DI/100000/43/1181/2015 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego członkom zarządu spółki pełniącym tę funkcję na podstawie aktu powołania.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy ,(...) z siedzibą w (...) z dnia 14 października 2015 r., złożonym w dniu 21 października 2015 r. w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego członkom zarządu spółki pełniącym tę funkcję na podstawie aktu powołania zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych.

Dnia 21 października 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 14 października 2015 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w(...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, iż spółka zatrudnia na podstawie umowy o pracę, między innymi, następujące osoby:

(...) jest obecnie zatrudniony na stanowisku (...). Strony umowy o pracę, w dokumencie określanym jako "(...)", określiły następujące obowiązki pracownicze (...) na powyższym stanowisku tj.: kształtowanie i realizacja strategii finansowej firmy, nadzór nad przygotowaniem sprawozdań finansowych oraz raportów, planowanie, opracowanie i nadzór nad realizacją krótko-i długoterminowych planów finansowych, opracowanie i wdrażanie planów inwestycyjnych, odpowiedzialność za funkcjonowanie kontroli wewnętrznej, optymalizowanie struktury kosztów i poziomu majątku obrotowego, zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie, kontakty i współpraca z audytorem, bankami, firmami ubezpieczeniowymi oraz organami podatkowymi, nadzór nad pracą podległych działów: księgowego, rozliczeniowego, dbanie o przestrzeganie przepisów i norm prawnych przez podległe działy, polityka zatrudniania, zarządzania, motywowania i rozwoju pracowników w podległych działach, analiza dokumentów księgowych, bilansów, analiza kosztów zysków i strat oraz raportowanie sytuacji finansowej do zarządu.

(...) jest zatrudniony obecnie na stanowisku (...)

Strony umowy o pracę, w dokumencie określanym jako (...) ", określiły następujące obowiązki pracownicze (...) na powyższym stanowisku tj.: (...) nadzór nad obsługą administracyjną całej firmy oraz pracą podległego personelu (dział recepcyjny, personalny, magazyn), organizowanie sprawnej pracy biura (tworzenie i nadzór nad przestrzeganiem odpowiednich procedur), odpowiedzialność za terminowość i poprawność prowadzonej dokumentacji, nadzór nad procesem przepływu dokumentacji w firmie, nadzór nad zaopatrzeniem biura oraz zatwierdzanie wydatków na niezbędne materiały biurowe, urządzenia i wyposażenie firmy, nadzór nad sprawami gospodarczymi, inwestycjami, transportem, negocjowanie warunków współpracy z firmami zewnętrznymi i wykonawcami zlecanych prac, ustalenie harmonogramu i nadzór nad wykonaniem prac przez firmy współpracujące w zakresie inwestycji, remontów, renowacji i in., nadzór nad szkoleniami pracowników.

Z kolei (...) jest zatrudniony na stanowisku (...)

Strony umowy o pracę, w dokumencie określanym jako (...) ", określiły następujące obowiązki pracownicze na powyższym stanowisku tj.: kontrola i nadzór nad pracą działu do spraw technicznych oraz całokształtem procesów związanych z techniczną stroną realizowanych przedsięwzięć, opracowywanie procedur wewnętrznych, mających zmaksymalizować efektywność i wydajność prac podległego personelu, zapewnienie optymalnego funkcjonowania maszyn i urządzeń poprzez nadzorowanie procedur i procesów związanych z ich zastosowaniem, nadzór nad realizacją harmonogramu prac modernizacyjnych, konserwacyjnych i innych dotyczących infrastruktury firmy, przygotowanie planów rozwoju technologii, koordynacja przeprowadzania szkoleń dla pracowników, z zakresu obsługi sprzętu i technologii wykorzystywanych w firmie.

Dalej przedsiębiorca podkreśla, że wymienione wyżej osoby są jednocześnie członkami zarządu spółki. Podstawą sprawowania funkcji w zarządzie przez (...) oraz (...) jest wyłącznie uchwała zgromadzenia wspólników spółki w sprawie powołania do zarządu. Z osobami tymi nie została zawarta żadna umowa dotycząca wykonywania zadań w charakterze członka zarządu. Ponadto, z żadnego aktu wewnętrznego (uchwały zgromadzenia wspólników lub uchwały zarządu) nie wynika powierzenie wspomnianym osobom, jako członkom zarządu, konkretnych indywidualnych obowiązków albo zadań z określonej dziedziny działalności spółki.

Wspomnianym wyżej członkom zarządu przyznane zostało wynagrodzenie za sprawowanie funkcji w zarządzie, w stałej miesięcznej kwocie, wynikającej wyłącznie z uchwały zgromadzenia wspólników spółki.

W związku z powyższym wnioskodawca powziął wątpliwość czy wynagrodzenie przyznane członkom zarządu spółki, tj. (...) oraz (...) z tytułu sprawowania funkcji w zarządzie wyłącznie na podstawie powołania, przy jednoczesnym pozostawaniu przez te osoby w stosunku pracy ze spółką na stanowisku odpowiedniego dyrektora, podlega składkom na ubezpieczenia społeczne.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazuje, że zdaniem spółki, wynagrodzenie przyznane członkom zarządu spółki tj. (...) oraz z tytułu sprawowania funkcji w zarządzie wyłącznie na podstawie powołania, przy jednoczesnym pozostawaniu przez te osoby w stosunku pracy ze spółką na stanowisku odpowiedniego (...), nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne.

Zasady podlegania składkom na ubezpieczenia społeczne zostały określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r.,.poz. 121; dalej jako "ustawa systemowa"). Przepisy art. 6 ust. 1, art. 6a ust. 1 i art. 6b ust. 1 ww. ustawy zawierają zamknięty katalog stosunków prawnych, w których pozostawanie przez osobę fizyczną na obszarze Polski kreuje obowiązek w zakresie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Podleganie osoby fizycznej obligatoryjnemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu w określonych sytuacjach implikuje objęcie kolejnymi składkami ubezpieczeniowymi. Jak wynika bowiem z art. 11 ustawy systemowej, obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 12, czyli pracownicy (z wyłączeniem prokuratorów), członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osoby odbywające służbę zastępczą. Z kolei art. 12 ust. 1 wspomnianej ustawy wskazuje, że obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu.

Dalej przedsiębiorca wskazuje, że w przedmiotowej sprawie (...) i (...) pozostają ze Spółką w stosunku pracy, a więc są oni osobami, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej, co oznacza objęcie tych osób obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym. Jak wynika przy tym z art. 4 pkt 9 w związku z art. 18 ust. 1 wspomnianej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Jednocześnie, od tej samej podstawy zostanie ustalona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe (art. 20 ust. 1 ww. ustawy).

Zdaniem wnioskodawcy z analizy powyższych przepisów wynika, że (...) oraz (...) są objęci ubezpieczeniami społecznymi, jednakże wyłącznie z tytułu wykonywania pracy na stanowisku określonego Natomiast tytułem do ubezpieczenia nie jest sprawowanie przez te osoby funkcji członka zarządu, bowiem ma to miejsce na podstawie powołania uchwałą zgromadzenia wspólników, bez zawierania dodatkowo umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Ponadto ustawa systemowa nie przewiduje objęcia ubezpieczeniem społecznym osób, które sprawują funkcję członka zarządu na podstawie samego powołania, bez dodatkowego związania węzłem umownym. Potwierdził to Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w decyzji nr 169/2014 wydanej w dniu 21 lutego 2014 r., w której wskazał, że członek zarządu pełniący funkcję wyłącznie na podstawie powołania dokonanego w myśl przepisów kodeksu spółek handlowych nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Istotną rolę odgrywa to, aby taka osoba nie zawarła ze spółką dodatkowo umowy o pracę, ani kontraktu cywilnoprawnego o świadczenie usług, jednakże chodzi tu o umowę związaną ze stanowiskiem członka zarządu.

Wnioskodawca podkreśla, że sam fakt, iż (...) jako członkowie zarządu pozostają ze spółkę w stosunku pracy jest tu bez znaczenia, bowiem z umów o pracę wynika zatrudnienie na stanowisku innym niż członek zarządu. Zgodnie z art. 201 § 1 Kodeksu spółek handlowych, zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Z jednej strony zarząd jest więc organem realizującym zdolność do czynności prawnych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Z drugiej strony zaś jest organem zapewniającym realizację stosunków wewnętrznych, które dotyczą czynności o charakterze ogólnym, takich jak podejmowanie uchwał, wydawanie decyzji i opinii, zapewnienie zorganizowania działalności spółki w ten sposób, aby było to zgodne z jej przedmiotem działalności. Tym samym, co do zasady, czynności zarządu nie obejmują wyspecjalizowanych zadań o charakterze czysto operacyjnym. Może się wprawdzie zdarzyć sytuacja, w której w wyniku uchwały zgromadzenia wspólników albo uchwały zarządu, na członków zarządu zostaną nałożone obowiązki z określonej dziedziny działalności przedsiębiorstwa, jednakże taka sytuacja nie ma miejsca w przypadku Innymi słowy okoliczność, że (...) oraz (...) są zatrudnieni jako pracownicy na stanowisku odpowiedniego nie może oznaczać, że na podstawie umowy o pracę wykonują oni także zadania członków zarządu.

Podsumowując, wnioskodawca wskazuje, że wynagrodzenie członków zarządu, tj. (...) oraz (...) otrzymane wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników za sprawowanie funkcji w zarządzie nie będzie objęte składkami na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej (nie przyznaje prawa ani nie stwierdza żadnego obowiązku ubezpieczeniowego), lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

W myśl zapisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, katalog osób za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w tym przepisie została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, ze wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy o sus jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego. Wśród tytułów rodzących obowiązek podlegania tym ubezpieczeniom prawodawca wymienia m.in. osoby fizyczne, które na terenie Polski są pracownikami (art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy). Należy dodać, że osoba taka obowiązkowo podlega również ubezpieczeniu chorobowemu (art. 11 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Zgodnie natomiast z art. 201 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030) członek zarządu powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np.: umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu.

Treść przepisu art. 6 oraz art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu Spółki - członka zarządu (na podstawie art. 201 k.s.h.) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie-staje się więc pracownikiem czy zleceniobiorcą. Nie zwalania to jednak z podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów o pracę czy umów cywilnoprawnych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (jeśli takowe byłyby zawarte niezależnie od łączącego strony stosunku organizacyjnego) i obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłacanych w związku ze świadczeniem pracy na podstawie tychże umów (przy założeniu, że nie istnieją przesłanki wyłączające z obowiązku opłacania składek jak. np. zbieg tytułów do ubezpieczeń).

Zatem, od wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka zarządu wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników spółki, nie powstaje obowiązek opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 oraz art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Tym samym wynagrodzenie wypłacone członkowi zarządu z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (w tym ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe).

Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w sytuacji opisanej we wniosku powstanie dla osób, o których mowa we wniosku jedynie od wynagrodzenia wypłacanego z tytułu umowy o pracę.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.