DI/100000/43/1332/2017 - Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości dodatku za rozłąkę wypłacanego pracownikom czasowo delegowanym do pracy w innej miejscowości.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2168),w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 7 listopada 2017 r., doręczonym dnia 13 listopada 2017 r. w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości dodatku za rozłąkę wypłacanego pracownikom czasowo delegowanym do pracy w innej miejscowości.

Dnia 13 listopada 2017 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazuje, iż wykonuje usługi budowlane specjalistyczne w zakresie budowy, remontów, modernizacji i rewitalizacji kolejowych obiektów inżynieryjnych w tym m.in.: wykonanie i montaż w ciągach układów torowych przęseł stalowych, dźwigarów obetonowanych, płyt żelbetowych, ram i rur oraz obiektów ceglanych, a również wymianę nawierzchni kolejowej w obrębie obiektów inżynieryjnych. Wykonywanie wyżej opisanych zadań wymaga zatrudnienia pracowników o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych i z odpowiednim doświadczeniem, W spółce pracownicy będą zatrudnieni na podstawie umowy o pracę z miejscem świadczenia pracy - (siedziba spółki). Pracownicy średnio miesięcznie będą pracować kilkanaście dni w warsztacie bądź na placu magazynowym w siedzibie spółki a resztę czasu pracy będą spędzali na konkretnych odcinkach robót torowych w różnych miejscach zlokalizowanych na terenie kraju. Lokalizacje te będą zależne od pozyskanych zleceń (spółka składa oferty i bierze udział w przetargach na terenie całego kraju). W momencie podpisywania umów o pracę z pracownikami, pracodawca nie ma możliwości określenia ile czasu i gdzie będą kierowani poszczególni pracownicy.

Z uwagi na różne lokalizacje zleceń Wnioskodawca będzie zmuszony oddelegowywać na czas ściśle określony pracowników w celu wykonania prac budowlano-torowych na poszczególnych odcinkach prac, znajdujących się poza stałymi miejscami wykonywania przez nich pracy (siedzibę Wnioskodawcy). Po tymczasowej zmianie miejsca wykonywania pracy, pracownik będzie wracać do wykonywania czynności w miejscowości, w której mieści się siedziba Wnioskodawcy. Pracownicy Wnioskodawcy będą skierowani czasowo do innego miejsca na podstawie zawartych z każdym z nich porozumieniem, ponieważ w spółce Wnioskodawcy zgodnie z art. 77(2) ustawy - Kodeks pracy (Dz. U. 2016.1666 t.j.) nie obowiązuje regulamin pracy ani regulamin wynagradzania.

Z racji czasowego wykonania pracy poza siedzibą Wnioskodawcy na podstawie zawieranych ww. porozumień pracownikom będzie wypłacany dodatek za rozłąkę. Spółka będzie wypłacać dodatek za rozłąkę w wysokości diet przysługujących pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na terenie kraju. Zawierane z pracownikami porozumienia nie będą przewidywać możliwości wypłaty dodatku za rozłąkę powyżej kwoty diety oraz w przypadku, kiedy pracownik zostanie przeniesiony do miejscowości, w której mieszka. Dodatek za rozłąkę będzie stanowić dla pracownika przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2016.2032 t.j.)

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy w świetle przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego, wartość wypłacanego przez Wnioskodawcę pracownikom dodatku za rozłąkę czasowo oddelegowanym do pracy w innej miejscowości, nie będzie stanowiła dla pracownika podstawy do naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie wnioskodawca wskazuje, iż w myśl art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2017.1778 t.j.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. 2015.2236 t.j.) zwana dalej również - rozporządzeniem.

Wnioskodawca nadmienia, iż za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 18 Rozporządzenia nie stanowi podstawy wymiaru składek dodatek za rozłąkę wypłacony pracownikom czasowo przeniesionym oraz strawne - do wysokości diet z tytułu podróży służbowej na terenie kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Z powyższego przepisu wynika, iż aby skorzystać z wyłączenia przewidzianego wskazanym powyżej przepisem konieczne jest przeniesienie pracowników poza miejsce wykonywania przez nich pracy, które oznaczone jest w zawartych z nimi umowach o pracę. Przeniesienie to, które zwyczajowo następuje w ramach porozumienia pracownika z pracodawcą, musi mieć charakter tymczasowy (czasowy). Pracodawca przenosząc czasowo pracowników wypłaca im dodatek za rozłąkę mający na celu zrekompensowanie faktu czasowego przebywania pracownika poza miejscowością zamieszkania oraz z powodu świadczenia przez niego pracy poza siedzibą pracodawcy i zakładu głównego. Wartość tego dodatku (w wysokości nie przekraczającej wysokości diety z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju) nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Maksymalna wysokość dodatku za rozłąkę, korzystająca z wyłączenia przewidzianego tym przepisem jest limitowana wysokością diety należnej w przypadku odbywania przez pracownika krajowej podróży służbowej. Wysokość diet określona została w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167).

Wnioskodawca wskazywać będzie w początkowej fazie zatrudnienia pracowników, iż miejscem wykonywania pracy będzie siedziba wnioskodawcy. Następnie tymczasowo na podstawie zawieranych porozumień z pracownikami zmieniać im będzie miejsce wykonania pracy na inną miejscowość. Po zakończeniu tymczasowej zmiany miejsca wykonywania pracy pracownicy będą wracać do wykonania pracy w siedzibie Wnioskodawcy. Wnioskodawca przenosząc czasowo pracowników na podstawie zawieranych z nimi porozumień będzie wypłacał im dodatek za rozłąkę w wysokości diet przysługujących pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na terenie kraju. Tym samym, mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowym zapytaniu będziemy mieli do czynienia ze spełnieniem przesłanek wynikających z art. § 2 ust. 1 pkt 18 Rozporządzenia. Co oznacza, iż świadczenie wypłacane wg. zasad przyjętych przez Wnioskodawcę jako dodatek za rozłąkę będzie zwolnione z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Wnioskodawca podkreśla, iż analogicznie w tej kwestii wypowiedział się Zakład Ubezpieczeń Społecznych w interpretacji z dnia 14 października 2013 r., znak: DI/100000/451/1308/2013: "(...) w sytuacji, gdy pracodawca wypłaca swoim pracownikom oddelegowanym do wykonywania pracy w innej miejscowości dodatek za rozłąkę mający na celu zrekompensowanie faktu czasowego przebywania pracownika poza miejscowością zamieszkania z powodu świadczenia przez niego pracy poza siedzibą pracodawcy i zakładu głównego, to wartość tego dodatku (w wysokości nieprzekraczającej diety z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju) nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (...), oraz w interpretacji ZUS z dnia 29 września 2016 r., znak: DI/200000/43/1027/2016. Reasumując, w ocenie wnioskodawcy wartość świadczenia opisanego we wniosku o wydanie interpretacji w warunkach opisanych we wniosku, nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko zaprezentowane przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości dodatku za rozłąkę wypłacanego pracownikom czasowo przeniesionym do pracy w innej miejscowości uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie treścią art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie zgodnie art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. wtoku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę, obciąża jedynie przedsiębiorcę. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest, na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zobligowany jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska - dokonanej przez przedsiębiorcę oceny przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne mających zastosowanie na tle zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego tak, by umożliwić przedsiębiorcy prawidłowe wypełnianie spoczywających na nim obowiązków nałożonych w tym zakresie przez prawo.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o-systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

W myśl § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Za przychody ze stosunku pracy uważa się zaś: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry" ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 18 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi dodatek za rozłąkę wypłacany pracownikom czasowo przeniesionym oraz strawne - do wysokości diet z tytułu podróży służbowej na terenie kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Ponadto przyjęty w art. 20 ust. 1 u.s.u.s. sposób ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe oznacza, że przychody, które na mocy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe są wolne od składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wyłączone są również z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe. Z powyższego przepisu wynika, iż w sytuacji gdy pracodawca wypłaca swoim pracownikom oddelegowanym do wykonywania pracy w innej miejscowości dodatek za rozłąkę mający na celu zrekompensowanie faktu czasowego przebywania pracownika poza miejscowością zamieszkania z powodu świadczenia przez niego pracy poza siedzibą pracodawcy i zakładu głównego, to wartość tego dodatku (w wysokości nieprzekraczającej wysokości diety z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju) nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Maksymalna wysokość dodatku za rozłąkę, korzystająca z wyłączenia przewidzianego tym przepisem limitowana jest wysokością diety należnej w przypadku odbywania przez pracownika krajowej podróży służbowej.

W konsekwencji, wartość wypłaconych pracownikom świadczeń nazwanych dodatkami za rozłąkę, w warunkach opisanych we wniosku, nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania, Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 k o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.