DI/100000/43/115/2015 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczenia w postaci udostępniania przez pracodawcę samochodów służbowych pracownikom w celach prywatnych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z dnia 26 stycznia 2015 r., doręczonym dnia 29 stycznia 2015 r. uzupełnionym dnia 23 lutego 2015 r. w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczenia w postaci udostępniania przez pracodawcę samochodów służbowych pracownikom w celach prywatnych.

Dnia 29 stycznia 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 lutego 2015 r. doręczonym dnia 23 lutego 2015 r.

Wnioskodawca wskazał, że przewiduje możliwość wynajmu pracownikom i osobom nie będącym pracownikami Spółki (stronom trzecim) samochodów służbowych będących środkami trwałymi (...), dla celów prywatnych.

Cena za wynajem dla pracowników miałaby być ustalona na zasadach preferencyjnych, albowiem cena rynkowa (detaliczna) dla osób niebędących pracownikami Spółki wynosiłaby (...) zł miesięcznie dla samochodów o pojemności silnika powyżej oraz (...) zł miesięcznie dla samochodów o pojemności poniżej (...), a odpłatność dla pracowników Spółki wynosiłaby netto za m-c, W tym celu wnioskodawca zamierza wprowadzić w regulaminie używania samochodów służbowych stosownych zapisów., min.:

1. "Korzystanie - najem pojazdu do celów nie związanych z wykonywaniem obowiązków służbowych, w tym w czasie wolnym od pracy bądź podczas urlopu, jest dozwolone dla każdego pracownika za zgodą Zarządu. 2. Korzystanie z pojazdu, o którym mowa w ust. 1 jest odpłatne, z zastrzeżeniem ustępu 3 niniejszego paragrafu.

3. Pracownikom przysługuje uprawnienie do zakupu od Spółki usługi najmu po cenie niższej niż rynkowa stawki rynkowe uznaje się wartości o których mowa w art. 12 ust. 2a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ((...)zł miesięcznie dla samochodów o pojemności silnika powyżej i (...) zł dla samochodów o pojemności silnika poniżej(...)).

4. Pracownik, w przypadku o którym mowa w ust. 1 obowiązany jest uiścić zryczałtowaną miesięczną opłatę wysokości (...) zł powiększoną o obowiązującą stawkę VAT."

W związku z przedstawionym przyszłym stanem faktycznym Wnioskodawca zwraca się z zapytaniem czy pracownicy, którzy będą najmowali pojazdy dla celów prywatnych po cenie niższej niż detaliczna uzyskają przychód, tj. korzyść materialną nie podlegającą składkom na ubezpieczenie społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zdaniem Wnioskodawcy przychód pracowników w postaci częściowo nieodpłatnego świadczenia w wysokości (...) zł bądź (...) zł, w zależności od pojemności silnika, nie będzie podlegał składkom na ubezpieczenie społeczne, albowiem stanowi korzyść materialną wynikającą z przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na uprawnieniu do zakupu usługi najmu po cenie niżej niż detaliczna. Dla stron trzecich, nie będących pracownikami Spółki (zleceniobiorców, członków Rady Nadzorczej, itp.) miesięczna cena najmu będzie wynosiła (...) zł, natomiast dla osób będących pracownikami Spółki (...) zł netto. Zatem pracownicy Spółki uzyskają korzyść materialną w postaci różnicy między ceną rynkową (detaliczną) a faktyczną opłatą którą będą zobowiązani ponieść.

Zgodnie z art. 4 pkt 9, art. 18 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887) podstawą obliczania składek na ubezpieczenia społeczne jest przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Należy mieć jednak na uwadze, iż zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) - podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Zdaniem Wnioskodawcy, pracownik wynajmujący samochód służbowy do celów prywatnych po cenie niższej niż rynkowa, zgodnie z art. 12 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyska przychód podatkowy w wysokości różnicy, o której mowa wyżej. Przychód ten w analizowanym stanie faktycznym nie będzie jednak powiększał podstawy obliczania składek na ubezpieczenie społeczne, gdyż znajdzie tutaj zastosowanie par. 2 ust. 1 pkt 26 wyżej wymienionego rozporządzenia.

W opinii Wnioskodawcy cytowane wyżej przepisy rozporządzenia nie uzależniają zwolnienia ze składek na ubezpieczenie społeczne powyższego przychodu (korzyści materialnej) od uprzedniego zakupu przez pracodawcę usługi, w tym przypadku najmu i następnie jej odsprzedaż pracownikom po cenie niższej niż cena zakupu zapłacona przez pracodawcę. Z owego przepisu wynika jedynie, że pracownik musi osiągnąć korzyść materialną w postaci uprawnienia do zakupu po cenie niższej niż detaliczna (rynkowa). W sytuacji przedstawionej we wniosku warunek ten jest spełniony, albowiem pracownik ma prawo do zakupu od pracodawcy usługi najmu po cenie niższej niż detaliczna (rynkowa), która została ustalona dla stron trzecich. Jeśli z tego uprawnienia skorzysta osiągnie korzyść materialną - przychód nie stanowiący podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia "składkowego" z 18 grudnia 1998 r.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy przychód uzyskany przez pracownika, o którym mowa wyżej, nie będzie powiększał podstawy obliczania składek na ubezpieczenia społeczne zarówno w części dotyczącej pracownika jako ubezpieczonego jak i Spółki jako płatnika składek.

W piśmie z dnia 19 lutego 2015 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku wnioskodawca wskazał, że jest zainteresowany w uzyskaniu informacji wyłącznie w zakresie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczenia polegającego na częściowo odpłatnym korzystaniu przez pracownika Spółki z samochodu służbowego w celach niezwiązanych z wykonywaniem obowiązków służbowych.

Ponadto, wnioskodawca wskazał, iż nie ma wątpliwości, iż w świetle przepisów podatkowych pracownik wynajmujący samochód służbowy do celów prywatnych po cenie niższej niż rynkowa uzyska z tego tytułu przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dlatego też nie jest intencją Spółki, aby Zakład dokonał interpretacji przepisów podatkowych dotyczących wysokości ustalenia przychodu z tytułu częściowo odpłatnego świadczenia.

Uprawnienie do korzystania z samochodu służbowego do celów prywatnych za częściową odpłatnością wynika z Regulaminu wynagradzania Spółki oraz Regulaminu używania samochodów służbowych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji należy uznać za nieprawidłowe.

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Przez pojęcie "indywidualnej sprawy" należy rozumieć wykładnię przepisów dokonywaną w oparciu wyłącznie o zawarty we wniosku przedsiębiorcy opis istniejącego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161 poz. 1106 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Zgodnie zaś z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Jednocześnie zgodnie z przywołanym przez wnioskodawcę § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, określonych kategorii przychodów zawarte w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi wyjątek od ogólnej zasady, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, dlatego przepisy te muszą być interpretowane ściśle.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają jedynie te przychody, które:

* wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

* przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów, przedmiotów łub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr. Jednakże trzeba zauważyć, iż ww. przepis § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia posługuje się sformułowaniem niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, dlatego każdorazowo istotnym jest więc jednoznaczne ustalenie, o jaki artykuł, przedmiot lub usługę chodzi,

W praktyce okazuje się, iż niejednokrotnie pracodawcy uznają za zasadne wyłączenie z podstawy wymiaru składek na poszczególne ubezpieczenia takich świadczeń, które, ze względu na swój charakter, nie spełniają warunku korzyści, o którym mowa w przepisie i tak, w sytuacji umożliwienia korzystania przez pracowników z samochodów służbowych, które są własnością pracodawcy lub pracodawca na mocy określonego stosunku prawnego jest uprawniony do korzystania z nich (a więc, których wnioskodawca nie nabywa z przeznaczeniem udostępnienia ich swoim pracownikom) nie można mówić o korzyściach, o których mowa w przepisie. Należy zaznaczyć, iż czym innym jest udostępnienie przez pracodawcę pracownikom po cenach niższych niż detaliczne określonych usług i towarów, które pracodawca nabywa z wyraźnym przeznaczeniem na ten cel, a czym innym udostępnienie składników własnego majątku (czy też środków trwałych) służących do wykonywania działalności gospodarczej.

Tym samym wartość świadczenia związanego z udostępnieniem za częściową odpłatnością pracownikowi samochodu w celach prywatnych należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczeni społeczne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.