DI/100000/43/1406/2015

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 1 grudnia 2015 r. doręczonym dnia 7 grudnia 2015 r. przez Panią (...) w zakresie podlegania obowiązkowi ubezpieczeń społecznych.

Dnia 7 grudnia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek Pani (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 7 stycznia 2016 r. doręczonym dnia 11 stycznia 2016 r.

Wnioskodawczyni wskazała, iż we wrześniu 2014 r. na potrzeby podpisania kontraktu menedżerskiego ze spółką (...) założyła działalność gospodarczą w zakresie obejmującym między innymi doradztwo w zakresie prowadzania działalności gospodarczej i zarządzania. Kontrakt został podpisany, Wnioskodawczyni zastała powołana na członka Zarządu Spółki. W ramach swoich obowiązków Wnioskodawczyni świadczy usługi zarządzania, polegające na osobistym zarządzaniu powierzonymi obszarami działalności Spółki przypisanymi do funkcji Zarządzającego pełnionej w Zarządzie Spółki i zgodnie z uchwałą Zarządu w sprawie podziału kompetencji między Członkami Zarządu (...) wraz z reprezentacją Spółki wobec organów państwowych, organów samorządu terytorialnego i innych podmiotów trzecich. Za swoje usługi co miesiąc wystawia fakturę VAT. W ramach prowadzonej przez siebie działalności nie uzyskuje innych dochodów, poza tymi, które wynikają z kontraktu menedżerskiego podpisanego z (...).

Od września 2014 r. Wnioskodawczyni opłaca, jako przedsiębiorca, składki społeczne, zdrowotną i Fundusz Pracy. Od września 2014 r. (...) jako zleceniodawca opłacał, na zasadach umowy zlecenia składkę zdrowotną od kontraktu menedżerskiego.

Od 17 czerwca 2015 r., w związku z uchwałą Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów, z dnia 17 czerwca 2015 r. (sygnatura akt III UZP 2/15), zleceniodawca odprowadza składki społeczne, zdrowotną i na Fundusz Pracy.

W związku z opisanymi wyżej okolicznościami Wnioskodawczyni zwraca się o wydanie pisemnej interpretacji, udzielającej odpowiedzi na następujące pytania:

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawczyni wskazuje, iż kontrakt menedżerski jest umową nienazwaną, dotychczas nieuregulowaną w przepisach prawa cywilnego. W praktyce kontrakt menedżerski występuje jako umowa o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o umowie zleceniu, a tym samym osoby wykonujące takie umowy podlegają ubezpieczeniom społecznym na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców.

Zgodnie z art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się na równi z przychodami uzyskiwanymi z tytułu wykonywanych umów zlecenia czy o dzieło, przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

W rezultacie dla menedżera, który ma wpis do ewidencji działalności gospodarczej w zakresie zarządzania i jednocześnie ma zawartą umowę kontraktu menedżerskiego, przychód uzyskany z tej umowy - dla potrzeb opłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych - jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście. Skoro wg ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z działalności wykonywanej osobiście nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej, to wykonanie umowy powoduje powstanie przychodów z działalności wykonywanej osobiście. W rozumieniu powołanej ustawy nie jest wiec wykonywaniem działalności gospodarczej i tak należałoby potraktować przychody, uzyskiwane przez Wnioskodawczynię z tytułu umowy kontraktu menedżerskiego. W konsekwencji, uwzględniając fakt, że podstawowe kwestie prawne kontraktu menedżerskiego regulują przepisy Kodeksu cywilnego, a kontrakt menedżerski jest zaliczany do umów o świadczenie usług, do których stosuje się odpowiednie przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.) - wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy stwierdzić, ze stanowi on tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Umowa kontraktu menedżerskiego jest traktowana jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a nie jako umowa w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni podnosi, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu umowy zlecenia, jest co do zasady przychód ustalony zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a skoro ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącza umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem jako odrębne źródło przychodu od pozarolniczej działalności gospodarczej, to uzyskiwany przychód rodzi obowiązek opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne, w sytuacji gdy członkowie Zarządu Spółki wykonują umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem.

Powyższe skutkuje zaistnieniem dla takich osób fizycznych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych z tytułu kontraktu menedżerskiego, do których stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu, w sytuacji, gdy w ramach wpisu do ewidencji działalności gospodarczej uzyskują wyłącznie przychody z tytułu tychże umów. W konsekwencji osoba fizyczna (członek zarządu), z którą zawarto umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania - kontrakt menedżerski - podlega ubezpieczeniom na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawczyni, w przypadku realizacji kontraktu menedżerskiego, z tytułu którego Zleceniodawca odprowadza składki społeczne, zdrowotną i na Fundusz Pracy, a Wnioskodawczyni nie osiąga innych dochodów z zarejestrowanej działalności gospodarczej, nie ma ona obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Podkreślić przy tym należy, że ponieważ wynagrodzenie, uzyskiwane z tytułu wyżej wymienionej umowy jest wyższe od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących działalność gospodarczą, również składki odprowadzane przez Zleceniodawcę na składki społeczne, zdrowotną i Fundusz Pracy, są wyższe niż byłyby w przypadku, opłacania ich przez Wnioskodawczynię w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 7 stycznia 2016 r. doręczonym dnia 11 stycznia 2016 r. wnioskodawczyni wskazała, iż przychody uzyskiwane przeze nią w ramach zawartego kontraktu menedżerskiego ze spółką (...) zgodnie z artykułem 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwalifikowane są jako dochody uzyskiwane z działalności wykonywanej osobiście.

Wynagrodzenie uzyskiwane z tytułu zawartej umowy będzie wyższe od najniższej obowiązującej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, w związku z czym również odprowadzane składki będą wyższe niż składki przewidziane dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej wnioskodawczyni nie uzyskuje innych dochodów niż te wynikające z zawartego przez nią kontraktu menedżerskiego z (...).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Tym samym, nie każda sprawa wymieniona w art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych może stanowić przedmiot interpretacji.

Z brzmienia powyższych przepisów wynika jednoznacznie, iż wydanie pisemnej interpretacji dotyczy wyłącznie tych przepisów, z których bezpośrednio wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę składek na ubezpieczenie społeczne w jego indywidualnej sprawie.

Wydając pisemną interpretację Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada kompetencji do wypowiadania się w kwestii obowiązków osób trzecich (takich jak pełniąca rolę płatnika składek spółka) czy w kwestiach podatkowych (takich, jak określenie charakteru przychodów).

Jednocześnie stanowisko wyrażone przez Panią (...) we wniosku o wydanie interpretacji w zakresie podlegania obowiązkowi ubezpieczeń społecznych uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby prowadzące pozarolniczą działalność, natomiast zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Wedle przepisu art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek (art. 11 ustawy).

Dokonując uzupełnienia wniosku pismem z dnia 7 stycznia 2016 r. Pani (...) poinformowała, iż z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie uzyskuje żadnych innych przychodów poza przychodami z kontraktu menedżerskiego. Jednocześnie przychody uzyskiwane przez wnioskodawczynię w ramach ww. kontraktu są kwalifikowane jako dochody uzyskiwane z działalności wykonywanej osobiście.

Przedsiębiorca, który w ramach wykonywanej działalności zawarł kontrakt menedżerski na zarządzanie spółką i z działalności gospodarczej obok kontraktu nie uzyskuje innych przychodów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, nie jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, lecz jako zleceniobiorca, czyli podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu i dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

W opisanym przypadku, składki, zdaniem wnioskodawczyni, winny być opłacane jedynie z tytułu kontraktu menedżerskiego, jednak w opisie stanu faktycznego wnioskodawczyni wskazuje, iż datą, od której składki na ubezpieczenia społeczne są opłacane z tytułu zawartego kontraktu, jest (w związku z uchwałą Sądu Najwyższego w sprawie o sygn. akt III UZP 2/15), dzień 17 czerwca 2015 r. Od tej też daty, zdaniem wnioskodawczyni, powinna ona zaprzestać opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności gospodarczej. Jednocześnie z wniosku wynika, iż kontrakt został zawarty przed tą datą, a to oznacza, iż to od dnia zawarcia kontraktu, a nie od dnia 17 czerwca 2015 r., składki na ubezpieczenie społeczne powinny być opłacane z tego tytułu.

Równocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponownie informuje, iż nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie na co wskazuje treść ww. art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego organ zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni jest uprawniona do wniesienia podania do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia (w sprawie obowiązku o opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne) oraz do Ministra Pracy i Polityki Społecznej (w sprawie składek na Fundusz Pracy). Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania (...).

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.