DI/100000/43/1061/2016 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności gospodarczej w sytuacji, gdy właściwym dla wnioskodawcy jest ustawodawstwo brytyjskie.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) z dnia 28 września 2016 r. doręczonym dnia 29 września 2016 r. uzupełnionym pismem z dnia 26 października 2016 r. doręczonym dnia 28 października 2016 r. oraz pismem z dnia 19 listopada 2016 r. doręczonym dnia 23 listopada 2016 r. w części dotyczącej kwestii braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności gospodarczej w sytuacji, gdy właściwym dla wnioskodawcy jest ustawodawstwo brytyjskie.

W dniu 29 września 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 października 2016 r. doręczonym dnia 28 października 2016 r. oraz pismem z dnia 19 listopada 2016 r. doręczonym dnia 23 listopada 2016 r.

Wnioskodawca wskazał, iż od dnia (...) roku ma podpisaną na czas nieokreślony umowę o pracę z firmą (...) z siedzibą w (...), która to firma od (...) stała się częścią firmy (...) również z siedzibą w Wielkiej Brytanii. Jest to kontynuacja zatrudnienia od (...), zmieniła się jedynie nazwa pracodawcy.

W związku z podjęciem w Wielkiej Brytanii zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, Wnioskodawca został zgłoszony do brytyjskiego systemu ubezpieczeń społecznych na potwierdzenie, czego posiada druki (...).

Praca jest świadczona w szczególności za pomocą łącza (...) i polega na wykonywaniu zleconych Wnioskodawcy zadań utrzymania oraz bieżącej administracji komercyjnej sieci (...) przez zagranicznego Pracodawcę, w tym wypadku firmę (...) brytyjskiego operatora sieci (...) w Europie - Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech oraz w Czechach i na Słowacji. Obecnie praca wykonywana jest z wykorzystaniem serwera, który znajduje się na terenie Wielkiej Brytanii.

Dodatkowo, w umowie o prace została dopuszczona możliwość zmiany miejsca wykonywania pracy na serwerze zlokalizowanym w innym kraju UE, np. w Niemczech. Czechach itp. z uwagi np. na politykę marketingową firmy - w takiej sytuacji nadal Wnioskodawca będzie wykonywać dokładnie te sanie zadania za pomocą łącza poprzez kanał internetowy tyle, że już nie Wielkiej Brytanii a np. w Niemczech, Czechach, Belgii lub Holandii etc., ale nie w Polsce.

Zgodnie z prawem brytyjskim oraz unijnym, regulującym taką formę zatrudnienia i wykonywania pracy zdalnie przez Internet, miejscem świadczenia pracy jest miejsce położenia serwera Pracodawcy, a takie znajdują się na terenie Wielkiej Brytanii oraz innych krajów UE z wyłączeniem Polski.

Wykonana przez Wnioskodawcę praca w wymiarze (...) godzin tygodniowo (... godzin miesięcznie) jest nadzorowana, kontrolowana, ewidencjonowanie i nie nosi znamion pracy marginalnej.

Z uwagi na fakt przemieszczania się przez Wnioskodawcę wskazanie konkretnego miejsca pracy nie jest możliwe, pewny natomiast jest fakt, że jego praca nie jest wykonywana w Polsce gdyż zagraniczny Pracodawca nie posiada serwera na terenie Polski.

Wnioskodawca fizycznie opuszcza kraj, aby wykonać prace na jednym z europejskich serwerów - wg. aktualnego zapotrzebowania Pracodawcy. Wnioskodawca szacunkowo ocenia, że około (...) jego aktywności zawodowej zajmuje czas poświęcony na prace poza graniami Polski dla zleceniodawcy jego zagranicznego Pracodawcy - firmy (...) natomiast pozostały czas pracy (około ...) poświęca własnej działalności gospodarczej, która podupadła przy załamaniu koniunktury gospodarczej i dlatego Wnioskodawca był zmuszony podjąć pracę najemną za granicą.

Ze względu na fakt podjęcia zatrudnienia na umowę o pracę w Wielkiej Brytanii, biorąc pod uwagę uregulowania zawarte w art. 13 ust. 3, art. 13 ust. 1, pkt b. lit (i) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Wnioskodawca uznał, iż w zakresie ubezpieczeń społecznych podlega ustawodawstwu brytyjskiemu i wyrejestrował się z ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Polsce.

Jednocześnie Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem (listem poleconym) o wydanie dokumentu Al do HMR w Wielkiej Brytanii. Z wnioskiem występował dwukrotnie. Na oba wnioski nie otrzymał odpowiedzi.

Zgodnie z informacją od brytyjskiego pracodawcy, Wnioskodawca nie może otrzymać dokumentu Al ponieważ nie mieszka w Wielkiej Brytanii, tym samym nie kwalifikuje się w świetle obowiązujących brytyjskich przepisów, jako pracownik delegowany. Natomiast zgodnie z brytyjskimi przepisami w Wielkiej Brytanii dokument Al wydawany jest tylko i wyłącznie pracownikom delegowanym, czyli mającym miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii i stamtąd kierowanych/wysyłanych przez pracodawcę do wykonania określonej pracy w innym państwie no. W Polsce, czyli sytuacja zupełnie odmienna od sytuacji Wnioskodawcy.

Wnioskodawca powziął wątpliwości czy biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny, prawidłowe jest jego stanowisko, iż w sytuacji prowadzenia w Polsce działalności gospodarczej, podlegania brytyjskiemu ustawodawstwu a jednocześnie braku możliwości uzyskania w Wielkiej Brytanii dokumentu Al, nie podlega polskim przepisom w zakresie zabezpieczenia społecznego tj. ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, zatem nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj. prowadzenia działalności gospodarczej.

Wnioskodawcza uważa, iż od momentu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, przez Pracodawcę z siedzibą w wielkiej Brytanii, i zarejestrowanie go do tamtejszego systemu ubezpieczeń, na co posiada potwierdzenie druk (...) z nadanym numerem tamtejszego ubezpieczenia społecznego, wszystkie składki i ubezpieczenie społeczne, w tym składki na ubezpieczenie zdrowotne winny być odprowadzane w Wielkiej Brytanii, a w Polsce obowiązany jest dokonać wyrejestrowania z ubezpieczeń, zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 13 ust. 3, art. 13 ust. 1, pkt b, lit (i) ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. tj.:

Bez znaczenia w ocenie Wnioskodawcy pozostaje fakt, iż nie może otrzymać dokumentu Al, gdyż zgodnie z brytyjskimi przepisami, ze względu na fakt, iż nie mieszka w Wielkiej Brytanii nie jest pracownikiem delegowanym, którym to pracownikom, dokument Al jest tylko i wyłącznie wydawany.

Ponadto, Wnioskodawca w konkluzji podkreśla, iż wobec zaistniałego faktu, informuje, że celem jego wniosku jest uzyskanie interpretacji prawnej wobec rozstrzygnięcia kwestii podlegania ubezpieczeniu społecznemu i co do obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społecznie i ubezpieczenie zdrowotne w jego indywidualnej sprawie, w związku z prowadzoną w Polsce działalnością gospodarczą - (...), gdy jednocześnie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Wielkiej Brytanii. Wniosek nie dotyczy rozstrzygnięcia w przedmiocie sposobu i zakresu zastosowania przepisów dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (przytoczonych we wniosku art. 13 ust. 1 i art. 13 ust. 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego).

Jednocześnie Wnioskodawca informuję, że stwierdzenie, iż w związku z opisaną w ww. wniosku umową podlega ustawodawstwu brytyjskiemu powinno być uznane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jako element stanu faktycznego, zaś intencją Wnioskodawcy jest jedynie uzyskanie interpretacji prawnej w indywidualnej sprawie przedsiębiorcy, w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne o zdrowotne z tytułu prowadzonej w Polsce działalności gospodarczej.

W piśmie z dnia 26 października 2016 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku przedsiębiorca wskazał, iż celem jego wniosku jest uzyskanie rozstrzygnięcia kwestii podlegania ubezpieczeniu społecznemu i co do obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w jego indywidualnej sprawie w związku z prowadzoną w Polsce działalnością gospodarczą (...), gdy jednocześnie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Wielkiej Brytanii. Wniosek nie dotyczy rozstrzygnięcia w przedmiocie sposobu i zakresu zastosowania przepisów dot. koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (przytoczonych we wniosku art. 13 ust. 1 i art. 13 ust. 3 Rozporządzenia Parlamentu. Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Wnioskodawca informuję, że w związku z opisaną w ww. wniosku umową podlega ustawodawstwu Brytyjskiemu powinno być uznane przez Zakład jako element stanu faktycznego, zaś intencją jego wniosku jest jedynie uzyskanie interpretacji prawnej w indywidualnej sprawie przedsiębiorcy, w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne z tytułu prowadzonej w Polsce działalności gospodarczej.

W piśmie 2 dnia 19 listopada 2016 r. stanowiącym ponowne uzupełnienie do wniosku przedsiębiorca wskazał, jako własne stanowisko w sprawie, że nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne na terenie Polski z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji należy uznać za prawidłowe w części, w której wnioskodawca stwierdza, iż w związku z faktem, iż właściwym dla niego jest ustawodawstwo brytyjskie, nie ciąży na nim obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie zgodnie art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Kwestie związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje zasadniczo w stosunku do Państw Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz. U. UE L Nr 284 poz. 1 z 30 października 2009 r.).

Stosownie do art. 1 ust. 1 ww. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W świetle art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Podkreślenia wymaga fakt, iż w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje rozstrzygnięcia kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, dlatego też w sprawach, w których wnioskodawca podejmuje aktywność zawodową na terenie dwóch Państw Członkowskich UE elementem niezbędnym do rozstrzygnięcia obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawcy jest wskazanie przez wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego, jakiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego podlega.

Wnioskodawca we wniosku oraz w piśmie z dnia 26 października 2016 r. stanowiącego uzupełnienie wniosku jednoznacznie wskazał, że stwierdzenie, iż w związku z opisaną w ww. wniosku umową podlega ustawodawstwu brytyjskiemu powinno być uznane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jako element stanu faktycznego.

W związku z powyższym, uwzględniając zawartą w opisie stanu faktycznego informację, iż właściwym dla wnioskodawcy jest ustawodawstwo brytyjskie, należy uznać, iż w takiej sytuacji z tytułu działalności gospodarczej nie istnieje w Polsce obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Jednocześnie należy podkreślić, iż w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji organ nie dokonuje rozstrzygnięcia w kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego.

W trybie niniejszej decyzji organ nie bada i nie dokonuje oceny, gdzie przedsiębiorca świadczący pracę zdalnie poprzez łącze internetowe wykonuje ją w rzeczywistości i jakie ustawodawstwo jest dla wnioskodawcy właściwe. Organ opiera się na oświadczeniu wnioskodawcy, iż podjął on zatrudnienie na umowę o pracę w Wielkiej Brytanii, został przyjęty do tamtejszego systemu ubezpieczeń i właściwym jest dla niego ustawodawstwo brytyjskie.

Powyższe wynika z charakteru pisemnej interpretacji, której celem jest wyjaśnienie treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w oparciu o opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Organ procedujący w tym trybie nie posiada jakichkolwiek kompetencji do przeprowadzania postępowania wyjaśniającego (dowodowego) i opiera się na treści przedstawionego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracają| jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę, obciąża jedynie przedsiębiorcę. Niniejsza decyzja nie będzie miała również zastosowania w sytuacji zmiany właściwego ustawodawstwa.

Jednocześnie należy wskazać, iż w sytuacji, gdy przedsiębiorca zatrudnia pracowników, nie dokonuje wyrejestrowania płatnika składek.

Organ rentowy nie odnosi się do kwestii prawidłowości ustalenia właściwego ustawodawstwa w sprawie i ocenia czy wnioskodawca prawidłowo interpretuje przepisy unijne.

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie. W związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego organ zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego (...) Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.