DI/100000/43/139/2016 - Ustalenie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty ewentualnego przysporzenia majątkowego uzyskiwanego przez kluczowych pracowników spółki z tytułu, uczestnictwa w programie motywacyjnym.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121, z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) S. A. z siedzibą w (...) z dnia 28 stycznia 2016 r. złożonym w dniu 3 lutego 2016 r., dotyczącym nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty ewentualnego przysporzenia majątkowego uzyskiwanego przez kluczowych pracowników spółki z tytułu, uczestnictwa w programie motywacyjnym.

Dnia 3 lutego 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) S. A. z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wskazał, że jest wiodącym producentem regałów sklepowych w Europie, z szeroką siecią dystrybucji w wielu krajach. Spółka jest częścią grupy kapitałowej (...), do której należą m.in. (...) S.A. oraz (...) Sp. z o.o.

W celu zwiększenia motywacji pracowników do osiągania jak najlepszych wyników finansowych przez Spółkę oraz umożliwienia pracownikom uzyskania dodatkowych dochodów w wysokości ściśle powiązanej z wynikami finansowymi (...) S.A. oraz (...) Sp. z o.o. (dalej łącznie jako: Grupa (...)), a których możliwość realizacji jest odroczona w czasie, (...) Spółka wprowadziła program motywacyjny (dalej: Program).

Programem zostali objęci kluczowi pracownicy Spółki (dalej: Uczestnicy). Program ma przyczynić się do osiągnięcia jak najlepszych wyników oraz utrzymania pozycji rynkowej Grupy (...), w tym Spółki.

W ramach Programu, na mocy zawartej z każdym z Uczestników umowy cywilnoprawnej o pochodne instrumenty finansowe (dalej: Umowa), nastąpiła kreacja pochodnych instrumentów finansowych (dalej: Jednostki Uczestnictwa). Jednostka Uczestnictwa utożsamia prawo Uczestnika do uzyskania określonej wartości finansowej, pozostającej w bezpośredniej relacji do wyników finansowych Grupy (...) za dany rok obrotowy.

Instrumentami bazowymi dla Jednostek Uczestnictwa są następujące wskaźniki finansowe (dalej: Wskaźniki):

Wskaźniki zostały zdefiniowane w Regulaminie Programu.

Zgodnie z Umowami Jednostki Uczestnictwa są niezbywalne. Nieosiągnięcie progów minimalnych przez Wskaźniki wpływa na wartość Jednostek Uczestnictwa w zależności od poziomu wagi, jaka została przypisana danemu Wskaźnikowi. W przypadku braku osiągnięcia zysku netto przez Grupę (...), realizacja Jednostek Uczestnictwa nie będzie możliwa. Wartość Jednostki Uczestnictwa na dzień realizacji będzie zależna bezpośrednio od wysokości Wskaźników wymienionych wyżej i algorytmu liczenia ceny Jednostki Uczestnictwa. Szczegółowy mechanizm obliczania wartości Jednostek Uczestnictwa, oparty na wartości Wskaźników, został ustalony w Regulaminie Programu.

W przypadku nieosiągnięcia celów indywidualnych, określonych w Umowie, część Jednostek Uczestnictwa ulegnie automatycznemu umorzeniu. Do realizacji mogą być przedstawione jedynie Jednostki Uczestnictwa, które nie uległy umorzeniu. Realizacja Jednostek Uczestnictwa będzie mieć formę rozliczenia pieniężnego i będzie polegać na żądaniu od Spółki wypłaty środków pieniężnych i, w następstwie tego, na wypłacie przez Spółkę środków pieniężnych na rzecz Uczestnika (dalej: Realizacja), na zasadach określonych w Umowie. Realizacja Jednostek Uczestnictwa będzie mogła nastąpić dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego (rok obrotowy Spółki), do którego są one przyporządkowane oraz opublikowaniu informacji na temat wartości Wskaźników.

Wnioskodawca wskazuje, iż Jednostki Uczestnictwa w dniu zawarcia Umowy nie przedstawiały żadnej wartości rynkowej. Nie była ona możliwa do obliczenia, gdyż w dniu zawarcia Umowy nie były znane wartości Wskaźników, od których zależy możliwość Realizacji Jednostek Uczestnictwa. Uczestnictwo w Programie jest dobrowolne. Nabycie Jednostek Uczestnictwa było nieodpłatne. Każdemu Uczestnikowi przysługuje określona w Umowie liczba Jednostek Uczestnictwa. Fakt przystąpienia do Programu nie daje Uczestnikom żadnych natychmiastowych ani pewnych co do wartości korzyści, gdyż Realizacja Jednostek Uczestnictwa uzależniona jest od kształtowania się wartości Wskaźników, w tym osiągnięcia przez te Wskaźniki minimalnych wartości. Jednym z warunków Realizacji Jednostek Uczestnictwa jest ponadto pozostawanie przez Uczestnika w takim samym stosunku prawnym ze Spółką (umowa o pracę) na dzień zakończenia roku obrotowego, jak w dniu zawarcia Umowy.

Spółka podkreśla, że prawo uczestnictwa w Programie potwierdzone zawartą Umową jest niezależne od zapisów umowy o pracę łączącej Uczestnika ze Spółką i w żaden sposób nie wpływa na wysokość wynagrodzenia za pracę. W związku z wdrożeniem Programu, Spółka wystąpiła do Ministra Finansów z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej na gruncie przepisów prawa podatkowego dotyczącej jego skutków na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm., dalej: Ustawa PIT).

Wnioskodawca wskazuje także, iż w interpretacji indywidualnej z dnia 13 sierpnia 2015 r. (sygn.(...)) Dyrektor Izby Skarbowej w działając w imieniu Ministra Finansów, potwierdził, że ewentualne przysporzenie majątkowe uzyskiwane przez Uczestników z tytułu uczestnictwa w Programie powinno być kwalifikowane jako przychód z kapitałów pieniężnych (a nie jako przychód ze stosunku pracy) podlegający opodatkowaniu w momencie realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa, a w konsekwencji na Spółce nie będą ciążyły obowiązki płatnika w rozumieniu Ustawy PIT.

Wątpliwości przedsiębiorcy budzi to, czy z tytułu realizacji Programu na Spółce będą ciążyć obowiązki płatnika składek na gruncie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121, dalej: ZUS).

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazał, że jego zdaniem z tytułu realizacji Programu na Spółce nie będą ciążyć obowiązki płatnika składek na gruncie ZUS.

Jak wskazuje wnioskodawca na podstawie art. 4 pkt 2 lit. a ZUS, płatnikiem składek jest pracodawca - w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład.

Następnie współka wskazuje, iż na gruncie art. 18 ust. 1 ZUS, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1 -3 i pkt 18a stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12. W myśl art. 4 pkt 9 ZUS, przez przychód rozumie się przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Biorąc pod uwagę treść ww. regulacji wnioskodawca stwierdza, iż aby przychód danego pracownika stanowił podstawę wymiaru składek, przychód ten powinien stanowić przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Przedsiębiorca podkreśla, że ewentualne przysporzenie majątkowe uzyskiwane przez Uczestników z tytułu uczestnictwa w Programie należy kwalifikować jako przychód z kapitałów pieniężnych, a nie jako przychód ze stosunku pracy. W rezultacie, na Spółce nie będą ciążyć obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych. Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna z dnia 13 sierpnia 2015 r. (sygn.) wydana na rzecz S.A. przez Dyrektora Izby Skarbowej w działającego w imieniu Ministra Finansów.

W rezultacie, skoro ewentualny przychód uzyskany przez Uczestnika Programu nie będzie stanowił dla Uczestnika przychodu ze stosunku pracy, a na Spółce nie będą ciążyć obowiązki płatnika na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, to tym samym z tytułu realizacji Programy na Spółce nie będą ciążyć również obowiązki płatnika składek na gruncie ZUS.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty ewentualnego przysporzenia majątkowego uzyskiwanego przez kluczowych pracowników spółki z tytułu uczestnictwa w programie motywacyjnym, uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m.in. rozstrzygnięcia czy dany składnik wynagrodzenia stanowi przychód ze stosunku pracy. Jak stanowi art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.). Dlatego też, Zakład wydając interpretację w danej sprawie poprzestaje na oświadczeniu wnioskodawcy, iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowią bądź nie stanowią przychodu pracownika ze stosunku pracy, traktując takie oświadczenie jako element stanu faktycznego.

Nadmienić w tym miejscu należy także, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Dla rozstrzygnięcia, czy dany przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji czy powstaje obowiązek opłacania składek m.in. na te ubezpieczenia, decydujące znaczenie ma, czy dla celów podatkowych zostanie on zakwalifikowany jako przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub z tytułu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

Rzeczony przychód w sytuacji opisanej we wniosku nie został przez wnioskodawcę zakwalifikowany jako przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, w związku z czym stanowisko wnioskodawcy wskazujące, że świadczenia o których mowa we wniosku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.