DD9/DD2/033/431/KOI/2014/RWPD-59911

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 23 grudnia 2013 r., Nr IPPB1/415-1039/13-2/IF, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację, stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 września 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków otrzymania nieruchomości w drodze zasiedzenia-jest nieprawidłowe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając na podstawie § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), wydał w dniu 23 grudnia 2013 r. interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków otrzymania nieruchomości w drodze zasiedzenia. Interpretacja wydana została na wniosek z dnia 27 września 2013 r.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej pod nazwą "A." Spółka Jawna.

Przedmiotem działalności spółki jest zgodnie z PKD 4621Z - sprzedaż hurtowa zboża, nieprzetworzonego tytoniu, nasion i pasz dla zwierząt. Spółka prowadzi księgi rachunkowe.

W dniu 24 stycznia 2013 r. Wnioskodawca otrzymał Postanowienie Sądu Rejonowego Wydział Cywilny, stwierdzające, że spółka jawna nabyła przez zasiedzenie nieruchomość, o pow. 1,10 ha z dniem 1 listopada 2011 r.

Prawomocność postanowienia stwierdzono dnia 20 lutego 2013 r. Naniesienia znajdujące się na gruncie spółka nabyła 16 marca 1999 r. w drodze kupna - akt notarialny i są one wykorzystywane do działalności gospodarczej. W okresie od 1 listopada 2011 r. do 24 stycznia 2013 r. spółka ponosiła koszty postępowania, opłat sądowych i kancelaryjnych, wyrysów map i inne w wysokości 6.335.10 zł, w tym: w 2011 r. 120 zł, w 2012 r. 4.415,10 zł, w 2013 r. 1.800,00 zł.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytania.

1. Czy nabycie nieruchomości (gruntu) przez zasiedzenie stanowi przychód na mocy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2. Kiedy powstał obowiązek podatkowy:

* z dniem nabycia przez zasiedzenia, tj. 1 listopada 2011 r.?

* z dniem wydania Postanowienia, tj. 24 stycznia 2013 r.?

* z dniem uprawomocnienia Postanowienia, tj. 20 lutego 2013 r.?

3. W jaki sposób należy ustalić podstawę opodatkowania (wartość nabytego środka trwałego)?

Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu nabycia nieruchomości (gruntu) przez zasiedzenie wspólnicy spółki jawnej osiągną przychód z tego tytułu na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 2.

Przychód został osiągnięty z dniem uprawomocnienia Postanowienia Sądu, tj. 20 lutego 2013 r.

Podstawę opodatkowania stanowi wycena nieruchomości przez podatnika, dokonana na podstawie cen rynkowych obowiązujących na terenie gminy B i gmin sąsiednich (co najmniej trzy) z grudnia 2010 r. - art. 22g ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - pomniejszona o koszty poniesione przez podatnika w trakcie postępowania.

Wydając w imieniu Ministra Finansów, na wniosek Pana P. P., interpretację indywidualną Nr IPPB1/415-1039/13-2/IF, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe, stwierdzając, że w przedmiotowej sprawie zastosowanie będą miały uregulowania zawarte w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że nabycie nieruchomości przez zasiedzenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w związku z wypełnieniem dyspozycji ww. art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe Organ uznał odpowiedzi na pytanie oznaczone we wniosku nr 2 i 3 za bezprzedmiotowe.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy Minister Finansów zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), dalej zwanej "ustawą PIT", przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do przepisu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. poz. 768, z późn. zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wskazanych w tym przepisie tytułów, w tym zasiedzenia.

W świetle tego przepisu opodatkowaniu podlega jedynie nabycie przez osoby fizyczne, co wyklucza opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn nabycia nieruchomości przez spółkę jawną tytułem zasiedzenia.

Zatem nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia przez spółkę jawną osób fizycznych należy oceniać w świetle przepisów ustawy PIT.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy PIT, przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125.

Choć ustawa PIT, ani ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.), nie definiuje używanego przez te ustawy pojęcia - "nieodpłatne świadczenie", to jednak zgodnie z podjętą w składzie siedmiu sędziów uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2002 r. (sygn. akt FPS 9/02), pojęcie to ma "szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy". Podobny pogląd wyrażony został także w uchwale NSA z dnia 16 października 2006 r. (sygn. akt II FPS 1/06). W obu tych uchwałach NSA wskazał, iż nieodpłatność powinna być rozumiana jako "niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy".

Zasiedzenie nieruchomości uznać więc niewątpliwie należy za "zdarzenie gospodarcze i prawne którego skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami i inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danego podatnika, mające konkretny wymiar finansowy".

Na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy PIT, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Dla określenia wartości przysporzenia z tytułu zasiedzenia, istotne jest m.in. ustalenie daty uzyskania przedmiotowego przychodu, czyli nabycia nieruchomości.

W myśl art. 172 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Skutkiem zasiedzenia jest pierwotne nabycie własności przez posiadacza, który może wystąpić do sądu z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia. Samo nabycie własności następuje jednak z mocy samego prawa, a orzeczenie stwierdzające nabycie własności przez zasiedzenie ma jedynie charakter deklaratoryjny. Zasiedzenie jest zatem instytucją, która sankcjonuje trwający od dłuższego czasu stan faktyczny posiadania i jest sposobem nabywania własności. Warunkami niezbędnymi do zasiedzenia jest posiadanie samoistne i nieprzerwane oraz odpowiedni upływ czasu. Przy spełnieniu powyższych przesłanek posiadacz nabywa prawo własności. Orzeczenie sądu nie jest warunkiem nabycia prawa własności, nabywa się je bowiem po spełnieniu przesłanek określonych w przepisach Kodeksu cywilnego. Samo orzeczenie sądu stanowi jednak potwierdzenie takiego nabycia, na które można się powołać w celu, np. dokonania wpisu prawa własności do księgi wieczystej. Orzeczenie natomiast nie ma charakteru konstytutywnego, czyli nabycie prawa własności nie jest uzależnione od jego wydania.

Zatem wartość nieodpłatnego przysporzenia należy określić na dzień 1 listopada 2011 r., czyli na dzień nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia. W tej dacie powstał bowiem przychód określony w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy PIT.

Jednocześnie, prawomocne postanowienie sądu potwierdzające nabycie nieruchomości stanowi podstawę do dokonania korekty przychodu na dzień 20 lutego 2013 r. (data uprawomocnienia), poprzez zwiększenie przychodów z działalności gospodarczej w tym okresie rozliczeniowym.

Zauważyć bowiem należy, że nieopodatkowanie tego przychodu w dacie jego powstania, tj. w dacie nabycia przedmiotowej nieruchomości, nie było spowodowane błędem lub oczywistą omyłką Wnioskodawcy. Postanowienie sądu ma wprawdzie deklaratoryjny charakter, jednakże dopiero to orzeczenie stanowi dowód na uzyskanie przychodu. Wnioskodawca nie jest zatem zobligowany do korygowania zeznania za 2011 rok.

Na prawidłowość takiego stanowiska wskazują tezy zawarte w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 grudnia 2015 r., sygn. akt II FPS 4/15. Naczelny Sąd Administracyjny uznał za wadliwe wnioskowanie wskazujące na "...konieczność korekty wcześniejszego rozliczenia podatkowego ze wszelkimi konsekwencjami podatkowymi w postaci powstania zaległości podatkowej i obowiązkiem zapłaty odsetek, mimo że działaniu podatnika nie sposób zarzucić naruszenia prawa." Pomimo, że uchwała dotyczyła korekty kosztów w związku z otrzymaną dotacją na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to we wskazanym zakresie pozostaje aktualna również na gruncie rozpatrywanej sprawy.

Konsekwencją przyjęcia tej interpretacji w zakresie korekty przychodu, jest zastosowanie analogicznych rozwiązań w zakresie kosztów uzyskania przychodów związanych z nabyciem nieruchomości w drodze zasiedzenia. Wymienione we wniosku wydatki: koszty postępowania, opłat sądowych i kancelaryjnych, wyrysów map i inne wydatki związane z postępowaniem w sprawie zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości, jako koszty bezpośrednie należy wykazać - podobnie jak związany z nimi przychód - na dzień uprawomocnienia się postanowienia sądu.

Mając na uwadze powyższe, stwierdza się, że stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego we wniosku stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14e § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeżeli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić ją w każdym czasie.

W konsekwencji należało z urzędu, dokonać zmiany interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, działającego w imieniu Ministra Finansów, gdyż jest ona nieprawidłowa.

Zmieniona interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienianej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu zmienionej interpretacji - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718).

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), na adres: ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.