DI/100000/43/1353/2018 - Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) złożonym w dniu 11 grudnia 2018 r. dotyczące prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Dnia 11 grudnia 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 stycznia 2019 r. doręczonym dnia 18 stycznia 2019 r.

Wnioskodawca wskazał, że w okresie od 1 października 2017 r. do 30 września 2018 r. pozostawał w stosunku pracy z i w ramach odbywania stażu lekarza dentysty. Wnioskodawca wykonywał w tym czasie na rzecz wskazanego powyżej podmiotu zadania z zakresu staży cząstkowych. Podejmowane przez wnioskodawcę czynności odpowiadały określonym w ramowym programie stażu podyplomowego lekarza dentysty stanowiącego załącznik nr 2 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 września 2012 r. w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 474). Zgodnie z rzeczonym programem wnioskodawca zobowiązany był do odbycia 8 cząstkowych staży (z zakresu stomatologii zachowawczej, stomatologii dziecięcej, chirurgii stomatologicznej, protetyki stomatologicznej, periodontologii, ortodoncji, ratownictwa medycznego, orzecznictwa lekarskiego, bioetyki oraz prawa medycznego). Zakończenie i rozliczenie uczestnictwa w powyżej wymienionych szkoleniach stażowych stanowi zgodnie z art. 5 ust. 8 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778), dalej jako: uzl, podstawę do ubiegania się przez lekarza dentystę - stażystę o prawo wykonywania zawodu, niezbędne do prowadzenia samodzielnej obsługi pacjentów. W dniu 9 października 2013 r. wnioskodawca uzyskał prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty. Następnie w dniu 15 października 2018 r. rozpoczął po raz pierwszy w życiu prowadzenie działalności gospodarczej. W jej ramach podjął na podstawie umowy zlecenia współpracę z podmiotem, z którym łączył go stosunek pracy w ramach stażu podyplomowego.

W związku z powyższym wnioskodawca zwraca się z zapytaniem, czy w świetle przepisów usus, wnioskodawcy przysługuje uprawnienie do obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe według tzw. stawki preferencyjnej, tj. wskazanej w art. 18a ust. 1 tej ustawy.

W ocenie wnioskodawcy zasadnym jest stosowanie w stosunku do niego art. 18a ust. 1 usus, ponieważ w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej, nie prowadził innej działalności gospodarczej. Wnioskodawca wskazuje, iż spełnia on wszystkie przesłanki wskazane w powyższym przepisie uprawniające do obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe według tzw. stawki preferencyjnej. Co więcej, nie wypełnia on żadnej z przesłanek wskazanych w art. 18a ust. 2 usus., prowadzi po raz pierwszy pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej zaś czynności, które wykonywał na rzecz ówczesnego pracodawcy, z którym aktualnie łączy go stosunek zlecenia w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, mają odmienny charakter i zakres od wykonywanych obecnie. W trakcie trwania stażu podyplomowego wykonawca wykonywał na rzecz pracodawcy jedynie porządkowe czynności umożliwiające prawidłowe funkcjonowanie poradni stomatologicznej oraz niektóre czynności lecznicze, podczas gdy jako samodzielny przedsiębiorca świadczy na rzecz wskazanego powyżej podmiotu wszelkie usługi stomatologiczne. Takie ukształtowanie sytuacji wnioskodawcy koresponduje z treścią art. 15 ust. 3a i 3b uzi, które wyraźnie wskazują, iż lekarz odbywający staż podyplomowy wykonuje zawód na podstawie ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza dentysty pod nadzorem lekarza dentysty wykonującego zawód co najmniej 5 lat i uprawniony jest do podejmowania szeregu czynności jedynie po konsultacji z opiekunem. Wyjątkiem są sytuacje nagłe, w których i tak lekarz dentysta-stażysta może podjąć stosowne działania dopiero po uzyskaniu opinii lekarza dentysty. Lekarz dentysta-stażysta nie jest także uprawniony do wystawiania recept ani wydawania opinii i orzeczeń lekarskich. Stwierdzić należy więc, iż zakres uprawnień czynności lekarza-stażysty jest w znacznym stopniu ograniczony. Spowodowane jest to charakterem tej formy doskonalenia zawodowego, jaką jest staż podyplomowy - ma on na celu przygotowanie lekarza-stażysty do wykonywania zawodu lekarza dentysty. Staż podyplomowy przewidziany przepisami uzi jest więc szkoleniem zawodowym prowadzącym po jego odbyciu do uzyskania uprawnień do samodzielnego wykonywania zawodu. W efekcie powyższego w uzi przyjęto więc model ścisłego nadzoru nad wszelkimi działaniami lekarza dentysty-stażysty. Może on wykonywać zabiegi i podejmować jakiekolwiek inne czynności lecznicze w stosunku do pacjentów jedynie po uzyskaniu szczegółowych wytycznych od swego opiekuna. Wnioskodawca na etapie odbywania stażu podyplomowego nie był upoważniony aby samodzielnie rozstrzygać pojawiające się problemy lub wydawać orzeczenia w stosunku do pacjenta. Z kolei podejmując współpracę już jako przedsiębiorca, ma możliwość i obowiązek samodzielnego decydowania o sposobie i organizacji swej pracy, rozstrzyganiu pojawiających się w trakcie wykonywania zabiegów zagadnień oraz udzielania porad stomatologicznych według własnego stanu wiedzy, bez konieczności uprzedniego ich konsultowania. Praca wnioskodawcy nie jest poddawana takiej kontroli jak praca lekarza dentysty-stażysty. Biorąc pod uwagę fakt, iż wprowadzenie do usus art. 18a ust. 2 pkt 2 miało na celu przeciwdziałanie rozwiązywaniu umów o pracę w celu podjęcia działalności pozarolniczej we współpracy z dotychczasowym pracodawcą oraz przedstawiony stan faktyczny, nie można przyjąć, zdaniem wnioskodawcy, iż spełnia on przesłanki określona we wspomnianym przepisie. Mając na względzie cel stażu podyplomowego lekarza dentysty oraz różnice w statusie zawodowym lekarza dentysty-stażysty i lekarza dentysty stwierdzić należy, iż odbycie stażu służy przygotowaniu zawodowemu osoby posiadającej wyższe wykształcenie lekarsko-dentystyczne do wykonywania samodzielnie zawodu lekarza dentysty. W niniejszej sytuacji wnioskodawca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w formie indywidualnej praktyki lekarsko - dentystycznej w pierwszym możliwym dla niego terminie - po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu. Reasumując, nie można mówić o zbieżności obowiązków i świadczonej pracy przez lekarza dentystę-stażystę i lekarza dentystę posiadającego "pełne" prawo wykonywania zawodu. Ewentualne podobieństwa w czynnościach wykonywanych przez wnioskodawcę w ramach stosunku pracy i na podstawie umowy zlecenia, zawartej pomiędzy wnioskodawcą jako przedsiębiorcą, mogą dotyczyć jedynie samej technicznej strony tych czynności i to z pominięciem niebywale istotnej cechy, że uprzednio jakiekolwiek decyzje co do stosowanych procedur i rozwiązań nie były podejmowane przez wnioskodawcę samodzielnie lecz przez opiekuna lekarza dentysty-stażysty. W związku z powyższym nie można stwierdzić, iż wnioskodawca wykonuje działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Należy również wskazać, że w ramach zatrudnienia u byłego pracodawcy wnioskodawca odbywał staż lekarza dentysty, w ramach którego wykonywał tylko zadania mu zlecone. Należy jednak stwierdzić, iż pomimo celu wspólnego obecnie wykonywanym czynnościom były to działania inne, w więc nie tożsame z wykonywanymi obecnie. Ich odmienność wynikała z charakteru ówczesnego zatrudnienia wnioskodawcy, stanowiącego etap doskonalenia zawodowego. W świetle powyższego wnioskodawca stoi na stanowisku, iż spełnia wszelkie wymagane prawem przesłanki, aby w stosunku do niego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowiła zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Wnioskodawca zauważa, że podobne sytuacje ZUS Oddział w Gdańsku rozpatrzył pozytywnie co zostało potwierdzone w wydanej interpretacji z 7 stycznia 2015 r. (DI/100000/43/1302/2014). która w identycznej sytuacji potwierdziła prawo do skorzystania lekarza dentysty do niższych składek. Dodatkowo z podobnym problemem borykali się aplikanci, uzyskując uprawnienia radcy prawnego i świadcząc usługi na rzecz kancelarii, w której odbywali aplikację, na których korzyść orzekł SN w wyroku z 22 grudnia 2010 r. (sygn. akt III AUa 897/10).

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 16 stycznia 2019 r. doręczonym dnia 18 stycznia 2019 r. wnioskodawca oświadczył, że w okresie ostatnich 60 m-cy kalendarzowych przed rozpoczęciem wykonywania działalności gospodarczej nie prowadził innej pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 2-5, tj. jako:

Ponadto wnioskodawca wskazuje, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonuje czynności na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym i poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy inne czynności, niż te wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Między innymi są to: leczenie endodontyczne zębów wielokanałowych, ponowne leczenie endodontyczne, leczenie przy pomocy lup stomatologicznych i pod mikroskopem, leczenie endodontyczne z użyciem narzędzi rotacyjnych, wykonywanie koron, mostów protetycznych, protez szkieletowych, protez overdentures, nylonowych, acetalowych. Na stażu podyplomowym wnioskodawca wykonywał jedynie drobne, proste czynności lecznicze, wszystkie pod nadzorem lekarza dentysty. Obecnie zabiegi wykonywane są przez wnioskodawcę w pełni samodzielnie, zgodnie z własną wiedzą, bez uprzedniego konsultowania.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej uznać należy za prawidłowe.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla jednocześnie, że w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej organ rentowy nie posada kompetencji do rozstrzygania czy czynności wchodzące w zakres wykonywanej przez wnioskodawcę działalności gospodarczej nie są tożsame z czynnościami, jakie ww. wykonywał na rzecz byłego pracodawcy w ramach stosunku pracy.

Stosownie do treści art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia przysługuje osobom, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy, tj. osobom prowadzącym działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. 2 kolei dyspozycja treści art. 18a ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, iż powyższy przepis nie ma zastosowania do osób, które:

- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;

- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Należy zaznaczyć, że wystarczy, aby zakres wykonywanej przez daną osobę działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy tylko w części pokrywał się z czynnościami wykonywanymi w ramach łączącego ją uprzednio z tym pracodawcą stosunku pracy, żeby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie miała prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Dopiero, gdy wykonywana praca w ramach prowadzonej działalności ma zupełnie inny charakter, niż zakres czynności wykonywanych w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - osoba prowadząca działalność może skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Należy pamiętać, że warunek nie wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy dotyczy nie tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności, ale całego 24-miesięcznego okresu. Oznacza to, że od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy (także wtedy, gdy moment ten wystąpi np. po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności) następuje utrata prawa do deklarowania do podstawy wymiaru kwoty niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Argumentacja zawarta we wniosku i jego uzupełnieniu - oświadczenie wnioskodawcy, że nie prowadził on pozarolniczej działalności w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej oraz wskazanie, że obecnie współpracuje on z byłym pracodawcą, jednak w ramach tej współpracy wykonuje on czynności odmienne od tych, które wykonywał będąc u niego zatrudnionym, przemawiają za uznaniem stanowiska za prawidłowe.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznacza, iż w przypadku, gdy przedstawione przez wnioskodawczynię w treści wniosku okoliczności nie są prawdziwe, wydana interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie dc Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzanego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.