DI/100000/43/1365/2015 - Obniżenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) z dnia 26 listopada 2015 r. doręczonym dnia 27 listopada 2015 r. o wydanie pisemnej interpretacji dotyczącej obniżenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Dnia 27 listopada 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 26 listopada 2015 r., złożony przez (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 grudnia 2015 r. doręczonym dnia 18 grudnia 2015 r. oraz pismem z dnia 2 stycznia 2016 r. doręczonym dnia 8 stycznia 2016 r.

Wnioskodawca wniósł o wydanie o wydanie pisemnej interpretacji dotyczącej:

Wnioskodawca przywołuje przepis art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, które stanowią:

9. Za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu.

10. Zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, o których mowa w ust. 9, stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.

Następnie wnioskodawca przedstawia następujący przykład;

Przykładowy miesiąc grudzień 2015 r.:

zdaniem wnioskodawcy płatnik składek za miesiąc grudzień 2015 może obniżyć składki za 15 dni przebywania ubezpieczonego (...) na zwolnieniu lekarskim.

Pismem z dnia 14 grudnia 2015 r. wnioskodawca uzupełnił wniosek, zgodnie z wezwaniem z dnia 8 grudnia 2015 r. doręczonym dnia 14 grudnia 2015 r., o oryginalny podpis. Jednocześnie pismem z dnia 23 grudnia 2015 r. doręczonym dnia 31 grudnia 2015 r. wnioskodawca został wezwany o uzupełnienie stanu faktycznego wniosku poprzez wskazanie czy;

- wnioskodawca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej deklaruje najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18 ust. 8 i art. 18a ust. l ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. j poz. 121 z późn. zm.),

- z tytułu niezdolności do pracy wnioskodawca, spełnia warunki do przyznania zasiłku chorobowego.

W piśmie zaznaczono, iż, w myśl art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.), przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji jest obowiązany przedstawić stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie. Koniecznym dla wydania pisemnej interpretacji w niniejszej sprawie jest zawarcie dwóch powyższych informacji w uzupełnieniu wniosku. W trybie art. 10 ww. ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada uprawnień, by samodzielnie poczynić powyższe ustalenia. W przewidzianym trybie organ rentowy nie posiada kompetencji do prowadzenia postępowania wyjaśniającego czy dowodowego.

W odpowiedzi wnioskodawca w piśmie z dnia 2 stycznia 2016 r. doręczonym dnia 8 stycznia 2016 r. przywołał fragment wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie o sygn. akt II UK 136/14, stwierdził, iż jego stanowisko jest ostateczne i powielił treść wniosku z dnia 26 listopada 2015 r. Wnioskodawca nie wskazał, iż z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej deklaruje najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18 ust. 8 i art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych {Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), a z tytułu niezdolności do pracy wnioskodawca spełnia warunki do przyznania zasiłku chorobowego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji należy uznać za nieprawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Natomiast art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., wskazuje, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z art. 18 ust. 8 ww. ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Natomiast przepis art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Z kolei dyspozycja treści art. 18a ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, iż powyższy przepis nie ma zastosowania do osób, które: prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność; wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Zatem podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osoby prowadzącej pozarolniczą działalność, stanowi zadeklarowana kwota, która nie może być jednak niższa od określonego ustawą minimum. Stanowi ją kwota odpowiadająca 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe dla ubezpieczonych opłacających składki na zasadach ogólnych (art. 18 ust. 8 ustawy ww. ustawy), lub 30% minimalnego wynagrodzenia dla ubezpieczonych opłacających składki na warunkach określonych w art. 18a ustawy ww. ustawy.

Jak wskazał wnioskodawca, art. 18 ust. 9 i ust. 10 stanowią, iż za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu. Zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.

Istotnym jest więc, iż aby stwierdzić możliwość zmniejszenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne koniecznym jest wykazanie, iż wnioskodawca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej deklaruje najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18 ust. 8 i art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) oraz, iż z tytułu niezdolności do pracy, wnioskodawca spełnia warunki do przyznania zasiłku chorobowego. Co istotne, fakt nieprowadzenia działalności w czasie choroby jest bez znaczenia. Przedsiębiorca musi posiadać prawo do zasiłku chorobowego, a więc podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i spełniać warunki do przyznania zasiłku. W opisanym przypadku wnioskodawca nie wykazał, iż powyższe warunki zostały spełnione.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego we (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.