DI/100000/43/1291/2022 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości czynszu w związku ze świadczeniem przyznanym pracownikowi w postaci bezpłatnego udostępnienia pracownikom mieszkania wynajętego przez spółkę

Na podstawie art. 34 ust. 11 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy doręczonym dnia 9 grudnia 2022 r. w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości czynszu w związku ze świadczeniem przyznanym pracownikowi w postaci bezpłatnego udostępnienia pracownikom mieszkania wynajętego przez spółkę.

Dnia 9 grudnia 2022 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę (...). o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem doręczonym dnia 11 stycznia 2023 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że poszukuje wysokiej klasy specjalistów z branży inżynieryjno-technicznej, energoelektroniki, elektroniki przemysłowej. W związku z brakiem kandydatów na wolne stanowiska w Spółce na terenie działalności spółki, tj. (...) i pobliskie obszary, spółka zdecydowała się rozszerzyć obszar poszukiwania kandydatów na całą Polskę oraz przyległe, sąsiadujące kraje, m.in. Ukraina i Białoruś.

W związku z tym wybrani kandydaci będą zmuszeni do przeprowadzki na teren działalności Spółki. W celu zachęcenia I wsparcia przenosin przyszłych pracowników do nowego miejsca, Spółka postanowiła proponować kandydatom, po zatrudnieniu ich na podstawie umowy o pracę, bezpłatne udostępnienie mieszkania w (...) na czas określony jednego roku z możliwością przedłużenia.

Spółka będzie pokrywała wszystkie koszty wynajmu i eksploatacji mieszkania.

W tym celu Spółka podpisała umowę wynajmu mieszkania w z osobami fizycznymi, będącymi współwłaścicielami mieszkania. Stroną umowy najmu, jest Spółka - pracodawca.

Zgodnie z podpisaną umową kwota wynajmu wynosi zł miesięcznie. Natomiast koszty eksploatacyjne, na które składa się zużycie energii elektrycznej, opłaty eksploatacyjne związane z korzystaniem z lokalu na rzecz opłata za Internet i TV, gaz będą rozliczane na podstawie rachunku wystawionego przez wynajmującego z załączeniem faktur, rachunków lub dowodów wpłaty (rzeczywistych poniesionych kosztów eksploatacyjnych) w każdym miesiącu.

Spółka opłaca i będzie opłacała całą wartość faktury wystawianej przez wynajmującego, tj. jako koszty wynajęcia wraz rzeczywistymi kosztami eksploatacyjnych mieszkania.

W mieszkaniu będzie mieszkało kliku pracowników (2-5 osób) Spółka nie zamierza podpisywać z pracownikami umów o wynajęcie mieszkania, tylko przekazać mieszkanie pracownikom protokołem zdawczo-odbiorczym.

W świetle wyżej opisanego przyszłego stanu faktycznego Spółka prosi o potwierdzenie jej Stanowiska co do sposobu ustalania wartości świadczenia w naturze, jakim jest w tej sprawie bezpłatne udostępnienie mieszkania przyszłym pracownikom przez pracodawcę oraz sfinansowanie rzeczywistych kosztów eksploatacyjnych w kontekście prawidłowej Interpretacji przepisu § 3 pkt 3 lit. c rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949).

Spółka stoi na stanowisku, że świadczenie w naturze w postaci bezpłatnego udostępnienie pracownikom mieszkania oraz sfinansowania w całości kosztów eksploatacyjnych stanowi dla pracowników przychów ze stosunku pracy w rozumieniu art. art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2021 poz. 1122), zgodnie z którym za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie art. 18 ust. 1 i ust. 2, w związku z art. 20 ust. 1 i w związku z art. i 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2022.poz. l009) oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne I rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z § 3 ust. 3 lit. c wskazanego rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie lokalu mieszkalnego dla lokali własnościowych, oraz domów stanowiących własność prywatną - w wysokości czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych na danym terenie, a w miastach (...) w danej dzielnicy.

Spółka nie określiła wysokości ekwiwalentu pieniężnego z tytułu nieodpłatnego udostępnienia lokalu mieszkalnego w przepisach o wynagradzaniu. W związku z tym Spółka uważa, że skoro przedmiotowe mieszkanie jest własnością osób fizycznych, a nie spółdzielni mieszkaniowej to w opisanym przyszłym stanie faktycznym zastosowanie znajdzie właśnie powołany wyżej § 3 pkt 3 lit. c rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Oznacza to, że jeżeli Spółka udostępni swoim pracownikom mieszkanie w (...) to zgodnie z § 3 pkt 3 lit. c ww. rozporządzenia - wartość pieniężna świadczenia w postaci udostępnienia lokalu mieszkalnego należy określić w wysokości czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych w danej dzielnicy miasta

Zdaniem spółki podstawą wymiaru do naliczania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu bezpłatnego udostępnienia pracownikom mieszkania nie będzie kwota wynajmu tj. (...) zł tylko kwota będąca równowartością czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych w dzielnicy miasta, gdzie to mieszkanie się znajduje tj. kwota (...) zł (stawka czynszu dla każdego pracownika.

Spółka również uważa, że sfinansowane przez Spółkę w całości rzeczywiste koszty eksploatacyjne mieszkania będą stanowiły w całości dla pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne (ustalone proporcjonalnie na każdego pracownika), gdyż w świetle § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. Spółka nie widzi możliwości wyłączenia (zwolnienia) z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne tego świadczenia ponoszonego przez Spółkę za pracowników.

W odpowiedzi na pismo z dnia 28 grudnia 2022 r. (odebrane pismo w dniu 3 stycznia 2023 r.) wzywające do uzupełnienia braków dotyczących wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie sposobu ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu sfinansowania przez Spółkę swoim pracownikom kosztów wynajmu mieszkania i rzeczywistych kosztów eksploatacyjnych, wnioskodawca oświadczył, że wartość świadczenia w naturze w postaci bezpłatnego udostępnienia pracownikom mieszkania orać sfinansowania w całości kosztów eksploatacyjnych będzie stanowić przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku, zważył co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna).

Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m.in. rozstrzygnięcia czy dane świadczenie stanowi przychód ze stosunku pracy. Dlatego też. Zakład wydając interpretację w danej sprawie poprzestaje na oświadczeniu wnioskodawcy, iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowią bądź nie stanowią przychodu pracownika ze stosunku pracy, traktując takie oświadczenie jako element opisu stanu faktycznego.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynika natomiast, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Zgodnie z § 3 pkt 3 cytowanego rozporządzenia dla celów ubezpieczeń społecznych wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego v? przepisach o wynagradzaniu.

W przypadku braku przepisów o wynagradzaniu, jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie lokalu mieszkalnego to wartość pieniężną świadczeń w naturze ustalana jest:

Z literalnego brzmienia ww. przepisu wynika, że w celu ustalenia podstawy wymiaru składek pracodawca sam określa wartość przyznawanych pracownikom świadczeń w naturze, stosownymi zapisami w funkcjonujących w firmie przepisach o wynagradzaniu. Dopiero w sytuacji, gdy brak jest takich zapisów, do przyznanych pracownikom w danym miesiącu kalendarzowym świadczeń w naturze stosuje się zasady ustalania wartości tych świadczeń wynikające z przepisu z § 3 rozporządzenia.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę wynika, że spółka nie określiła wysokości ekwiwalentu pieniężnego z tytułu nieodpłatnego udostępnienia lokalu mieszkalnego w przepisach o wynagradzaniu, a mieszkanie jest własnością osób fizycznych. W rzeczonej sprawie ma więc zastosowanie ww. przepis § 3 pkt 3 lit. c rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jak wskazał wnioskodawca w piśmie doręczonym dnia 11 stycznia 2023 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie Zakładu do uzupełnienia wniosku, wartość świadczenia w naturze w postaci bezpłatnego udostępnienia pracownikom mieszkania oraz sfinansowania w całości kosztów eksploatacyjnych będzie stanowić przychód pracownika ze stosunku pracy. W sytuacji zapewnienia pracownikom nieodpłatnie lokalu mieszkalnego, ustalając. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ze stosunku pracy należy przyjąć (...) nie miesięczną kwotę odpłatności za najem lokalu mieszkalnego, określoną w umowie o wynajem mieszkania, zawartej między przedsiębiorcą a właścicielem mieszkania, ale wysokość czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych na danym terenie, a w miastach - w danej dzielnicy, Zaznaczyć należy, że w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika należy uwzględnić również sumę rzeczywistych kosztów eksploatacyjnych mieszkania/opłat ponoszonych w związku z wynajęciem mieszkania, będą to oprócz ww. czynszu również pozostałe media tj. koszt innych zakupionych przez przedsiębiorcę usług związanych z wykorzystaniem przez pracownika lokalu mieszkalnego. Należy podkreślić, że w przypadku ustalenia podstawy wymiaru dla lokalu mieszkalnego, który jest udostępniany kilku pracownikom, podstawa wymiaru składek powinna być podzielona proporcjonalnie na każdego pracownika korzystającego z mieszkania.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznacza, że nie odnosi się do wartości liczbowych ustalonego czynszu zaprezentowanych przez wnioskodawcę we wniosku.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Wydana decyzja więżę Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2013 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest więżąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest więżąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem Jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. /