DI/100000/43/1413/2014 - Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dodatkowej rekompensaty wypłaconej pracownikom w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 13 stycznia 2015 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/1413/2014 Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dodatkowej rekompensaty wypłaconej pracownikom w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z dnia 25 listopada 2014 r. doręczonym dnia 27 listopada 2014 r. uzupełnionym dnia 22 grudnia 2014 r. uznaje za prawidłowe w przedmiocie dotyczącym wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dodatkowej rekompensaty wypłaconej pracownikom w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

UZASADNIENIE

Dnia 27 listopada 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez spółkę (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 grudnia 2014 r. doręczonym dnia 22 grudnia 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż w dniu (...) roku (...) przyjął uchwałę w sprawie przyjęcia modelu optymalizacji zatrudnienia w (...) polegającego na wdrożeniu u każdego z pracodawców działających w Spółce Programu Dobrowolnych Odejść (dalej PDO lub Program), na warunkach określonych w Projekcie Wzorcowego Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników (...), PDO będzie wdrażany jeszcze w (...) roku, a rozwiązanie umów o pracę z pracownikami przystępującymi do Programu planową na jest na dzień (...) roku. Wnioskodawca wyjaśnia jednocześnie, że (...) działa w strukturze wielopracodawczej, gdyż zgodnie z treścią regulacji wewnętrznych każdy z (...) Spółki, jak i Centrala działająca w siedzibie Spółki ma status pracodawcy w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy.

Wobec ogólnych tendencji rynkowych koniecznym jest podjęcie działań optymalizujących strukturę zatrudnienia, mających uchronić Spółkę przed zmniejszeniem jej konkurencyjności na trudnym rynku (...), a w konsekwencji także zmniejszeniem przychodów oraz rentowności. Wdrożenie PDO w (...) roku jest niezbędne dla utrzymania pozycji Spółki na rynku, a obecna sytuacja daje możliwość zapewnienia ogółowi pracowników korzystnych warunków finansowych w ramach takiego Programu.

Zgodnie z przyjętymi przez Spółkę założeniami oraz "Projektem Wzorcowego Regulaminu PDO dla pracowników (...)", każdy z pracowników uprawniony będzie do uzyskania w ramach PDO świadczenia pieniężnego, składającego się z następujących elementów;

a)

świadczenia wynikającego z przepisów powszechnie obowiązujących, tj. odprawy określonej w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;

b)

dodatkowej Rekompensaty, stanowiącej wielokrotność wynagrodzenia pracownika obliczonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, w którym uwzględnione jest świadczenie w wysokości odpowiadającej okresowi wypowiedzenia umowy o pracę zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeksu pracy.

Wnioskodawca wyjaśnia, że PDO adresowane będzie do wszystkich pracowników danego pracodawcy w strukturze (...), PDO różnicować będzie jednak pracowników w zależności od ich sytuacji prawnej na dzień przewidziany jako dzień rozwiązania stosunku pracy. W (...) obowiązuje bowiem zawarty w dniu (...) roku "Pakiet Gwarancji Pracowniczych - Umowa dotycząca Gwarancji Pracowniczych i Socjalnych dla pracowników zatrudnionych przez (...) oraz dla pracowników zatrudnionych przez/spółki (...)" (dalej PGP), Treść PGP daje możliwość wprowadzenia PDO, a jednocześnie wprowadza konieczność wyróżnienia w ramach PDO trzech grup pracowniczych, do których PDO może zostać skierowany, różnicując te grupy w zakresie wysokości możliwych do otrzymania świadczeń w ramach PDO. W zależności od powyższego, wnioskodawca wyróżnia: (i) osoby nieobjęte Gwarancją Zatrudnienia, (ii) osoby objęte letnią Gwarancją Zatrudnienia, (iii) osoby objęte (...) letnią Gwarancją Zatrudnienia.

Na podstawie, (...) "Projektu Wzorcowego Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników (...)" dodatkowa Rekompensata wynosić będzie w przypadku:

1.

pracowników nieobjętych Gwarancją Zatrudnienia - wynagrodzenia pracownika, przyjętego jako suma świadczenia odpowiadającego przyjętemu na podstawie przepisów Kodeksu pracy maksymalnemu okresowi wypowiedzenia (...) i świadczenia dodatkowego, nie wynikającego z przepisów powszechnie obowiązujących (...), z zastrzeżeniem, iż w przypadku Pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę innej niż umowa na czas nieokreślony, Rekompensata wynosi (...) krotności wynagrodzenia za pracę;

2.

pracowników objętych letnią Gwarancją Zatrudnienia - wynagrodzenia pracownika, przyjętego jako suma świadczenia odpowiadającego przyjętemu na podstawie przepisów Kodeksu pracy maksymalnemu okresowi wypowiedzenia (i świadczenia dodatkowego, niewynikającego z przepisów powszechnie obowiązujących (...);

3.

pracowników objętych (...) letnią. Gwarancją Zatrudnienia- (...) krotność wynagrodzenia pracownika, przyjętego jako suma świadczenia odpowiadającego przyjętemu na podstawie przepisów Kodeksu pracy maksymalnemu okresowi wypowiedzenia (...) i świadczenia dodatkowego, niewynikającego z przepisów powszechnie obowiązujących (...).

W ramach PDO rozwiązanie umów o pracę nastąpi z przyczyn niedotyczących pracowników w rozumieniu ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.) a dany pracodawca zobowiązany będzie wskazać w indywidualnych świadectwach pracy pracowników, że umowa o pracę uległa rozwiązaniu z przyczyn wynikających z powyżej wskazanej Ustawy.

Zgodnie z treścią § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106), (dalej: rozporządzenie) "Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zwanych dalej "składkami" stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887) oraz § 2 ". Z uwagi na fakt, iż § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia stanowi, że podstawy wymiaru składek nie stanowią " odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego łub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie tub wydania niewłaściwego świadectwa pracy", po stronie wnioskodawcy pojawiło się pytanie:

Czy dodatkowa Rekompensata wypłacona pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o prace z przyczyn niedotyczących pracowników w ramach wdrażanego u Pracodawcy Programu Dobrowolnych Odejść na podstawie (...) Projektu Wzorcowego Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników (...)." będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W ocenie Spółki dodatkowa Rekompensata przysługująca pracownikom na podstawie "Projektu Wzorcowego Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników (...)." i wypłacona pracownikom przystępującym do PDO na zasadach określonych w przedmiotowym Regulaminie, z którymi zostaną rozwiązane umowy o pracę, nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Przedstawione powyżej pytanie dotyczy dodatkowej Rekompensaty, której podstawę i zasady wypłaty stanowi i określa "Projekt Wzorcowego Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników (...)" bazujący na PGP, tj. umowie zawartej między Spółką a działającymi w (...) organizacjami związkowymi. Głównym celem Spółki zobowiązującej się do wypłaty dodatkowej Rekompensaty pracownikom, z którymi zostaną rozwiązane umowy o pracę w ramach PDO, jest dążenie do zapewnienia pracownikom dodatkowych środków, stanowiących rodzaj rekompensaty z tytułu przeprowadzanej u Pracodawcy optymalizacji zatrudnienia. Dodatkowe świadczenie w postaci Rekompensaty, podobnie jak odprawa przysługująca na podstawie Ustawy, wypłacana będzie pracownikom objętym PDO w związku i z wyłącznej przyczyny rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników. W decyzji ZUS nr 1346/2013 z 25 października 2013 r. (sygn. WPI/200000/451/1346/2013) potwierdzone zostało, że z podstawy wymiaru składek wyłączone są rekompensaty ustalone m.in. w drodze porozumień zawartych między pracodawcą a pracownikiem. Dla przedmiotowego wyłączenia istotne jest, aby istniała więź pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy, a powstaniem roszczenia o wypłatę odprawy, odszkodowania czy rekompensaty. Zgodnie z powołaną decyzją, wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne są więc wszystkie tego typu świadczenia pieniężne, bez względu na liczbę uzyskanych odpraw, ich wysokość, inicjatora rozwiązania stosunku pracy, tryb jego zakończenia lub datę wypłaty dodatkowego świadczenia. W zakresie dodatkowych świadczeń wypłacanych w ramach programów dobrowolnych odejść z przyczyn niedotyczących pracowników - takich jak Rekompensata, której dotyczy wniosek o interpretację-wypowiedział się ZUS w decyzji z 15 czerwca 2011 r. (sygn. DI/200000/451/363/2011), w której potwierdził, że korzystają one z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Różna wysokość kwot przyznanej pracownikom dodatkowej Rekompensaty w ocenie Wnioskodawcy pozostaje bez wpływu na odpowiedź na pytanie czy takie dodatkowe świadczenia będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. W związku z rozwiązywaniem umów o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników, istnieje możliwość ustalenia odmiennych warunków przyznawania dobrowolnej odprawy poszczególnym pracownikom. Orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, że za dopuszczalne kryteria, które mogą rzutować na różne traktowanie pracowników, jeżeli chodzi o uprawnienie i wysokość odprawy, uznawane są: moment, tryb i okoliczności rozwiązania umowy o pracę (np. rozwiązanie umowy w określonym terminie na mocy porozumienia stron). Przykładowo zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2012 r., sygn. II PK 227/11 "Pogorszenie sytuacji ekonomicznej firmy skutkujące likwidacją jednego z zakładów i koniecznością uzyskania spokoju społecznego w przeprowadzeniu likwidacji oraz zapewnienie warunków dla dalszej działalności gospodarczej i ochrony pozostałych stanowisk pracy, są uzasadnioną przyczyną zróżnicowania sytuacji zwalnianych pracowników, co do dodatkowych odpraw pieniężnych", W związku z powyższym, prawo do dodatkowych odpraw, w tym dodatkowej Rekompensaty, zostało uregulowane w treści "Projektu Wzorcowego Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników (...)" w sposób zgodny z ugruntowaną linią orzeczniczą i mogą one zostać wypłacone przez Pracodawcę na zasadach przyjętych w przedmiotowym Regulaminie.

Ponadto, również, § 2 ust. 1 rozporządzenia zawiera obszerny katalog wyłączeń przedmiotowych, które mogą mieć zastosowanie w opisanym stanie faktycznym. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody m.in. w postaci rekompensaty wyplatanej pracownikom z tytułu rozwiązania stosunku pracy, w tym I tytułu rozwiązania stosunku pracy 2 przyczyn leżących po stronie Pracodawcy, Przepisy powołanego rozporządzenia nie precyzują jednak, jakie świadczenia należy rozumieć pod pojęciem rekompensat wypłacanych pracownikom z tytułu rozwiązania stosunku pracy w rozumieniu wyżej powołanego § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia. W związku z powyższym oraz zgodnie z brzmieniem § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, w ocenie Spółki, należy przyjąć, iż wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zawarte w powołanym przepisie rozporządzenia obejmuje wszystkie rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Z samej konstrukcji wyżej wskazanego przepisu wynika, wprost, że ze składek na ubezpieczenia społeczne są zwolnione zarówno świadczenia przysługujące bezpośrednio na podstawie przepisów prawa pracy, jak i inne odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu rozwiązania umowy o pracę - ustalone zarówno w drodze porozumienia pomiędzy pracodawcą a działającymi u niego organizacjami związkowymi, jak i na podstawie umowy miedzy pracodawcą a konkretnym pracownikiem. Brak w treści regulacji prawnych ograniczenia wyłączenia z podstawy oskładkowania innych odpraw i rekompensat, niż te, które przysługują na podstawie ustawowych źródeł prawa, uzasadnia stanowisko, iż również dodatkowe rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu rozwiązania stosunku pracy, na podstawie wewnątrzzakładowych porozumień lub umów pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, należy zaliczyć do katalogu wyłączeń wskazanego w § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia.

Tym samymi, dla udzielenia odpowiedzi na postawione przez Pracodawcę pytanie, nie ma znaczenia, czy odprawa przysługuje pracownikom z mocy prawa, czy jest inną odprawą, której podstawa wypłaty uregulowana jest w akcie wewnątrzzakładowym, czy porozumieniu zawartym pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, ani też jej wysokość. Jedynym i koniecznym warunkiem wyłączenia odprawy z podstawy wymiaru składek jest to. aby istniał bezpośredni związek pomiędzy wypłatą danego świadczenia a rozwiązaniem stosunku pracy. Z tego względu, dla ustalenia, czy dana odprawa powinna zostać uwzględniona w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, istotnym jest ustalenie, czy jest ona wypłacana pracownikom z tytułu rozwiązania stosunku pracy. W przedstawionym powyżej stanie faktycznym, dodatkowa Rekompensata będzie zgodnie z treścią wzorcowego regulaminu wypłacona z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników osobom przystępującym do PDO, a więc będzie bezpośrednio związana z rozwiązaniem stosunku pracy. Wobec powyższego zostaje spełniona przesłanka, pozwalająca zakwalifikować dodatkową Rekompensatę wypłaconą pracownikowi zgodnie z przedmiotowym Porozumieniem, jako odprawę § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia. Z tego względu za właściwe i uzasadnione należy przyjąć stanowisko Spółki, iż dodatkowa Rekompensata przysługująca pracownikom na podstawie (...) "Projektu Wzorcowego Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników (...)" i wypłacona pracownikom objętym PDO, z którymi zostanie rozwiązana umowa o pracę na zasadach określonych w przedmiotowym Regulaminie, nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W piśmie z dnia 19 grudnia 2014 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku przedsiębiorca wskazał, iż dodatkowa rekompensata, której dotyczy przedmiotowy wniosek o interpretację będzie stanowiła przychód pracowników ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).

Dodatkowa rekompensata, której dotyczy przedmiotowy wniosek o interpretację będzie wypłacana z tytułu rozwiązania umowy o pracę, będzie miała ścisły i nierozerwalny związek z faktem ustania stosunku pracy i nie zostałaby wypłacona w innych okolicznościach.

Ponadto, Wnioskodawca wskazał, że (...) (nazywany wewnętrznie (...) występuje z przedmiotowym wnioskiem we własnym imieniu w indywidualnej sprawie, jak również w imieniu siedmiu zakładów terenowych Wnioskodawcy, które nie są przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a jedynie działają jako osobni pracodawcy pełniąc funkcję płatnika, tj. w imieniu (...).

Wnioskodawca podkreśla, że jak wynika z wniosku Program Dobrowolnych Odejść zostanie wprowadzony w (...) u wszystkich pracodawców na warunkach określonych w "Projekcie Wzorcowego Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść dla Pracowników Program ten jest kierowany na takich samych warunkach do wszystkich pracowników zatrudnionych u pracodawców działających w ramach struktury (...) (...) oraz (...) co oznacza, że pytanie dotyczące dodatkowej rekompensaty, która jest przedmiotem wniosku z dnia 25 listopada 2014 r. dotyczy zarówno indywidualnej sprawy (...), jak i wewnętrznych pracodawców (zakładów terenowych) Wnioskodawca występuje więc z przedmiotowym wnioskiem w imieniu własnym oraz w imieniu (...) i które to podmioty nie będąc przedsiębiorcą nie są uprawnione do samodzielnego występowania z wnioskiem o interpretację na podstawie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Niniejsza interpretacja dotyczy tylko 1 wyłącznie indywidualnej sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przepisu § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U, z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) wynika, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią przychody uzyskane przez pracownika w zw. z wypłatą odpraw, odszkodowań, rekompensat wypłacanych z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. Powyższe wyłączenie określonych należności, jako niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zostało skonstruowane w sposób ogólny, bez wskazywania konkretnych przepisów prawa pracy, przyznających określone prawo do takich świadczeń. Jedynie przykładowo wymieniono, że chodzi o odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę, rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu wypowiedzenia, czy wreszcie niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. W związku z powyższym przyjmuje się, że katalog świadczeń wyłączonych z podstawy wymiaru składek zawartych w komentowanym przepisie ma charakter otwarty, a powyższe wyłączenie nie dotyczy tylko odpraw czy odszkodowań przysługujących na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących, ale również wynikających z porozumień negocjowanych ze związkami zawodowymi na poziomie zakładu pracy lub indywidualnych porozumień zawieranych ze zwalnianymi pracownikami w ramach obowiązującej zasady swobody umów, która to zasada w prawie pracy oznacza dopuszczalność regulowania w umowie wszystkich innych spraw, jeśli nie pogarsza to sytuacji pracownika w porównaniu z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Zatem, wyłączenie z podstawy wymiaru składek przychodów uzyskanych przez pracownika z tytułu odpraw znajduje zastosowanie zarówno w odniesieniu do tych odpraw mających swe źródło w ustawach szczególnych, w tym ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jak również tych wynikających z dobrowolnych porozumień zawartych między pracodawcą a pracownikiem (w sytuacjach przewidzianych przez umowę o pracę lub w późniejszych porozumieniach między pracodawcą a konkretnym pracownikiem) lub w sytuacjach kiedy doszło do wygaśnięcia umowy o pracę.

Przywołany przepis § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia znajduje zastosowanie jedynie w przypadku, gdy wypłata np. odprawy, dodatkowej odprawy, rekompensaty lub dodatkowej rekompensaty - mającej charakter odprawy pieniężnej - pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy.

Warunkiem zastosowania wskazanego przepisu jest to, aby wypłata odprawy lub np. dodatkowej rekompensaty pozostawała w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy. Jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę takiego świadczenia winno być ustanie zatrudnienia. Oznacza to, iż tego typu świadczenia nie mogą być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach niż pozostających w ścisłym związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Wobec oświadczenia wnioskodawcy, iż dodatkowa rekompensata, o której stanowi wniosek będzie stanowiła przychód pracowników ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) oraz będzie wypłacana z tytułu wygaśnięcia stosunku pracy i ich wypłata będzie miała ścisły i nierozerwany związek z faktem ustania stosunku pracy i nie zostałaby wypłacona w innych okolicznościach, stanowisko wnioskodawcy, uznać należy za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl