DI/100000/43/1174/2016

Na podstawie art, 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 i, o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z dnia 19 października 2016 r., doręczonym dnia 28 października 2016 r. uznaje za nieprawidłowe w części dotyczącej uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości pakietów medycznych, pakietów ubezpieczeń, korzystania z telefonów i modemów służbowych oraz samochodów służbowych używanych w celach prywatnych finansowanych pracownikom przez pracodawcę w okresie pobierania przez te osoby zasiłku macierzyńskiego.

Dnia 28 października 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku, wpłynął wniosek z dnia 19 października 2016 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że zatrudnionym w jego spółce pracownikom przysługuje możliwość korzystania ze świadczeń rzeczowych finansowanych w całości przez pracodawcę, w tym m.in. pakietów medycznych, pakietów ubezpieczeń, korzystania z telefonów i modemów służbowych oraz samochodów służbowych w celach prywatnych. Świadczenia te związane są ze stosunkiem pracy i z tego tytułu stanowią podstawę składek na ubezpieczenie społeczne.

W związku z tym, że w wewnętrznych przepisach dotyczących wynagrodzeń nie ma szczególnych zapisów dot. zachowania prawa do tych świadczeń w okresach absencji chorobowych i związanych z rodzicielstwem, a ponadto świadczenia te nie są częściowo odpłatne dla pracowników, ich wartość stanowi podstawę składek w całym okresie zatrudnienia pracowników.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazał, iż zgodnie z art. 6. ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 137 poz. 887 z późn. zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają pracownicy. Podstawę składek natomiast stanowi przychód zgodnie z definicją w Art. 4 ust. 9. Ustawy, tj. "przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy".

Wnioskodawca wskazał, iż w związku z tym, że § 2 ust, 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) zawiera wyłączenie szczególne składników wynagrodzenia, "do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku", a w Spółce nie ma żadnych zapisów dotyczących składników wynagrodzenia przysługujących w powyższych okresach, od pozostałych składników wynagrodzenia powinny być odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał pytanie czy słuszne jest stanowisko Spółki, że od finansowanych przez pracodawcę świadczeń niepieniężnych dla osób pobierających zasiłek macierzyński a także zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne powinny być odprowadzane składki społeczne?

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż zgodnie ze wskazaniami judykatury wydając interpretację organ, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pełną wiedzę o stanie faktycznym organ czerpie wyłącznie z wniosku uprawnionego podmiotu nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje czy gromadzony materiał dowodowy. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskania informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i uchronienie w ten sposób takiego przedsiębiorcy przed ryzykiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu.

Stanowisko przedsiębiorcy w części dotyczącej uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości pakietów medycznych, pakietów ubezpieczeń, korzystania z telefonów i modemów służbowych oraz samochodów służbowych używanych w celach prywatnych finansowanych pracownikom przez pracodawcę w okresie pobierania przez te osoby zasiłku macierzyńskiego uznać należy za nieprawidłowe.

Źródłem istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych jest posiadanie tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami. Ustalenie podstawy wymiaru składek ubezpieczenia społeczne co do zasady możliwe jest więc wyłącznie wówczas gdy dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń lub gdy przychód osiągany przez tę osobę pozostaje w bezpośrednim związku z takim tytułem.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są pracownikami.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczpospolitej Polskiej są osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Należy wskazać, że w myśl art. 11 oraz art. 12 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby te nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu oraz wypadkowemu.

Pobieranie zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim stanowi podobnie jak przebywanie na urlopie wychowawczym odrębny tytuł (niż stosunek pracy) do ubezpieczeń społecznych.

Z treści art. 29a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372 z późn. zm.) wynika, że zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego.

Zgodnie z art. 18 ust. 6 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku.

Powyższe oznacza, że za okres pobierania pracownika zasiłku macierzyńskiego, nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczeń związanych z zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy. Ustawodawca na czas opieki nad dzieckiem, w miejsce stosunku pracy (mimo jego formalnego trwania), wprowadził odrębny tytuł obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w postaci pobierania zasiłku macierzyńskiego.

W konsekwencji wartość wypłaconych pracownikom w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego świadczeń (tj. wartości pakietów medycznych, pakietów ubezpieczeń, korzystania z telefonów i modemów służbowych oraz samochodów służbowych używanych w celach prywatnych finansowanych pracownikom) nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Nie można zatem uznać za prawidłowe stanowiska przedsiębiorcy, wskazującego iż ze względu na fakt, iż nie dokonał żadnych zapisów w układzie zbiorowym pracy lub przepisach o wynagradzaniu dotyczących składników wynagrodzenia przysługujących pracownikom m.in. w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, wartość świadczeń, o których mowa we wniosku uzyskanych przez pracowników w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W tym miejscy należy podkreślić, iż jednostka redakcyjna § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia, na którą wskazał przedsiębiorca dotyczy zgoła odmiennej sytuacji, niż ta określona w § 2 ust. 1 pkt 24, która dotyczy wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tych składników wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego opiekuńczego świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, które wymienia enumeratywnie świadczenia, jako niepodlegające wliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odnosi się do przychodów ze stosunku pracy. Natomiast osoby przebywające na urlopie macierzyńskim i pobierające zasiłek macierzyński, nie podlegające wyżej wskazano ubezpieczeniom społecznym jako pracownicy, a biorąc pod uwagę zasady ustalania podstawy wymiaru składek z art. 18 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, dyspozycja treści ww. § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia pozostaje bez znaczenia w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego w niniejszym wniosku w zakresie ustalenia czy świadczenia, o których mowa we wniosku stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób pobierających zasiłek macierzyński.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.