DI/100000/43/1344/2014 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w sprawie z wniosku z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 5 listopada 2014 r. doręczonego dnia 12 listopada 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji:

- uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku w części dotyczącej braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie aktu powołania zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych,

- uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku w części dotyczącej braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie aktu powołania zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych wobec równoległego zatrudnienia członka zarządu na umowę o pracę lub inną umowę cywilnoprawną bez powiązania z funkcją członka zarządu,

- odmawia wydania pisemnej interpretacji w części dotyczącej ustalenia czy wprowadzenie zmian do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie będzie skutkowało obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie aktu powołania zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych

Dnia 12 listopada 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi na zlecenie inwestorów prywatnych i instytucji państwowych głównie archeologiczne badania wykopaliskowe i nadzór archeologiczny polegający na nadzorze prac ziemno-budowlanych w celu wykrycia i zabezpieczenia ewentualnych reliktów zabytkowych. Zadania te wykonują osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, o dzieło oraz podwykonawcy.

Spółkę na zewnątrz reprezentuje Zarząd. Prowadzi on także jej bieżące sprawy. Powołany on został na czas nieokreślony, (przy czym wyłącza się stosownie art. 202 § 1 i § 2 Kodeksu Spółek Handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) na mocy umowy spółki zawartej w formie aktu notarialnego Nr Repertorium A: (...) z dnia (...). W skład pierwszego Zarządu weszły - Prezes, (...) - Wice Prezes, (...) - Wice Prezes. Uchwałą z dnia 1 lipca 2014 ustalono wynagrodzenie: Prezesa Zarządu, powołanego w umowie spółki, na (...) zł netto miesięcznie oraz wynagrodzenie jednego z Wice Prezesów Zarządu, powołanego w umowie spółki, na zł netto miesięcznie. Natomiast uchwałą z 1 października 2014 ustalono wynagrodzenie drugiego Wice Prezesa Zarządu, powołanego w umowie spółki, na (...) zł netto miesięcznie. Spółka nie podpisała z członkami odrębnych umów o pracę, zlecenie lub innej umowy o świadczenie usług.

Uzyskany z tego tytułu przychód nie jest i nie będzie, po wejściu w życie Ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Druk Nr 2242), podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.

Pomniejsza się go o zryczałtowane koszty uzyskania przychodu, które wynoszą (...) zł miesięcznie, a następnie wylicza się zaliczkę na podatek dochodowy.

W związku z powyższym wnioskodawca kieruje pytanie czy od opisanego w stanie faktycznym i przyszłym wynagrodzenia należy odprowadzać składkę na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Spółka planuje także w przyszłości zatrudnić członka zarządu na umowę o pracę lub inną umowę cywilnoprawną m.in. na stanowisko archeologa, czyli bez powiązania z funkcją członka Zarządu wobec czego kieruje pytanie czy wynagrodzenie otrzymane z tego tytułu, od którego Spółka opłaci składki na ubezpieczenia i fundusze ubezpieczeniowe nie zmieni sposobu wypłaty wynagrodzenia z powołania.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazuje, iż zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu Spółek Handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) Członek Zarządu jest powoływany uchwałą wspólników chyba, że umowa spółki stanowi inaczej. Zatem-wskazanie w umowie Spółki składu Zarządu a następnie określenie w uchwale wysokości ich wynagrodzenia z powołania nie stoi w sprzeczności z przepisem. Osoba powołana nie stała się przez to pracownikiem, zleceniobiorcą czy osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą.

Nie określają jej istotne ustawy zawierające zamknięty katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom:

* art. 6 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.) nie wymienia członka zarządu spółki kapitałowej, który otrzymuje wynagrodzenie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników.

* osoby takiej nie wskazuje także ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.). Rozszerzenia kręgu tych podmiotów nie zmieni także Rządowy projekt ustawy' o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Druk Nr 2242). Wprowadza on m.in. zmianę poprzez objęcie ubezpieczeniem osób otrzymujących przychody niezależnie od sposobu ich powołania, należących do składu Rad Nadzorczych. Obligatoryjność ustanowienia Rady Nadzorczej określa art. 213 Kodeksu Spółek Handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) posiadająca jedynie kapitału zakładowego i wspólników nie została zobowiązana ustawą do ustanowienia takowej Rady Nadzorczej.

Wnioskodawca jest zdania, iż obecnie i po wprowadzeniu zmiany w ustawie nie ma i nie będzie prawnego obowiązku odprowadzania z przedmiotowego wynagrodzenia składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Zatrudniając także członka Zarządu na umowę o pracę lub inną umowę cywilnoprawną - na stanowisko bez powiązania z funkcją członka Zarządu, Spółka nadal nie zmieni sposobu wyliczenia wypłaty wynagrodzenia z powołania. Jedynie za wynagrodzenie wypłacone w części dotyczącej umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej Spółka opłaci składki na ubezpieczenia i fundusze ubezpieczeniowe. Stosunek pracy jest odrębnym stosunkiem prawnym od członkostwa w zarządzie spółki z o.o.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Wprowadzony art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z 2012 r. poz. 1342) art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stanowisko przedstawione przez przedsiębiorcę we wniosku z dnia 5 listopada 2014 r. doręczonym dnia 12 listopada 2014 r., w części dotyczącej braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie powołania zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych należy uznać za prawidłowe.

Zgodnie z ww. art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych członek zarządu powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np.: umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu.

Pogląd, iż powołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie zawsze oznacza nawiązanie stosunku pracy pomiędzy spółką a członkiem zarządu znajduje odzwierciedlenie w doktrynie i judykaturze (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004 r. sygn. akt I PK 51/04). Częstokroć dochodzi do nawiązania stosunku wewnętrznego o charakterze organizacyjnym. Osoba powołana na członka zarządu, aby otrzymywać wynagrodzenie nie musi być zatrudniona jedynie na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy innej umowy cywilnoprawnej, do której stosuje się przepisy o zleceniu.

Treść przepisu art. 6 oraz powiązanych art. 11 i art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - członka zarządu (na podstawie art. 201 k.s.h.) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie staje się więc pracownikiem, zleceniobiorcą czy osobą prowadzącą działalność pozarolniczą. Nie zwalania to jednak z podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów o pracę czy umów cywilnoprawnych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłacanych w związku ze świadczeniem pracy na podstawie tychże umów (przy założeniu, że nie istnieją przesłanki wyłączające z obowiązku opłacania składek jak. np. zbieg tytułów do ubezpieczeń). Zatrudnienie członka zarządu np. na stanowisku archeologa na podstawie tychże umów nie ma jednak wpływu na brak obowiązku opłacania składek z tytułu wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka zarządu na podstawie powołania. W związku z czym za prawidłowe należy uznać również stanowisko wnioskodawcy w części dotyczącej braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie aktu powołania zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych wobec równoległego zatrudnienia członka zarządu na umowę o pracę lub inną umowę cywilnoprawną bez powiązania z funkcją członka zarządu.

Decyzja z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji dotyczy stanu faktycznego (ewentualnie zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Brak jest podstaw prawnych do wydania interpretacji przepisów prawa, które jeszcze nie obowiązują, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada kompetencji, by potwierdzić, iż w sytuacji zmiany przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wnioskodawca nie będzie zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Pojęcie "zdarzenia przyszłego" odnosi się wyłącznie do spodziewanej sytuacji faktycznej wnioskodawcy, nie zaś spodziewanej zmiany przepisów prawa. W związku z powyższym Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia wydania pisemnej interpretacji w części dotyczącej ustalenia czy wprowadzenie zmian do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie będzie skutkowało obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie aktu powołania zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych.

Równocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, iż nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, na co wskazuje treść ww. art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego organ zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.