DI/100000/43/1302/2014 - Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w (...) z dnia 6 listopada 2014 r., złożonym w dniu 6 listopada 2014 r., uzupełnionym pismem z dnia 8 grudnia 2014 r. doręczonym w dniu 11 grudnia 2014 r. dotyczącym dopuszczalności deklarowania i opłacania, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych, składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od podstawy wymiaru stanowiącej zadeklarowaną kwotę, nie niższą niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Dnia 6 listopada 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w (...) wpłynął wniosek z dnia 6 listopada 2014 r. złożony przez przedsiębiorcę Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 8 grudnia 2014 r. doręczonym dnia 11 grudnia 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż w okresie 1 października 2013 r. do 30 września 2014 r. pozostawał w stosunku pracy z (...) w (...) w ramach odbywania stażu lekarza dentysty. Wnioskodawca wykonywał w tym czasie na rzecz wskazanego powyżej podmiotu zadania z zakresu staży cząstkowych z obszaru stomatologii zachowawczej oraz protetyki stomatologicznej. Podejmowane przez (...) czynności odpowiadały określonym w ramowym programie stażu podyplomowego lekarza dentysty stanowiącego załącznik nr 2 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 września 2012 r. w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 474). Zgodnie z rzeczonym programem wnioskodawca zobowiązany był do odbycia 8 cząstkowych staży (z zakresu stomatologii zachowawczej, stomatologii dziecięcej, chirurgii stomatologicznej, protetyki stomatologicznej, periodontologii, ortodoncji, ratownictwa medycznego, orzecznictwa lekarskiego, bioetyki oraz prawa medycznego). Zakończenie i rozliczenie uczestnictwa w powyżej wymienionych szkoleniach stażowych stanowi zgodnie z art. 5 ust. 8 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, podstawę do ubiegania się przez lekarza dentystę - stażystę o prawo wykonywania zawodu, niezbędne do prowadzenia samodzielnej obsługi pacjentów. W dniu 8 października 2014 r. wnioskodawca uzyskał prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty, po czym w dniu 9 października 2014 r. rozpoczął po raz pierwszy w życiu prowadzenie działalności gospodarczej. W jej ramach podjął na podstawie umowy zlecenia współpracę z podmiotem, z którym łączył go stosunek pracy w ramach stażu podyplomowego.

Na tle powyższego stanu faktycznego wnioskodawca powziął wątpliwość, czy wobec niego, jako byłego pracownika spółki, z którą aktualnie współpracuje w ramach samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej, zachodzą przesłanki do wyłączenia zastosowania przepisów pozwalających na opłacanie z tytułu działalności gospodarczej składek na ubezpieczenia społeczne w obniżonej wysokości.

W treści własnego stanowiska w sprawie przedsiębiorca wskazuje, iż w jego ocenie zasadnym jest stosowanie w stosunku do niego art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wnioskodawca podkreśla, iż spełnia on wszystkie przesłanki wskazane w powyższym przepisie uprawniające do obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe według tzw. stawki preferencyjnej. Co więcej, nie wypełnia on żadnej z przesłanek wskazanych w art. 18a ust. 2 tej ustawy. Przedsiębiorca prowadzi bowiem po raz pierwszy pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej zaś czynności, które wykonywał na rzecz ówczesnego pracodawcy, z którym aktualnie łączy go stosunek zlecenia w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, mają odmienny charakter i zakres od wykonywanych obecnie. Jak argumentuje wnioskodawca, w trakcie trwania stażu podyplomowego wykonywał on na rzecz (...) jedynie porządkowe czynności umożliwiające prawidłowe funkcjonowanie poradni stomatologicznej oraz niektóre czynności lecznicze, podczas gdy jako samodzielny przedsiębiorca świadczy na rzecz wskazanego powyżej podmiotu wszelkie usługi stomatologiczne. Takie ukształtowanie sytuacji wnioskodawcy koresponduje z treścią art. 15 ust. 3a i 3b ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (dalej: uzi), które wyraźnie wskazują, iż lekarz odbywający staż podyplomowy wykonuje zawód na podstawie ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza dentysty pod nadzorem lekarza dentysty wykonującego zawód co najmniej 5 lat i uprawniony jest do podejmowania szeregu czynności jedynie po konsultacji z opiekunem. Wyjątkiem są sytuacje nagłe, w których i tak lekarz dentysta-stażysta może podjąć stosowne działania dopiero po uzyskaniu opinii lekarza dentysty. Lekarz dentysta-stażysta nie jest także uprawniony do wystawiania recept ani wydawania opinii i orzeczeń lekarskich. Przedsiębiorca stwierdza, iż zakres uprawnień czynności lekarza-stażysty jest w znacznym stopniu ograniczony. Spowodowane jest to charakterem tej formy doskonalenia zawodowego, jaką jest staż podyplomowy - ma on na celu przygotowanie lekarza-stażysty do wykonywania zawodu lekarza dentysty. Staż podyplomowy przewidziany przepisami uzi jest więc szkoleniem zawodowym prowadzącym po jego odbyciu do uzyskania uprawnień do samodzielnego wykonywania zawodu. W efekcie powyższego w uzi przyjęto więc model ścisłego nadzoru nad wszelkimi działaniami lekarza dentysty-stażysty - może on wykonywać zabiegi i podejmować jakiekolwiek inne czynności lecznicze w stosunku do pacjentów jedynie po uzyskaniu szczegółowych wytycznych od swego opiekuna. Wnioskodawca na etapie odbywania stażu podyplomowego nie był upoważniony aby samodzielnie rozstrzygać pojawiające się problemy lub wydawać orzeczenia w stosunku do pacjenta. Z kolei podejmując współpracę z (...) już jako przedsiębiorca, wnioskodawca ma możliwość samodzielnego decydowania o sposobie i organizacji swej pracy, rozstrzyganiu pojawiających się w trakcie wykonywania zabiegów zagadnień oraz udzielania porad stomatologicznych według własnego stanu wiedzy, bez konieczności uprzedniego ich konsultowania. Praca wnioskodawcy nie jest poddawana takiej kontroli jak praca lekarza dentysty-stażysty.

Przedsiębiorca przekonuje dalej, iż biorąc pod uwagę, iż ratio legis wprowadzenia do usus art. 18a ust. 2 pkt 2 było przeciwdziałanie rozwiązywaniu umów o pracę w celu podjęcia działalności pozarolniczej we współpracy z dotychczasowym pracodawcą oraz przedstawiony stan faktyczny, nie można przyjąć, iż wnioskodawca spełnia przesłanki określone we wspomnianym przepisie. Mając na względzie cel stażu podyplomowego lekarza dentysty oraz różnice w statusie zawodowym lekarza dentysty-stażysty i lekarza dentysty stwierdzić należy, iż odbycie stażu służy przygotowaniu zawodowemu osoby posiadającej wyższe wykształcenie lekarsko-dentystyczne do wykonywania samodzielnie zawodu lekarza dentysty. W niniejszej sytuacji wnioskodawca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w formie indywidualnej praktyki lekarsko-dentystycznej w pierwszym możliwym dla niego terminie - po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu. Rekapitulując, nie można mówić o zbieżności obowiązków i świadczonej pracy przez lekarza dentystę-stażystę i lekarza dentystę posiadającego "pełne" prawo wykonywania zawodu. Ewentualne podobieństwa w czynnościach wykonywanych przez wnioskodawcę w ramach stosunku pracy i na podstawie umowy zlecenia, zawartej pomiędzy a wnioskodawcą jako przedsiębiorcą, mogą dotyczyć jedynie samej technicznej strony tych czynności i to z pominięciem niebywale istotnej cechy, że uprzednio jakiekolwiek decyzje co do stosowanych procedur i rozwiązań nie były podejmowane przez wnioskodawcę lecz przez opiekuna lekarza dentysty-stażysty. W związku z powyższym nie można stwierdzić, iż wnioskodawca wykonuje działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. W świetle powyższego wnioskodawca stoi na stanowisku, iż spełnia wszelkie wymagane prawem przesłanki aby w stosunku do niego podstawę wymiaru składek pa ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowiła zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Pismem z dnia 26 listopada 2014 r. Zakład wezwał przedsiębiorcę m.in. do wskazania, czy intencją wnioskodawcy jest uzyskanie rozstrzygnięcia w przedmiocie dopuszczalności opłacania z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej składek na ubezpieczenia społeczne w obniżonej wysokości (na podstawie art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), czy też wątpliwości przedsiębiorcy dotyczą przesądzenia ze strony Zakładu, iż czynności, które wnioskodawca wykonywał na stanowisku lekarza dentysty-stażysty różnią się od tych wykonywanych w ramach własnej praktyki lekarskiej (na co może wskazywać treść uzasadnienia własnego stanowiska w sprawie). Nadto, w sytuacji uznania, ze wolą przedsiębiorcy jest uzyskanie wyjaśnień z pierwszej ze wskazanych wyżej kwestii, Zakład wezwał do jednoznacznego podania, czy w ramach zatrudnienia u byłego pracodawcy wnioskodawca wykonywał jakiekolwiek czynności tożsame z tymi, które wchodzą w zakres aktualnie wykonywanej przez niego aktualnie działalności, czy też brak jest w tym względzie jakiejkolwiek tożsamości.

W piśmie z dnia 8 grudnia 2014 r. doręczonym w dniu 11 grudnia 2014 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, wnioskodawca oświadczył, iż jego intencją jest uzyskanie rozstrzygnięcia w przedmiocie dopuszczalności opłacania z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej składek na ubezpieczenia społeczne w obniżonej wysokości. Ponadto przedsiębiorca podkreślił, że w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych poprzedzających rozpoczęcie działalności gospodarczej nie prowadził innej pozarolniczej działalności w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz wskazał, m.in. iż w ramach zatrudnienia u byłego pracodawcy wnioskodawca odbywał staż lekarza dentysty, w ramach którego wykonywał zlecone mu zadania. Mimo celu wspólnego również obecnie wykonywanym czynnościom były to działania inne, a więc nie tożsame z wykonywanymi obecnie. Ich odmienność wynikała z charakteru ówczesnego zatrudnienia wnioskodawcy, stanowiącego etap doskonalenia zawodowego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, w zakresie dopuszczalności deklarowania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (w okresie pierwszych 24 miesięcy jej prowadzenia) od podstawy wymiaru stanowiącej zadeklarowaną kwotę, nie niższą niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę, obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Zgodnie z art. 18a ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Powyższe, nie ma zastosowania do osób, które:

Prawa do deklarowania jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia nie nabędzie więc w świetle cytowanych wyżej przepisów m.in. osoba podejmująca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej i wykonująca na rzecz swego byłego pracodawcy czynności tożsame z tymi, które wchodziły w zakres jej obowiązków pracowniczych u tego pracodawcy.

W związku ze stwierdzeniem przedsiębiorcy, iż w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych poprzedzających dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej nie prowadził jakiejkolwiek pozarolniczej działalności; jak również stwierdzeniem iż między czynnościami podejmowanymi w ramach uprzednio zawartej umowy o pracę, a tymi które aktualnie podejmowane są przez wnioskodawczynię w ramach prowadzonej działalności gospodarczej brak jest tożsamości, stanowisko zaprezentowane przez przedsiębiorcę w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należało za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.