DI/100000/43/1417/2015 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, oraz wypadkowe) od wynagrodzenia wypłacanego prezesowi zarządu spółki pełniącego tę funkcję wyłącznie na podstawie aktu powołania.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 2 lutego 2016 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/1417/2015 Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, oraz wypadkowe) od wynagrodzenia wypłacanego prezesowi zarządu spółki pełniącego tę funkcję wyłącznie na podstawie aktu powołania.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) z dnia 21 grudnia 2015 r., złożonym w dniu 28 grudnia 2015 r. w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, oraz wypadkowe) od wynagrodzenia wypłacanego Prezesowi Zarządu spółki pełniącego tę funkcję wyłącznie na podstawie aktu powołania.

UZASADNIENIE

Dnia 28 grudnia 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 21 grudnia 2015 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 stycznia 2016 r., doręczonym w dniu 18 stycznia 2016 r., m.in. poprzez jego prawidłowe podpisanie.

Wnioskodawca wskazał, iż w drodze uchwały z dnia (...) spółka powołała Prezesa zarządu. W nieodległym czasie nastąpi zmiana na stanowisku Prezesa zarządu.

Z obecnym Prezesem w zakresie powierzonych mu czynności w spółce do dnia dzisiejszego nie została zawarta żadna umowa ani o pracę ani też o innym charakterze, w szczególności w rozumieniu art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.). Spółka nie zamierza zawierać takiej umowy bowiem zarówno Prezes jak i udziałowcy spółki nie widzą na chwilę obecną konieczności zawierania takiej umowy, zaś w ich ocenie optymalnym rozwiązaniem jest wykonywanie przez jedynego członka zarządu czynności na podstawie samego aktu powołania.

Jednocześnie osoba powołana na Prezesa zarządu prowadzi działalność gospodarczą o profilu odmiennym od profilu działalności spółki. Czynności z zakresu powierzonej funkcji członka zarządu Prezes zarządu będzie sprawował poza profilem prowadzonej działalności gospodarczej. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej ww. osoba nie korzysta z tzw. preferencyjnych warunków odprowadzania składek ZUS, o których mowa w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.).Ww. osoba nie posiada ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Dalej przedsiębiorca dodaje, że na skutek planowanej zmiany na stanowisku Prezesa zarządu spółki ma zostać powołana osoba, która nie prowadzi jednoosobowej działalności gospodarczej, a obecnie zatrudniona jest na stanowisku dyrektora w innej spółce prawa handlowego (formą spółki jest sp. z o.o.). Osoba ta zatrudniona jest na umowę o pracę, od umowy tej odprowadzane są wszystkie składki na ubezpieczenie, zarówno emerytalno - rentowe jak i chorobowe oraz zdrowotne.

Wnioskodawca podkreśla, że w obu powyższych przypadkach wynagrodzenie Prezesa zarządu miałoby zostać ustalone w formie uchwały zgromadzenia wspólników spółki. Spółka działa w formie spółki z o.o. Organem stanowiącym jest zgromadzenie wspólników, które ustali wysokość wynagrodzenia. Ustalenie nastąpi w formie uchwały nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników.

Wnioskodawca nie jest spółką jednoosobową, struktura właścicielska (udziałowa) w związku ze sprzedażą udziałów przez jednego ze wspólników obecnie rozbita jest na udziałowców. Przy czym zmiana nie została jeszcze (tj. na moment złożenia niniejszego pisma) ujawniona w KRS. Zarząd może być zarówno jedno jak i wieloosobowy.

Zgodnie z § (...) ust. 1 umowy spółki zawartej w dniu (...) "w skład zarządu Spółki wchodzi od (...) do (...) członków powoływanych i odwoływanych w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością głosów". Organami spółki są zaś zgodnie z § (...) umowy zarząd i zgromadzenie wspólników.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, że w obu powyższych przypadkach, a więc zarówno w odniesieniu do osoby obecnie sprawującej funkcję Prezesa zarządu jaki i co do osoby, którą spółka zamierza powołać w skład zarządu na funkcję Prezesa zarządu - w kontekście przedstawionego stanu faktycznego, z tytułu osiąganego na podstawie powołania do pełnienia czynności zarządu uposażenia - nie będzie w ogóle obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym ani tez ubezpieczeniu zdrowotnemu. Nie będzie też obowiązku opłacania składek na fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych.

Przedsiębiorca podkreśla, że obecny Prezes zarządu - w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą - podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych oraz dobrowolnie zdrowotnemu wyłącznie z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Natomiast osoba, która ma zostać powołana w skład zarządu podlega ubezpieczeniom z tytułu umowy o pracę na stanowisku dyrektora w innej spółce.

Ponadto wnioskodawca jest zdania, że w przedstawionym stanie faktycznym w ogóle nie dochodzi do zbiegu tytułu do ubezpieczeń w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) zarówno w odniesieniu do jednej jak i drugiej osoby. W tej mierze podkreślić bowiem należy wyraźnie, że art. 6 ust. 1 tejże ustawy w ogóle nie zawiera regulacji pozwalających na "oskładkowanie" uposażenia Prezesa zarządu spółki otrzymywanego na podstawie stosunku prawnego powstałego na powyższym gruncie.

Również w przepisie art. 66 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych brak jest mowy o tytule wynikającym z powołania w rozumieniu przepisów Kodeksu Spółek Handlowych. W tej sytuacji należy wskazać, że bez wątpienia sprawowanie funkcji przez Prezesa zarządu spółki na podstawie powołania nie stanowi tytułu do ubezpieczenia społecznego ani też zdrowotnego. W związku z powyższym wnioskodawca stoi na stanowisku, że z tytułu łączącego ją z Prezesem zarządu stosunku organizacyjnego (powołania) brak jest obowiązku ubezpieczeń społecznych oraz zdrowotnego zaś od wypłacanego Prezesowi zarządu uposażenia nie będzie obowiązany płacić jakichkolwiek składek na ubezpieczenie społeczne ani zdrowotne. Brak będzie również podstaw do odprowadzania składek na fundusze pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych.

Dalej przedsiębiorca wskazuje, że zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) "obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są:

1)

pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów;

2)

osobami wykonującymi pracę nakładczą;

3)

członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, zwanymi dalej "członkami spółdzielni";

4)

osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4;

5)

osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi;

6)

posłami i senatorami pobierającymi uposażenie oraz posłami do Parlamentu Europejskiego, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 lipca 2004 r. o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej, zwanymi dalej "posłami i senatorami";

7)

osobami pobierającymi stypendium sportowe, zwanymi dalej "stypendystami sportowymi";

7a)

pobierającymi stypendium słuchaczami Krajowej Szkoły Administracji Publicznej;

8)

osobami wykonującymi odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;

9)

osobami pobierającymi zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy, zwanymi dalej "bezrobotnymi";

9a)

osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych, zwanymi dalej "osobami pobierającymi stypendium";

9b)

osobami pobierającymi stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach tynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych;

10)

duchownymi;

11)

żołnierzami niezawodowymi pełniącymi czynną służbę wojskową, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę kandydacką;

12)

osobami odbywającymi służbę zastępczą;

13)

(uchylony)

14)

(uchylony)

15)

(uchylony)

16)

(uchylony)

17)

(uchylony)

18a)

funkcjonariuszami Służby Celnej;

18b)

(uchylony)

19)

osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego;

20)

osobami pobierającymi świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osobami pobierającymi zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, a także osobami pobierającymi wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie, wynikające z odrębnych przepisów lub układów zbiorowych pracy;

21)

osobami pobierającymi świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia;

22)

członkami rad nadzorczych wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji.

Wnioskodawca wskazuje, że brak jest w powyższym zestawieniu tytułu powołania uchwałą zgromadzenia wspólników do pełnienia funkcji członka zarządu.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 6 pkt 1 ww. ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, z tego tytułu - w przypadku braku zbiegu tytułów do ubezpieczeń - obowiązuje pełne oskładkowanie w rozumieniu ww. art. 6 ust. 1 ww. ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) oraz art. 66 ustawy zdrowotnej.

Z kolei w myśl art. 201 § 4 Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013.1030 z dnia 2013.09.06 z późn. zm.) członek zarządu spółki z o. o jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników chyba, że umowa spółki stanowi inaczej. Zgodnie z § (...) ust. (...) umowy spółki zawartej w dniu (...) "w skład zarządu spółki wchodzi od (...) do (...) członków powoływanych i odwoływanych w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością głosów". Organami spółki są zaś zgodnie z § (...) umowy zarząd i zgromadzenie wspólników. W spółce nie nastąpiła zatem jakakolwiek modyfikacja postanowień ustawowych w zakresie dotyczącym wyboru członków zarządu.

W zakresie zaś obowiązku podlegania ubezpieczeniu chorobowemu wskazać należy, iż zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) "dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10". Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego - Izba Pracy z dnia 4 kwietnia 2012 r. sygn. akt I UK 427/11 "stwierdzenie w prawomocnym wyroku sądu, że strona w danym okresie czasu nie podlega obowiązkowymi ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym (art. 365 § 1 k.p.c.), prowadzi do niemożliwości objęcia go dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym w tym okresie, co w konsekwencji oznacza brak prawa do zasiłku chorobowego".

W kontekście powyższego wskazać należy, iż z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej ww. osoba podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu zaś z tytułu ww. powołania na członka zarządu takiego obowiązku brak.

Powołany powyżej przepis art. 11 ust. 2 ustawy przewiduje bowiem dobrowolną podległość ubezpieczeniu chorobowemu tylko w powiązaniu z faktycznym tytułem obowiązkowego podlegania ubezpieczeniu społecznemu.

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) "obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym". W tej mierze, podobnie jak poprzednio należałoby więc przyjąć, iż w związku z faktem, że ww. osoby ubezpieczeniom emerytalno - rentowym w przedstawionym stanie faktycznym, podlegają wyłącznie z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub odpowiednio umowy o pracę, to tylko z tego też tytułu może podlegać ubezpieczeniu wypadkowemu.

W odniesieniu do dochodu osiąganego z tytułu sprawowania funkcji członka zarządu w ww. spółce analogicznie jak powyżej ma się rzecz jeżeli chodzi o składki odprowadzane na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, bowiem brak jest tytułu do odprowadzania tych składek. Przepisy art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz art. 10 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy nic nie stanowią w tym przedmiocie.

Spółka - wnioskodawca w swym stanowisku opiera się nadto na niezwykle ważnych w swej treści oraz wydźwięku decyzjach, wydawanych uprzednio w zbliżonych stanach faktycznych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddziały w Gdańsku (decyzja z dnia 28 czerwca 2013 r. znak: DI/100000/451/763/2013 oraz Lublinie (decyzja z dnia 21 lutego 2014 r. nr 169/2014 znak WPI/200000/43/169/2014). W obu tych decyzjach Zakład Ubezpieczeń Społecznych jednoznacznie stanął na stanowisku, że nie ma obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych bowiem funkcje pełnione na podstawie powołania nie stanowią tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń.

Dalej przedsiębiorca dodaje, że w sprawie zakończonej ostateczną decyzją ZUS Oddział w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2013 r. DI/100000/451/763/2013 przedsiębiorca zwrócił się o wydanie pisemnej interpretacji wskazując, iż w spółce o strukturze udziałowej dwóch wspólników zostanie powołany w skład zarządu. Wnioskodawca miał być wspólnikiem tej spółki a jednocześnie miał wejść w skład zarządu jako jego członek. Ze spółką nie łączył go żaden stosunek kontraktowy poza powołaniem w skład zarządu. Wnioskodawca wskazywał iż w jego ocenie sam stosunek organizacyjny nie rodzi tytułu ubezpieczenia społecznego. ZUS oddział w Gdańsku zgodził się z tym stanowiskiem. W ww. decyzji ZUS wskazał, iż powołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie zawsze oznacza nawiązanie stosunku pracy pomiędzy spółką a członkiem zarządu. W tym zakresie ZUS wskazał na poglądy doktryny i orzecznictwa w szczególności na wyrok Sadu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004 r. sygn. akt I PK 51/04. Nadto zauważono, że często dochodzi do nawiązania stosunku wewnętrznego o charakterze organizacyjnym. Dopiero następstwem nawiązania stosunku obligacyjnego może być zawarcie ewentualnej umowy jednak to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków. Reasumując ZUS wskazał, iż treść przepisu art. 6 oraz powiązanych z nim art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - członka zarządu (na podstawie art. 201 k.s.h.) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania Ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.

Z kolei w sprawie zakończonej ostateczną decyzją ZUS z dnia 21 lutego 2014 r. nr 169/2014 znak WP1/200000/43/169/2014 wnioskodawca - spółka z o.o. - zwrócił się do ZUS, na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji. Przedsiębiorca wskazał w nim, że w spółce jest dwóch udziałowców będących osobami fizycznymi (każdy jest właścicielem połowy udziałów). Osoby te są jednocześnie członkami zarządu spółki - jedna jest prezesem, druga - członkiem zarządu. Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników miało podjąć w trybie art. 201 § 4 k.s.h. uchwałę przyznającą prezesowi i członkowi zarządu spółki wynagrodzenie za wykonywanie przez nich obowiązków od wskazanej daty do dnia odwołania z pełnionych funkcji. Osób tych ze spółką nie miał łączyć, poza powołaniem w rozumieniu k.s.h., żaden stosunek prawny. W szczególności nie mieli być dodatkowo zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło ani żadnego innego kontraktu cywilnoprawnego. Otrzymywane wynagrodzenie i sposób jego ustalania miały wynikać tylko i wyłącznie z uchwały będącej aktem powołania i podjętej na nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników. W związku z tą sytuacją przedsiębiorca zwrócił się do ZUS z wnioskiem o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy od wynagrodzenia za wykonywanie obowiązków prezesa i członka zarządu należne będą składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W opinii wnioskodawcy w tym stanie faktycznym funkcje pełnione przez te osoby na podstawie powołania nie stanowią tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń, co w konsekwencji wiąże się z brakiem obowiązku opłacania od nich składek. ZUS podzielił to stanowisko.

Przedsiębiorca wskazał, że wniosek należy uznać za zasadny w związku z czym wnosi o wydanie interpretacji w powyższym zakresie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej (nie przyznaje prawa ani nie stwierdza żadnego obowiązku ubezpieczeniowego), lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

W myśl zapisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, katalog osób za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w tym przepisie została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, że wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy o sus jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego. Wśród tytułów rodzących obowiązek podlegania tym ubezpieczeniom prawodawca wymienia m.in. osoby fizyczne, które na terenie Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy). Należy dodać, że osoba taka obowiązkowo podlega również ubezpieczeniu chorobowemu (art. 11 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Zgodnie natomiast z art. 201 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.) członek zarządu powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np.: umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu.

Treść przepisu art. 6 oraz art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - Prezesa Zarządu (na podstawie art. 201 k.s.h.) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe). Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie staje się więc pracownikiem czy zleceniobiorcą. Nie zwalania to jednak z podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów o pracę czy umów cywilnoprawnych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (jeśli takowe byłyby zawarte niezależnie od łączącego strony stosunku organizacyjnego) i obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłacanych w związku ze świadczeniem pracy na podstawie tychże umów (przy założeniu, że nie istnieją przesłanki wyłączające z obowiązku opłacania składek jak. np. zbieg tytułów do ubezpieczeń).

Zatem, od wynagrodzenia za pełnienie funkcji Prezesa Zarządu wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników spółki, nie powstaje obowiązek opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 oraz art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Tym samym wynagrodzenie wypłacane Prezesowi Zarządu z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (w tym ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe).

Bez znaczenia prawnego w kontekście braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe) z tytułu pełnienia funkcji Prezesa zarządu ma sam fakt, iż osoba ta jest równolegle zatrudniona na podstawie umowy o pracę, czy też prowadzi działalność gospodarczą, a w konsekwencji podlega z tych tytułów obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Jednocześnie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zawiadamia zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż nie jest właściwy rzeczowo do ustalania obowiązku o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu (a w konsekwencji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne) oraz do ustalania obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych co wynika z treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z dyspozycją treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w sprawach zasad obliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz zasad obliczania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, co wynika z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.). Natomiast w zakresie ustalenia obowiązku opłacalna składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przedsiębiorca winien zwrócić się do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 lit. c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych należy do zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl