odpowiednio na ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe, ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz; Pracy oraz na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.

Skoro zatem rekompensata z tytułu likwidacji uprawnienia do nagrody jubileuszowej nie powinna być wliczana do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zdaniem Wnioskodawcy wypłacana rekompensata nie powinna być także uwzględniania w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe, zdrowotne, a także w podstawie wymiaru składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Wnioskodawca reasumując wskazał, że jego zdaniem wypłacana rekompensata z tytułu likwidacji uprawnienia do nagrody jubileuszowej jest przychodem niestanowiącym podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako; prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. wtoku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę, obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust.l w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.). Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią natomiast przychody wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 1949), gdzie w § 2 ust. 1 pkt 1 z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody uzyskane tytułem nagrody jubileuszowej (gratyfikacji) jeżeli według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat. Przepis ten znajduje również zastosowanie w sytuacji, gdy pracodawca likwidując w zakładowym układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania swych pracowników instytucję nagród jubileuszowych, przewiduje możliwość wypłaty świadczeń pieniężnych mających charakter rekompensaty za rezygnację z przyznawania nagród jubileuszowych. Z powyższego wywieść należy, iż decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tego typu świadczeń pieniężnych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca przypisał periodycznemu (nie częstszemu niż co 5 lat) nabywaniu przez pracownika prawa do ich uzyskania na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u pracodawcy. Bez znaczenia prawnego pozostaje natomiast fakt daty wypłacenia tych świadczeń pracownikowi (wypłata tych świadczeń może nastąpić więc w okresie krótszym niż 5 lat od dnia uzyskania przez pracownika poprzedniej nagrody jubileuszowej):

Tym samym, rozstrzygając możliwość wyłączenia rekompensaty spod! obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, należy wziąć pod uwagę łącznie dwie przesłanki - wypłata rekompensaty następuje w związku z likwidacją nagród jubileuszowych, a dotychczas obowiązujące zasady przyznawania i wypłaty tych nagród jubileuszowych przewidywały, że nie przysługiwały one częściej niż co 5 lat.

Jednocześnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 z późn. zm.) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe znajdzie zastosowanie również w odniesieniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Powyższe ma również zastosowanie w odniesieniu do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wynika to z brzmienia art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1065 z późn. zm.) oraz art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1256 z późn. zm.).

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.