DI/100000/43/1237/2016 - Ustalenie możliwości wyłączenia wartości programów opieki medycznej, tzw. pakietów medycznych, w części finansowanych przez pracodawcę swoim pracownikom z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z dnia 9 listopada 2016 r., złożonym w dniu 10 listopada 2016 r. dotyczącym wyłączenia wartości programów opieki medycznej, tzw. pakietów medycznych, w części finansowanych przez pracodawcę swoim pracownikom z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Dnia 10 listopada 2016 r. w Oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku złożono wniosek z dnia 9 listopada 2016 r. przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazuje, iż jest w trakcie wdrażania programów opieki medycznej uprawniającej pracowników do skorzystania ze świadczeń medycznych wykonywanych przez podmiot zewnętrzny lub jego podwykonawców (tzw. pakiety medyczne) pod warunkiem, że będą częściowo finansować koszt korzystania z tego pakietu.

Przedsiębiorca stwierdza, iż współfinansowanie świadczenia przez pracodawcę następować będzie na podstawie następujących zapisów regulaminu wynagradzania w części "Dodatkowe świadczenia w ramach benefitów": "Pracodawca zapewni Pracownikom możliwość zakupu dostępu do usług medycznych, niedotyczących medycyny pracy, w formie pakietu medycznego. Pracownik może skorzystać z programu opieki medycznej, obejmującego prawo do korzystania z usług medycznych (w wybranym przez siebie wariancie) świadczonych przez podmiot zewnętrzny, na zasadach określonych w umowie zawartej pomiędzy Pracodawcą a tym podmiotem. Warunkiem korzystania z ww. uprawnienia jest ponoszenie przez pracowników części kosztów korzystania z programu opieki medycznej w wysokości nie mniejszej niż (...) zł (...)".

Spółka wskazuje, że wysokość odpłatności pracowników objętych pakietem medycznym będzie zależeć od wariantu wybranego przez pracownika. Pracownik ma prawo do wyboru jednego, dowolnego rodzaju pakietu. Każdy pakiet zostanie dofinansowany przez pracodawcę kwotą (...) zł lub (...) zł. W zależności od tego, jaki wariant wybierze pracownik, dopłaci on różnicę pomiędzy ceną detaliczną pakietu, a dofinansowaniem pracodawcy, jednak nie mniej niż (...) zł, wg poniższego zestawienia:

* Zakres Komfort

- Pakiet Indywidualny, kwota dopłaty: (...) zł,

- Pakiet Partnerski, kwota dopłaty: (...) zł,

- Pakiet Rodzinny, kwota dopłaty: (...) zł,

* Zakres Komfort Plus

- Pakiet indywidualny, kwota dopłaty: (...) zł,

- Pakiet Partnerski, kwota dopłaty: (...) zł,

- Pakiet Rodzinny, kwota dopłaty: (...) zł,

Ponadto przedsiębiorca wskazuje, że ww. korzyść materialna, polegająca na uprawnieniu do zakupu usług medycznych po cenach niższych niż detaliczne, w części finansowanej przez pracodawcę, stanowić będzie przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Wnioskodawca wskazuje, że powyższa kwestia nie budzi wątpliwości po jego stronie i może zostać uznana za element opisu zdarzenia przyszłego.

W związku z wyżej przedstawionym opisem zdarzenia przyszłego, wnioskodawca zadaje pytanie, czy wartość świadczeń oferowanych pracownikom w ramach benefitów, z tytułu których otrzymują oni korzyści materialne ze względu na ceny znacznie niższe niż detaliczne powinna stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeśli pracownicy ponoszą z tego tytułu częściową odpłatność, a prawo do tych świadczeń zostanie uregulowane w regulaminie wynagradzania.

Zdaniem wnioskodawcy dodatkowe świadczenia oferowane pracownikom w ramach benefitów, które są w części finansowane przez pracowników i zostaną uregulowane w regulaminie wynagradzania firmy nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), przychodem, który nie jest brany pod uwagę przy obliczaniu podstawy wymiaru składek (na ubezpieczenia emerytalne, rentowe chorobowe i wypadkowe) jest taki, który jest korzyścią materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub innych przepisów o wynagradzaniu, polegającą na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług (art. 2 ust. 1 pkt 26).

Wnioskodawca wskazuje, że umowy zawarte przez pracodawcę z dostarczycielami usług oferowanych w ramach benefitów powodują, iż pracownik pokrywając częściowo składki za te usługi uzyskuje korzyść materialną polegającą na uprawnieniu do zakupu usług medycznych po cenach niższych niż detaliczne. Korzyść ta będzie stanowić dla pracownika przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników w ramach stosunku pracy.

Zdaniem Wnioskodawcy może on zastosować wyłączenie, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Wnioskodawca stwierdza, że § 1 i 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia jednoznacznie wskazują, że aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści musi wynikać z przepisów wynagradzania przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń. Uzyskanie przez pracownika prawa do tych świadczeń po cenach niższych niż detaliczne umożliwi wyłączenie wartości tych korzyści z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz analogicznie (na zasadzie przepisu art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe.

Ponadto na podstawie:

- art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581) przychód ten nie będzie stanowił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne,

- art. 104 ust. 1 i 107 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 149) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2014 r. poz. 272) przychód ten nie będzie stanowił podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W związku z powyższym przedsiębiorca wniósł o udzielenie interpretacji, czy jego stanowisko wskazujące, że świadczenia obejmujące opiekę medyczną, których zasady finansowania wynikają z regulaminu wynagradzania obowiązującego w (...) nie wchodzą do podstawy naliczania składek na ubezpieczenia społeczne jest prawidłowe.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył, co następuje.

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236, z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej wymienionego rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Wskazany przepis ma zastosowanie również do składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe. W myśl bowiem art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, przy czym nie znajduje zastosowania ograniczenie wysokości rocznej podstawy wymiaru składek, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy.

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością.

Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

Podsumowując, jeżeli świadczenie na rzecz pracownika wynikające z Regulaminu Wynagradzania przybiera postać zakupu po cenach niższych niż detaliczne tzw. pakietów medycznych i stanowi przychód uzyskiwany przez pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zostanie ono wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie powołanego wyżej przepisu rozporządzenia.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wyżej wymienionej wartości.

Powyższe ma zastosowanie również w odniesieniu do składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie bowiem z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1793) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

W odniesieniu do składek na Fundusz Pracy oraz składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych zastosowanie mają również powyższe rozważania. Zgodnie bowiem z art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 645 z późn. zm.) oraz art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1256) analogicznie ustala się składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.