DI/100000/43/1115/2022 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie tzw. pakietu medycznego, w części współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) złożonym dnia 17 października 2022 r. w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie tzw. pakietu medycznego, w części współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom.

Dnia 17 października 2022 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 29 listopada 2022 r., doręczonym w dniu 29 listopada 2022 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że w celu stworzenia atmosfery bezpieczeństwa i komfortu pracy chciałby podpisać umowę grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie w zakresie ambulatoryjnym. Ze względu na posiadanie pracowników w terenie rozsądnym rozwiązaniem było przygotowanie ubezpieczenia na życie i zdrowie o zasięgu ogólnopolskim. Ubezpieczenie ma również na celu ograniczenie absencji chorobowej pracowników dzięki profesjonalnej pomocy specjalistów oraz dostępowi do lekarza w krótkim czasie, co skraca okres przebywania pracownika na zwolnieniu lekarskim. Ubezpieczenie gwarantuje nieograniczony, bezpośredni dostęp do lekarzy specjalistów oraz badań lekarskich. W ramach prywatnego ubezpieczenia wszyscy pracownicy mogliby skorzystać z ubezpieczenia po preferencyjnych cenach - Zakres dla: Pracownika (...) zł/miesiąc, Pracownika i członka rodziny zł/miesiąc, Pracownika i jego rodziny (...) zł/miesiąc; Zakres dla: Pracownika zł/miesiąc. Pracownika i członka rodziny zł/miesiąc, Pracownika i jego rodziny zł/miesiąc; Zakres dla: Pracownika zł/miesiąc. Pracownika i członka rodziny zł/miesiąc. Pracownika i jego rodziny (...) zł/miesiąc - zgodnie z załączoną ofertą zakładu ubezpieczeń. Pracodawca zobowiązuje się sponsorować część składki w wysokości zł niezależnie od wyboru pakietu przez pracownika. Wybór zakresu zależy od indywidualnej decyzji pracownika.

We własnym stanowisku w sprawie Wnioskodawca wskazał, że w Regulaminie wynagradzania Wnioskodawcy wprowadzony został Aneksem z dnia 17 września 2022 r. w brzmieniu:

"Pracodawca umożliwia Pracownikom zakup świadczeń medycznych po cenach niższych niż detaliczne poprzez:

Zgodnie z regulaminu wynagradzania wynika, że pracownicy za częściową odpłatnością będą mogli skorzystać z pakietów medycznych, wówczas pracodawca nie ma obowiązku naliczania od ich wartości składek ubezpieczeniowych. Nie stanowią bowiem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, które polegają m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, zgodnie z $ 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W konsekwencji, nie stanowią też podstawy do naliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 29 listopada 2022 r. Wnioskodawca wskazał, że zawarł umowę grupowego ubezpieczenia medycznego, z której mogą korzystać wszyscy zatrudnieni w spółce pracownicy poprzez przystąpienie za pomocą pisemnego oświadczenia woli na specjalnych drukach deklaracji przygotowanych przez dostawcę. Składki są częściowo opłacane przez spółkę. Korzyści materialne polegające na uprawnieniu do zakupu pakietu opieki medycznej po cenach niższych niż detaliczne stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pozostałą część składki będzie opłacał pracownik w drodze potrącenia z wynagrodzenia.

Ponadto z Regulaminu Wynagradzania wynika uprawnienie pracowników do zakupu grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie tzw. pakietu medycznego, o którym mowa we wniosku po cenach niższych niż detaliczne, w brzmieniu:

"Pracodawca umożliwia Pracownikom zakup świadczeń medycznych po cenach niższych niż detaliczne

poprzez:

Natomiast uzupełniając wniosek o własne stanowisko w sprawie Wnioskodawca wskazał, że jego zdaniem zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Zatem, zdaniem Spółki wysokość składek pokrywanych przez spółkę nie będzie stanowić dla pracowników i zakładu pracy podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy).

Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji przedstawia zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie. Z przepisu tego wynika wymóg kompleksowości opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego dokonanego przez wnioskodawcę Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie może bowiem w trybie wydawania interpretacji indywidualnej prowadzić postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m.in. rozstrzygnięcia czy dany składnik wynagrodzenia stanowi przychód z tytułu stosunku pracy. Jak stanowi art. 34 ust. 17 ustawy - Prawo przedsiębiorców, zasady I tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 z późn. zm.). Dlatego też, Zakład wydając interpretację w danej sprawie poprzestaje na oświadczeniu Wnioskodawcy, Iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowią bądź nie stanowią przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy i tytułu zatrudniania w ramach stosunku pracy (umowa o pracę), traktując takie oświadczenie jako element opisu zdarzenia przyszłego.

Stanowisko wyrażone przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie tzw. pakietu medycznego, w części współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom, uznaje za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynika natomiast, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

* wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od ww. wartości.

Konkludując, w przypadku więc, gdy wartość grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie tzw. pakietu medycznego w części współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom, stanowić będzie przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy zaś prawo do uzyskania tych korzyści wynikać będzie z regulaminu wynagradzania obowiązującego w spółce, przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń, to kwota ta nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Jednocześnie należy podkreślić, że zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje art. 81 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 81 ust. 1 ww. ustawy do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe znajdzie zastosowanie również w odniesieniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 38 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców mniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 8 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.